11. Yargı Paketi’nin en çok tartışılan başlıklarından biri olan İnfaz Düzenlemesi, kapsamı ve etkilediği suç türleri nedeniyle siyasetin ve kamuoyunun gündeminde. Teklif, pandemi döneminde yürürlüğe giren ilk infaz indirimi nedeniyle oluşan “eşitlik sorunu”nu gidermeyi amaçlıyor. Ancak düzenlemenin hangi suçları kapsayacağı özellikle cinsel suçlar, kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarı gibi suç tipleri konusunda yaşanan itirazlarla birlikte büyük tartışma yarattı. Peki yeni düzenleme neleri içeriyor? Kapsam daralacak mı yoksa genişleyecek mi?
İnfaz düzenlemesi nedir, neyi amaçlıyor?
11. Yargı Paketi kapsamında TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülmeye devam eden düzenleme, pandemi döneminde yapılan infaz indiriminin sadece cezaevinde bulunan hükümlülere uygulanması nedeniyle ortaya çıkan eşitsizliği gidermeyi hedefliyor.
Teklifin öne çıkan maddesi, 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlar için 3 yıl erken denetimli serbestlik / açık cezaevi hakkı getiriyor.
Böylece ilk düzenlemede dışarıda olan ya da tutuksuz yargılanan binlerce kişinin de “eşit infaz hakkı”ndan yararlanması amaçlanıyor. İlk etapta 55 bin, ilerleyen süreçte 100 bin mahkûmun düzenlemeden yararlanabileceği öngörülüyor.
Düzenleme hangi suçları kapsayacak?
İnfaz düzenlemesi Meclis’e sunulduğu andan itibaren kapsam tartışmaları başladı. En sert itirazlar;
– Cinsel suçlar
– Kadına yönelik şiddet
– Çocuk istismarı gibi suçların düzenleme kapsamına girmesi ihtimaline yönelik geldi.
Milletvekilleri ve sivil toplum kuruluşları, bu suçlarda “erken tahliye algısı”nın toplumsal adalet duygusunu zedeleyeceğini dile getirdi.
Ancak teknik olarak önemli bir sorun bulunuyor. Pandemi döneminde çıkarılan ilk infaz düzenlemesi, bu suçları hariç tutmamış, yalnızca terör ve örgütlü suçları kapsam dışı bırakmıştı.
Bu nedenle ikinci düzenlemede kapsamın daraltılması durumunda, yeni bir “geriye dönük infaz eşitsizliği” doğacağı uyarısı yapılıyor. Yani teknik sebeplerle kapsamın tamamen daraltılması kolay değil.
Terör suçları düzenlemeye dahil edilecek mi?
Komisyon görüşmelerine farklı bir boyut getiren DEM Parti, düzenlemenin terör suçlarını da kapsaması gerektiğini savundu. Parti temsilcileri, bunun hem “eşitlik ilkesi” hem de siyasi süreçler açısından gerekli olduğunu öne sürdü.
Şu an cezaevlerinde yaklaşık 18 bin terör hükümlüsü veya tutuklusu bulunuyor. Terör suçlarının kapsama alınması ihtimali ise hem iktidar hem muhalefet tarafında tartışma yaratıyor.
Kapsamda değişiklik olacak mı?
Kulislerde konuşulan senaryolara göre; Komisyon aşamasında kapsam konusunda radikal bir değişiklik yapılması beklenmiyor.
Tartışmanın, bütçe görüşmelerinden sonra başlayacak olan Genel Kurul aşamasına bırakılması muhtemel.
Genel Kurul’da hem kapsamı daraltan hem de genişleten önergeler gelebilir.
Bu nedenle:
- Cinsel suçlar, kadına şiddet ve çocuk istismarının kapsam dışı bırakılması
- Terör suçlarının kapsama alınması gibi talepler, Genel Kurul sürecinde son ana kadar gündemde olabilir.
Son durum
Hem AK Parti grup yönetimi hem de Adalet Bakanlığı, kamuoyu hassasiyetini ve komisyondaki tartışmaları yakından izliyor. Henüz nihai bir karar verilmiş değil.
Düzenlemenin kapsamının kesin olarak nasıl şekilleneceği, Genel Kurul müzakereleri sona erdiğinde netleşecek.