Avrupa genelinde yaşlanan nüfus ve azalan doğum oranlarının yarattığı iş gücü açığı, ekonomileri tehdit etmeye devam ederken, bu soruna en radikal çözümlerden birini arayan ülke İtalya oldu. Giderek büyüyen ve özellikle belirli sektörlerde üretimi durma noktasına getiren eleman sıkıntısına karşı harekete geçen Roma yönetimi, ülkenin kapılarını yabancı işçilere ardına kadar açma kararı aldı. Hükümet tarafından açıklanan yeni plana göre, 2026 ile 2028 yılları arasındaki üç yıllık dönemde, Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden gelecek olan yaklaşık yarım milyon kişiye çalışma vizesi verilecek.
Bu tarihi karar, "Decreto Flussi" (Akış Kararnamesi) olarak bilinen ve her yıl düzenli olarak yayımlanan kararname kapsamında hayata geçirilecek. Plana göre, sadece 2026 yılında 164.850 kişinin çalışma vizesiyle İtalya'ya giriş yapması bekleniyor. Bu rakamın, takip eden yıllarda da artarak, 2028 sonuna kadar toplamda 497.550 kişiye ulaşması hedefleniyor. Bu devasa kontenjan, İtalya'nın ekonomisini canlandırmak ve üretim çarklarını döndürmek için ne denli kararlı olduğunu gösterirken, aynı zamanda Avrupa'nın göç politikalarında da yeni bir dönemin habercisi olarak yorumlanıyor.
Öncelik hangi sektörlerde? İnşaat ve tarım alarm veriyor
Açıklanan program, belirli sektörlerde yaşanan kronik eleman sıkıntısını hedef alıyor. Hükümet, belirlenen bu kontenjanın, işletmelerden gelen talepler ve sosyal paydaşların görüşleri doğrultusunda, tamamen ihtiyaç odaklı bir şekilde hazırlandığını ifade etti. Bu çerçevede, öncelik verilecek sektörlerin başında, ülkenin altyapısını ve gıda güvenliğini doğrudan etkileyen inşaat ve tarım sektörleri geliyor.
İnşaat sektöründe, özellikle kalifiye ustaların (duvarcı, sıvacı, demirci vb.) ve vasıfsız işçilerin eksikliği, büyük projelerin zamanında tamamlanmasını engelliyor. Benzer şekilde, tarım sektöründe de, hasat dönemlerinde çalışacak mevsimlik işçi bulmakta yaşanan zorluklar, ürünlerin tarlada kalmasına ve büyük ekonomik kayıplara yol açıyor. Bu iki kritik sektörün yanı sıra, turizm, sağlık, lojistik ve imalat sanayii gibi alanlarda da önemli bir iş gücü açığı bulunuyor. Hükümet, bu programla, hem bu temel sektörlerdeki üretimi güvence altına almayı hem de ekonominin genelinde bir canlanma yaratmayı hedefliyor.
Geçmişin hayal kırıklığı: 450 binlik planda sadece yüzde 8'lik başarı
İtalya'nın kapılarını yabancı işçilere açma hamlesi yeni bir durum değil. Ülke, daha önce de 2023-2025 yılları arasını kapsayan bir dönem için 450 binden fazla kişiye çalışma izni kontenjanı ayırmıştı. Ancak, bu büyük hedeflere rağmen, geçmişteki uygulamaların sonuçları, sürecin ne denli zorlu ve karmaşık olduğunu gözler önüne seriyor.
Yapılan araştırmalar ve resmi veriler, 2024 yılında İtalya'ya gelen işçilerin yalnızca yüzde 7,8'inin, hem yasal bir oturma izni hem de düzenli bir iş sahibi olabildiğini ortaya koydu. Yıl boyunca açılan 119.890 kontenjandan sadece 9.331 başvurunun başarıyla sonuçlandığı bildiriliyor. Bu düşük başarı oranının arkasında ise, hem karmaşık bürokratik süreçler hem de başvuru sistemindeki aksaklıklar yatıyor. Birçok başvuru sahibi, işveren bulmakta zorlanırken, işveren bulanlar ise "Nulla Osta" (ön onay) alma sürecinde aylarca beklemek zorunda kalıyor. Bu durum, yeni 500 bin kişilik programın başarısının da, sadece kontenjan açmakla değil, aynı zamanda bu bürokratik engelleri ortadan kaldıracak etkili mekanizmalar kurmakla mümkün olacağını gösteriyor.
İtalya'da çalışma vizesi nasıl alınır? Adım adım başvuru süreci
Peki, İtalya'da yeni bir hayata başlamak ve çalışma vizesi almak isteyen AB dışı ülke vatandaşlarını nasıl bir süreç bekliyor? Süreç, karmaşık görünse de, adım adım takip edildiğinde yönetilebilir bir yapıya sahip.
-
İşveren Bulma Şartı: Sürecin ilk ve en önemli adımı, İtalya'da sizi işe almayı kabul eden bir işveren bulmaktır. Adayın, kendi başına vize başvurusunda bulunması mümkün değildir.
-
'Nulla Osta' (Ön Onay) Başvurusu: İtalyan işveren, bulduğu yabancı işçi adına, İçişleri Bakanlığı'na bağlı olan "Sportello Unico per l'Immigrazione" (Göçmenlik için Tek Pencere Ofisi) üzerinden online olarak başvurarak, "Nulla Osta" adı verilen çalışma izni ön onayını almak zorundadır. Bu belge, o kişinin İtalya'da çalışmasında bir sakınca olmadığını belirtir.
-
Vize Başvurusu: İşveren, "Nulla Osta" belgesini aldıktan sonra, bu belgeyi yurt dışındaki adaya gönderir. Aday, bu belge ve diğer gerekli evraklarla (iş sözleşmesi, pasaport, adli sicil kaydı, sağlık sigortası, başvuru formu, biyometrik fotoğraf vb.) birlikte, kendi ülkesindeki İtalyan Konsolosluğu'na veya Büyükelçiliği'ne giderek ulusal tip (D Tipi) çalışma vizesi başvurusunda bulunur.
-
İtalya'ya Giriş ve Oturma İzni: Vizesi onaylanan kişi, İtalya'ya giriş yaptıktan sonra, 8 gün içinde, yaşadığı şehirdeki Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı Yabancılar Şubesi'ne (Questura) başvurarak, "Permesso di Soggiorno" yani oturma ve çalışma izni kartını almak zorundadır. Bu kart, kişinin İtalya'da yasal olarak ikamet etmesini ve çalışmasını sağlar.
İtalya'da maaşlar ne kadar? Hangi sektör ne kadar kazanıyor?
İtalya'da çalışmayı düşünenler için en merak edilen konulardan biri de maaşlar. Ülkede, Almanya veya Fransa gibi birçok Avrupa ülkesinin aksine, yasal olarak belirlenmiş bir ulusal asgari ücret bulunmuyor. Maaşlar, genellikle sektörlere göre imzalanan toplu iş sözleşmeleri (Contratto Collettivo Nazionale di Lavoro - CCNL) ile belirleniyor ve tecrübeye, kalifikasyona ve bölgeye göre önemli farklılıklar gösterebiliyor.
Genel olarak bakıldığında, bazı sektörlerdeki ortalama brüt aylık maaşlar şu şekilde:
-
Tarım Sektörü: Ortalama maaş brüt 1.300 Euro civarında.
-
İnşaat Sektörü: Kalifiye bir işçi için ortalama maaş 1.800 Euro'yu bulabiliyor.
-
Turizm Sektörü (Otelcilik, Restoran vb.): Çalışanların ortalama maaşı 1.600 Euro civarında.
-
Sağlık Personeli (Hemşire, Sağlık Teknisyeni): Ortalama maaşlar 2.800 Euro'ya kadar çıkabiliyor.
-
Mühendis ve Teknik Kadrolar: Yüksek vasıflı mühendisler ve teknik uzmanlar için maaşlar 4.000 ila 5.000 Euro arasında değişiyor.
Bu rakamlar brüt maaşları ifade ediyor ve üzerinden vergi ve sosyal güvenlik kesintileri yapılıyor. Ancak, İtalya'nın özellikle kuzey bölgelerindeki yaşam maliyetlerinin yüksek olduğu da unutulmamalıdır. Bu tarihi göçmen işçi alım programı, hem İtalya'nın ekonomik geleceği hem de dünyanın dört bir yanından daha iyi bir yaşam arayan yüz binlerce insan için yeni bir umut kapısı aralıyor.
