Haber/ Gökçe ADAR
Türkiye İstatistik Kurumu 2018 verilerine göre, Türkiye'de 7 milyon 200 bin kişi açlık sınırında yaşarken, diğer taraftan ciddi miktarda ekmek ve gıda israf ediliyor. Türkiye’de bir yıl içinde 214 milyar liralık gıda israfı yapılıyor. 300 gram üzerinden günde yaklaşık 85 milyon ekmeğin 79 milyon civarının tüketildiği, kalan 6 milyon ekmeğin ise çöpe gittiği biliniyor. Öte yandan, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu tarafından yapılan çalışmalara göre; Türkiye’de yılda israf edilen gıda miktarı 26 milyon ton olarak kaydediliyor. Bu miktar da, 214 milyar TL'ye karşılık geliyor. Bir yılda yetişen 49 milyon ton meyve ve sebzenin de yüzde 25-40’ı israf ediliyor. TÜBİTAK tarafından yapılan araştırmalara göre; israf edilen sebze ve meyve miktarı yılda 12 milyon ton ve bu miktar da 25 milyar TL'ye karşılık geliyor. Bu miktarın, Türkiye’de toplam meyve ve sebze ihracatının dört katından fazla olduğu belirtiliyor.
Bir günde 250 bin ekmek
İzmir'de de büyük miktarda gıda israfı yapıldığına dikkat çeken Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak, İzmirlilerin bir günde ortalama 250 bin ekmeği israf ettiğini söyledi. Toprak, “Giderek artan gübre, pestisit ve herbisitlerin kullanımı toprak ve suların kirlenmesine neden olmakta ve insan sağlığını tehdit etmektedir. Tarım sektörü, küresel sera gazı salınımlarının üçte birinden sorumlu tutulmaktadır. Dünyada tahıl ekili alanların üçte biri hayvan yemi üretiminde kullanılacak tahılların yetiştirilmesine ayrılmış durumdadır. Oysa tahılları hayvanlara yedirmek suretiyle et elde etmek verimli bir yöntem olmamakla birlikte ciddi bir israftır. Tüm bu olumsuzluklarla üretilen gıdanın üçte biri (yaklaşık 1,3 milyar ton) atık olmakta ya da kaybedilmektedir. Tüketilen gıdanın yüzde 50’si olan 300 milyon ton gıda maddesi çöpe atılmaktadır. İzmir de yapılan bu gıda israfına katılıyor ve günde 250 bin ekmek çöpe gidiyor” ifadelerini kullandı.
Desteklenip denetlenmeli
Gıda israfının önüne geçmek için kooperatifleşmenin önemine vurgu yapan Toprak, şu ifadeleri kullandı: “Gıda kayıpları kısmı genel olarak tüketime kadar olan işlemlerde gerçekleşmektedir. Bu kısımdaki kayıpları minimuma indirebilmek için aile çiftçiliği ve kooperatifleşme desteklenmelidir. Tarım ve Orman Bakanlığı çiftçilerimizi bilinçli tarım konusunda, ziraat mühendisleri istihdam ederek bilgilendirmeli, eğitmeli ve denetlemelidir. Özel sektör gıda işleme sırasında gıda mühendislerinin bilgi ve birikimlerinden faydalanmalı ve kaybı en az seviyeye indirecek önlemleri almalıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda Mühendislerini istihdam ederek denetimleri sıklaştırmalı, gıda ve halk sağlığı güvenliğini güvence altına almalıdır.”
Teknik geliştirilmeli
Gıda atığı sorununun çözülebilmesi için, gıda sektöründe düzenlemelerin yapılması gerektiğine vurgu yapan Toprak, “Beslenme eksikliğinin ve dengesizliğinin önüne geçebilmek için gıda atıklarının en az yüzde 50 oranında azaltılması gerekmektedir. Gıda atığı sorununun ortadan kaldırılması için depolama, taşıma ve paketleme ile etiketlemeden oluşan tüm gıda zincirini etkileyen düzenlemelere ihtiyaç var. Sıfır atıklı bir gıda zinciri oluşturmak için hem yasaları hem de sektörün iş yapış biçimlerini değiştirmek gerekmektedir. Çiftçilik teknolojileri ve yönetim tekniklerini geliştirmek için araştırma ve altyapı yatırımlarını arttırılması gerektiğine işaret ederek tarım emekçilerine doğru teşvikleri vermek, söz konusu teşviklerle en yeni teknolojilerin yaygınlaştırılarak, su yönetimi ve gübre kullanımı konusunda daha iyi düzenlemeler hayata geçirilmelidir” dedi.
