TMMOB İMO Adana Şube Başkanı Hıdır Çak, 1 Ocak 2019'dan itibaren yapı denetiminde 'e-dağıtım' sistemine geçilerek hangi yapıda, hangi yapı denetim kuruluşunun görev alacağının elektronik ortamda bakanlık tarafından belirlendiğini söyleyerek, "Bu değişiklik ile yapı denetim kuruluşunun müteahhit ile olan ilişkisinin kesilmesi amaçlanmıştır. Düzenlemeyle denetim faaliyetinin müteahhit ile parasal ilişkisinin kesilmesi, denetimlerin daha da artmasına önayak olan olumlu bir gelişme sağlamıştır. Yapılan düzenleme, denetimin bağımsızlaştırılarak yapı kalitesinin artırılmasını amaçlamış olsa da yeni sorunları da beraberinde getirmiştir" diye konuştu.
SİSTEM DEĞİŞTİ, ŞİDDET ARTTI
Özellikle bu düzenlemeden sonra şantiye sahalarında yapı denetimi görevini yürüten mühendislere yönelik şiddet olaylarının arttığına dikkat çeken Çak, "1 Mart 2023'te Uşak'ta yapı denetim mühendisinin numune almasından sonra, gözü önünde betona su katılmış, buna itiraz eden meslektaşımız ve yanındaki stajyeri, inşaatın kalıp ustaları tarafından şiddete uğramıştır. 3 Ağustos 2023'te yine Uşak'ta yapımı süren inşaatı denetime giden iki meslektaşımız, beton dökümü sırasında betonun vibratörle sıkıştırılmasını isteyince bir inşaat ustası tarafından keserle saldırıya uğramıştır. 23 Ocak 2024'te Aydın'da yapı denetimi görevini yürüten meslektaşımıza, demirci ustası tarafından demir levyeyle saldırı gerçekleştirilmiştir. 1 Şubat 2024'te Adana'da ilgili şantiyesinde gerekli tespitleri yapıp, eksikliklerin giderilmesini isteyen yapı denetimi görevlisi meslektaşımız, müteahhit ve yakını tarafından silahlı saldırıya uğramıştır. 23 Mart 2024'te Denizli'de bir inşaatta temel betonu dökümü aşamasında projenin müteahhidi, yapı denetimi çalışanı meslektaşımıza sözlü ve fiziki saldırıda bulunmuştur" dedi.
'ŞANTİYE ALANLARI KAMUSAL ALAN SAYILMALI
Çak, "Deprem gerçeğiyle karşı karşıya bulunan ülkemizde yapı üretimi ve denetimi süreçleri, toplumun can ve mal güvenliğini yakından ilgilendiren süreçlerdir. Dolayısıyla meslektaşlarımızın şantiye sahalarında verdiği hizmet de kamusal niteliktedir. Bu yanıyla meslektaşlarımıza yönelik şiddet, kamu güvenliğini ve sağlığını tehdit etmektedir. Şantiyelerde denetim ve yönetim görevini yürüten meslektaşlarımız kamu görevlisi niteliğinde sayılmalı, can güvenliklerinin sağlanması da bizzat kamu gücünün sorumluluğunda olmalıdır. Bunun da yasalarla güvence altına alınması gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca şantiye alanlarının da kamusal alan sayılmasını savunuyoruz. Eğer böyle olursa; orada yaşanan herhangi bir olayda ceza kanununa göre farklı değerlendirilecektir. Bu da mühendislere ve denetime karşı müteahhit, işçi ve ustaların şiddet davranışlarına yönelmesini engelleyecektir" diye konuştu.
