Türkiye’nin siyaset ve bilim dünyasında derin izler bırakan Erdal İnönü, vefatının ardından geçen 17 yılda “siyasetin güler yüzü” olarak anılmaya devam ediyor. 1983'te siyasete adım atan İnönü, SHP Genel Başkanlığı, başbakan yardımcılığı ve devlet bakanlığı gibi önemli görevlerde bulundu.
ERDAL İNÖNÜ KİMDİR? SİYASET VE BİLİME KATKILARI
Siyasete 1983'te Sosyal Demokrasi Partisi'nin (SODEP) kurucu genel başkanlığı ile adım atan Erdal İnönü, daha sonra Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanlığı, başbakan yardımcılığı, devlet ve dışişleri bakanlığı görevlerinde bulundu. "Siyasetin güler yüzü" olarak anılan İnönü’nün siyasi kariyeri boyunca özgün tavrı ve dürüstlüğü ile iz bıraktı.
BİLİM DÜNYASINDA BİR İZ BIRAKAN: EĞİTİM VE AKADEMİK HAYATI
Erdal İnönü, Türkiye'nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün oğlu olarak 6 Haziran 1926’da Ankara’da dünyaya geldi. Eğitim hayatına burada başlayarak, 1947'de Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik-Matematik Bölümünden mezun oldu ve ardından ABD’de California Teknoloji Enstitüsünde lisansüstü öğrenim gördü. Yüksek lisans ve doktora derecelerini alarak teorik fizik alanında önemli araştırmalara imza atan İnönü, Türkiye’ye döndükten sonra Ankara Üniversitesi’nde fizik asistanı olarak göreve başladı.
ODTÜ VE BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTELERİNDEKİ GÖREVLERİ
1964-1974 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) fizik profesörü olarak görev yapan Erdal İnönü, burada Teorik Fizik Bölümü Başkanlığı, Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı ve Üniversite Rektörlüğü görevlerinde bulundu. 1974'te İstanbul Boğaziçi Üniversitesi'ne geçerek burada da fizik profesörü olarak çalıştı ve Temel Bilimler Fakültesi Dekanlığı görevini yürüttü.
İnönü, bilim alanındaki önemli katkılarıyla TÜBİTAK’ın kuruluşuna da öncülük etmiş ve kurumun Temel Araştırmalar Enstitüsü’nde kurucu müdürlük yapmıştır. Fizik alanında Nobel’e yakın bir değere sahip Wigner Madalyası’nı 2004 yılında kazanan İnönü, bu ödülü alan ikinci Türk bilim insanı olmuştur.
SODEP VE SHP’NİN KURULUŞUNDAN YEREL SEÇİM ZAFERİNE
1983’te siyasete atılan İnönü, SODEP’in kurucu genel başkanlığını üstlenerek siyasi hayatına başladı. SODEP’in Halkçı Parti ile birleşmesinin ardından kurulan SHP’nin Genel Başkanlığına seçilen İnönü, bu görevi 1993 yılına kadar sürdürdü. Liderliğini yaptığı SHP, 1989 yerel seçimlerinde oyların %28,7’sini alarak İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde belediye başkanlıklarını kazandı.
1991’de yapılan genel seçimlerde SHP’nin oy oranı düşse de, Doğru Yol Partisi (DYP) ile kurulan koalisyon hükümetinde başbakan yardımcılığı ve devlet bakanlığı görevlerinde bulundu.
SHP’DEN CHP’YE: BAYKAL’LA ÇEKİŞMELER VE AYRILIK
İnönü, 1992’de Deniz Baykal ve muhalif grubun karşısına çıkmasına rağmen SHP’nin 7. Olağanüstü Kurultayı’nda yeniden genel başkan seçildi. Baykal ve ekibinin SHP’den ayrılarak CHP’yi yeniden açmaları, Türk siyasetinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e verdiği destek nedeniyle eleştirilse de, İnönü, 1995 yılında CHP ve SHP’nin birleşmesiyle oluşturulan yeni partide "Onursal Genel Başkan" unvanını aldı. DYP-CHP koalisyonunda dışişleri bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra 2001’de CHP’den ayrılarak siyasete veda etti.
ERDAL İNÖNÜ’NÜN ANISINA: NAİF BİR İNSAN, DÜRÜST BİR SİYASETÇİ
İnönü Vakfı Başkanı ve İnönü’nün kız kardeşi Özden Toker, ağabeyi Erdal İnönü’nün naif, dürüst ve kendi doğrularından ödün vermeyen bir insan olduğunu anlatıyor. Toker, İnönü’nün siyasete gönüllü katılmasa da bu alanda başarılı olduğunu ve hiçbir zaman kendi prensiplerinden vazgeçmediğini belirtiyor.
Erdal İnönü, çocukluğunda kitap okumayı ders çalışmaya tercih eden biri olarak öne çıktı ve akademik hayatında olduğu kadar siyasette de sorumluluk bilinciyle hareket etti. Erdal İnönü’nün bilim ve siyasete yaptığı katkılar, aradan geçen 17 yıla rağmen Türkiye'nin hafızasında önemli bir yer tutmaya devam ediyor.
