Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2025 Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, ülke genelinde yoksulluk oranında sınırlı bir gerilemeye işaret etse de milyonlarca yurttaşın geçim sıkıntısı devam ediyor. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si esas alınarak belirlenen göreli yoksulluk sınırına göre, Türkiye genelinde yoksulluk oranı 2025’te yüzde 13,0 olarak hesaplandı. Bu oran bir önceki yıla göre yalnızca 0,6 puanlık bir düşüş anlamına geliyor.
Medyan gelirin yüzde 60’ı esas alınarak yapılan daha geniş tanımlı hesaplamada ise yoksulluk oranı yüzde 20,6 olarak belirlendi. Bu veriler, her beş kişiden birinin yoksulluk sınırına yakın koşullarda yaşadığını ortaya koyuyor. TÜİK araştırmasına göre fertlerin yüzde 27,9’u yoksulluk ya da sosyal dışlanma riski altında bulunuyor.
Eğitim düzeyi ile yoksulluk arasındaki ilişki de 2025 verilerinde net biçimde görülüyor. Bir okul bitirmeyenlerin yüzde 23,8’i, lise altı eğitimlilerin yüzde 13’ü yoksul kabul edilirken, yükseköğretim mezunlarında yoksulluk oranı yüzde 2,5 ile en düşük seviyede kaldı. Bu tablo, eğitimin gelir dağılımındaki belirleyici rolünü bir kez daha ortaya koydu.
İzmir’de yoksulluk sınırı yükseldi, yoksul sayısı arttı
TÜİK verilerine göre İzmir, 2025 yılında da Türkiye ortalamasının altında bir yoksulluk oranına sahip olsa da kentteki tablo dikkat çekici boyutlara ulaştı. Medyan gelirin yüzde 50’si esas alınarak yapılan hesaplamaya göre, İzmir’de yoksulluk oranı yüzde 10,7 olarak belirlendi. Bu oran, yüzdelik olarak ülke ortalamasının altında kalsa da kentte yaşayan 471 bin kişinin yoksul olarak tanımlandığını gösteriyor.
2025 yılı itibarıyla İzmir’de 4 kişilik bir hane için yoksulluk sınırı 139 bin 792 TL olarak hesaplandı. Artan hayat pahalılığı, barınma maliyetleri ve temel tüketim harcamalarındaki yükseliş, özellikle dar ve sabit gelirli kesimler üzerinde baskıyı artırdı. Kentte yoksul sayısının bir yıl içinde artması, sosyal destek ihtiyacının da büyüdüğüne işaret ediyor.
Bölgesel veriler incelendiğinde, İzmir’de yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 20,3 olarak belirlendi. Bu oran 2024 yılında yüzde 24 seviyesindeydi. Oransal bir düşüş yaşansa da, risk altındaki nüfusun büyüklüğü sosyal politikaların önemini bir kez daha gündeme taşıdı.
Geçmiş yıl verileriyle karşılaştırıldığında İzmir’de yoksulluğun yapısal bir sorun haline geldiği görülüyor. 2024 yılında İzmir’de yoksulluk sınırı 75 bin 931 TL, yoksul sayısı ise 446 bin kişi olarak hesaplanmıştı. Yoksulluk oranı yüzde 10,1 düzeyindeydi. 2025’te hem yoksulluk sınırındaki sert artış hem de yoksul sayısındaki yükseliş, gelir artışlarının yaşam maliyetlerinin gerisinde kaldığını ortaya koydu.