Reyhan Şenay Özel Haberi- Önde gören, arkada görmeyen iki kişinin tandem adı verilen çift pedallı tek bir bisikleti mükemmel uyumla sürdüğünü hiç gördünüz mü? Eşpedal derneği ile tanışıncaya kadar biz de görmemiştik. Engellerin zihinde olduğunun somut kanıtı gibi olan Eşpedal Derneği, eşitlik odaklı yol arkadaşlığını yaygınlaştırmak için çalışıyor.
2015 yılı sonlarında önce İstanbul’da kurulan Eşpedal Derneği, kısa süre sonra dernek merkezini İzmir’e taşımış. Bunun öncelikli sebebi ise üyelerinin ağırlıklı İzmirli olması. Bugün Dernek Yönetim Kurulu Başkanı olan Fatih Söylemez, görme engelli bir öğretmen.
Söylemez Eşpedal derneği ile nasıl tanıştıklarını şöyle anlatıyor: “2010 yılında evlendikten sonra eşimle birlikte bisiklete binmek istedik. Tandem bisikletlerini araştırırken, İstanbul’da bu konuda çalışan arkadaşlarla tanıştık. Sonra hep birlikte Eşpedal Derneğini kurduk. İzmir’e geldiğimizde İzmir’de tandem bisikleti kullanan arkadaşlarla merkezi buraya taşıdık."
Bir kişi pedala basmazsa bisiklet gitmez
Diğer sivil toplum kuruluşlarından farklı olarak çalıştıklarını söyleyen Söylemez, amaçlarını şöyle anlattı: "Bizim amacımız birlikte yol almak. Bir kişi pedal basmasa bisiklet gitmez. Gören ve görmeyenleri bir araya getirerek, birbirimiz tamamlayarak yola devam ediyoruz. 2019 yılında Başkanlığı devir aldık. Kurumsallığa yönelik çalışmalar yaparak derneği geliştiriyoruz. Hem erişilebilir olmayan mekanların erişilebilir olması, trafik ışıkların biz tüm engelleri bisikleti kullananlar için sesli olması gibi birçok çalışma yürütüyoruz. Bisiklet kullanımını sadece engelliler için değil herkes için geliştirmeye çalışıyoruz. En büyük hayalimiz bisikletli podcast yapmak. Bisiklet üzerindeki duygu ve düşüncelerinizi yansıtmanın çok değerli olduğunu düşünüyoruz. Gören görmeyenler olarak hep birlikte pedallıyoruz.”
Hak temelli çalışmalar
Dernek üyeleri sadece görme engellilerden oluşmuyor. Toplam 98 üyesi ile Türkiye genelinde 11 temsilciliği bulunan dernek, görme engellilere yardım etmek değil, eşit haklara erişmek, hak temelli çalışmalarda bulunmak için çalışıyor.
Dernek yönetim kurulu üyesi Kübra Durmaz Bal, kapsayıcı bir dernek olduklarını söyleyerek, hedeflerinin diğer bisiklet kulüplerinden farklı hak arayışı temelli olduğuna dikkat çekiyor. Derneğe ait tandem bisikletleriyle eşitliğe pedal sağladıklarını anlatan Bal, “Biz de görme engellilere yardım etme üzerine bir anlayış yok. Hepimiz eşitiz ve tüm haklara da eşit olarak sahip olmamız gerekiyor. Derneğimizde sadece görme engelliler yok, görenler de eşit sayıda. Toplumsal cinsiyet eşitliği bir diğer hassas noktamız. Derneğimizde kadın ve erkek de eşit sayıda. Sürdürülebilir, doğru iletişim ile egolardan arınmış, derdi yarışmak olmayan, derdi eşitlik olan bir grubuz” diye konuştu.
Hayata eşit erişebilmek
Eşpedal derneği önde görenler, arkada görmeyenlerin yer aldığı iki kişinin kullanabildiği tandem bisikletleriyle turlar düzenliyor. Bu turlara katılmak için hiçbir şart aramayan dernek, sosyal medya hesaplarından da herkesin kendilerine ulaşabileceğini söylüyor. Dernek yönetim kurulu üyesi Kübra Durmaz Bal, turlara katılmak isteyenlerle önce bir deneyim sürüşü yaptıklarını söyleyerek, turlara katılım için üye olma şartı aramadıklarını söylüyor. Derneklerinin birleştirici özelliği olduğuna işaret eden Bal, son olarak düzenledikleri Dünya Kadınlar Gününde yaptıkları etkinlikte 6 ayrı bisiklet grubunun da katılım gösterdiğini anlattı. “Önceliğimiz, herkes için bisiklet mottosuyla etkinliklerimizde cinsiyet, cinsel yönelim, engel durumu gözetmeksizin, hayata eşit erişebilmek” diyen Eşpedal yöneticileri, toplumsal cinsiyet eşitliğinin yaygınlaşmasında bisikletin tarih boyu önemli bir araç olduğunu belirtiyor.
AB’den Destek: Birlikte
Eşitlik misyonuyla Avrupa Birliği Sivil Toplum Geliştirme Merkezi’nin (STGM) geniş kapsamlı destek programı olan BİRLİKTE projesine İzmir’den seçilen Eşpedal, kapasitesini geliştirmeyi hedefliyor. Program kapsamındaki hibe desteğinin yanı sıra bire bir çalışmalarla sürdürülecek rehberlik programı ile kurumsal gelişimine katkı sağlamayı hedefleyen dernek, hak odaklı çalışmalarını sürdürecek.
