Vaughan Gething Kimdir?
1974 Zambiya doğumlu Vaughan Gething, Galli bir baba ile Zambiyalı bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1976'da ailesiyle birlikte İngiltere'ye taşınan Gething, çocukluğunu İngiltere'nin Dorset bölgesi ve Galler'de geçirdi. Aberystwyth ve Cardiff üniversitelerinde eğitim gördükten sonra avukatlık mesleğine adım attı.
Siyasi Kariyeri ve Yükselişi
Gething, 2013 yılından itibaren Galler hükümetlerinde çeşitli bakanlık ve bakan yardımcılığı görevlerinde bulundu. 2021-2024 yılları arasında Ekonomi Bakanı olarak görev yaptı. Eski Başbakan Mark Drakeford'un Aralık 2023'te parti başkanlığı ve başbakanlıktan istifa edeceğini açıklamasıyla başbakanlık yarışına katıldı. Jeremy Miles ile yarıştığı seçimde oyların %51,7'sini alarak Avrupa'nın ilk siyah başbakanı olma unvanını elde etti.
Mart 2024'te göreve gelmesiyle, o dönemde Hindistan kökenli İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Pakistan kökenli İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf'un görev yaptığı Birleşik Krallık'ta üçüncü göçmen kökenli başbakan oldu.
Tartışmalı Bağış ve Güvensizlik Oyu
Gething, Galler İşçi Partisi liderliği için yürüttüğü seçim kampanyası sırasında aldığı 200 bin sterlinlik bağış nedeniyle eleştirilerin odağı haline geldi. Bağışın, daha önce çevreye iki kere zarar verdiği gerekçesiyle ceza kesilen bir şirketten geldiği ortaya çıktı. Gething, bağışın kurallara aykırı olmadığını savundu; ancak bu durum parti içinde tartışmalara yol açtı.
Parti içi yazışmaların sızmasıyla ilgili olarak bir bakanı mecliste suçlayan Gething, Bakan Hannah Blythyn'in iddiaları reddetmesiyle daha da zor bir duruma düştü.
Gething'in aldığı bağış, iktidardaki Galler İşçi Partisi ile Plaid Cymru partisi arasındaki ilişkileri de gerdi. Plaid Cymru lideri Rhun ap Iorwerth, Gething hakkında güvensizlik oyu çağrısında bulundu.
Haziran ayında Galler Parlamentosu Senedd'de yapılan güvensizlik oylamasında güven oyu alamayan Gething, istifa etmeyi reddetti.
İstifa Çağrıları ve Görevden Ayrılış
Gething'e yönelik baskılar, partisi içinde artan istifa çağrılarıyla birlikte arttı. Galler kabinesindeki dört bakan, Mick Antoniw, Julie James, Lesley Griffiths ve Jeremy Miles, Gething'i istifaya davet ederek görevlerinden çekildiklerini açıkladı.
Yaşanan bu gelişmelerin ardından Gething, bakanlar kurulundan dört kişinin istifasının ardından görevini yürütmenin imkansız hale geldiğini belirterek başbakanlıktan istifa ettiğini açıkladı.
Sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, "Başbakanlıktan istifa etme sürecini başlatmak gibi zorlu bir karar aldım" diyen Gething, bakan olarak geçirdiği 11 yılda hiçbir zaman kişisel çıkarı doğrultusunda karar vermediğini ve bakanlık sorumluluklarını kötüye kullanmadığını veya suistimal etmediğini söyledi.
Gething, yeni liderin seçim takvimini parti ile görüşerek belirleyeceklerini de sözlerine ekledi.
