İzmir'de kırmızı alarm: Barajlar dibi gördü, devasa su krizinin ayak sesleri duyuluyor

Türkiye'nin üçüncü büyük metropolü İzmir, tarihinin en kritik yazlarından birini yaşıyor. Haftalardır devam eden rekor sıcaklıklar ve yetersiz kalan kış yağışlarının birleşimi, kentin hayat kaynağı olan barajları kuruma noktasına getirdi. İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin (İZSU) 28 Temmuz 2025 tarihinde yayınladığı resmi baraj doluluk oranları tablosu, tehlikenin boyutunu tüm çıplaklığıyla gözler önüne serdi. Geçen yıla oranla neredeyse tüm barajlarda yaşanan dramatik düşüş, milyonlarca İzmirlinin kapısını çalacak büyük bir su krizinin habercisi olarak yorumlanıyor. Özellikle kentin ana su kaynağı olan Tahtalı Barajı'nın %8'lere, turizm cenneti Çeşme'yi besleyen Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı'nın ise %3 gibi kritik bir seviyeye inmesi, "İzmir'i susuz bir yaz mı bekliyor?" sorusunu acı bir şekilde gündeme taşıdı.

Rakamlarla kuraklığın acı tablosu

İZSU'nun yayınladığı veriler, basit bir istatistik olmanın çok ötesinde, yaklaşan tehlikenin somut bir fotoğrafını çekiyor. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla barajlardaki su hacimlerinde yaşanan devasa erime, durumun vahametini net bir şekilde ortaya koyuyor. İşte İzmir'in su karnesindeki endişe verici rakamlar:

• Tahtalı Barajı: İzmir'in içme suyu ihtiyacının yarısından fazlasını tek başına karşılayan bu devasa baraj, adeta can çekişiyor. Geçen yıl %23,62 olan aktif doluluk oranı, bu yıl %8,88'e gerilemiş durumda. Rakamları daha anlaşılır kılmak gerekirse, Tahtalı'da geçen yıl bu zamanlar 67,7 milyon metreküp kullanılabilir su varken, bugün bu miktar sadece 25,4 milyon metreküpe düşmüş durumda. Yani bir yıl içinde 42 milyon metreküpten fazla su, adeta buharlaşmış.

• Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı: Son günlerde gece kesintileriyle gündeme gelen Çeşme'nin su kaynağı olan bu barajdaki durum ise tam bir felaket. Geçen yıl %23'ler seviyesinde olan doluluk, bugün %3,65'e inmiş durumda. Bu rakam, barajın artık su verme kapasitesinin sonuna geldiğini ve acil ve alternatif çözümler bulunmazsa Çeşme'deki krizin daha da derinleşeceğini gösteriyor.

• Balçova Barajı: Kentin bir diğer önemli su kaynağı olan Balçova'da da durum farklı değil. Geçen yıl %52'nin üzerinde olan doluluk, bu yıl %32'ye gerilemiş.

• Ürkmez Barajı: %32'lerden %11'lere düşen doluluk oranıyla Ürkmez de alarm veren barajlar arasında yer alıyor.

Bu tablo, İzmir'in su kaynaklarının ne denli büyük bir stres altında olduğunu ve tasarruf tedbirlerinin artık bir tercih değil, bir zorunluluk haline geldiğini kanıtlıyor.

Gördes'te dramatik çöküş, Çeşme'de krizin nedeni belli oldu

Barajlar arasındaki en dramatik tablo ise Gördes Barajı'nda yaşanıyor. Devlet Su İşleri tarafından Manisa'da inşa edilen ve İzmir'e su takviyesi yapması planlanan dev barajın aktif doluluk oranı, %0,08 gibi "yok" denecek bir seviyeye inmiş durumda. Bu, barajın teknik olarak su veremeyecek durumda olduğu ve İzmir için bir güvence olmaktan çıktığı anlamına geliyor. Bir yıl önce milyonlarca metreküp su barındıran barajın bugün adeta bir gölete dönüşmesi, yaşanan kuraklık felaketinin boyutunu çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.

Turizm sezonunun ortasında yaşanan su kesintisi tartışmalarıyla gündemden düşmeyen Çeşme'deki krizin matematiksel nedeni de İZSU verileriyle tescillenmiş oldu. Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı'ndaki su seviyesinin %3,65'e düşmesi, yerel yönetimin gece kesintileri kararını neden almak zorunda kaldığını açıkça gösteriyor. Barajda kalan kullanılabilir su miktarının sadece 584 bin metreküp olması, yarımadanın artan yaz nüfusunu karşılamaktan çok uzak bir rakam. Bu durum, siyasi tartışmaların ötesinde, bölgenin acil ve kalıcı yeni su kaynaklarına olan ihtiyacını bir kez daha gözler önüne seriyor.

Geçen yıla göre devasa erime: Nereden nereye?

İzmir'in karşı karşıya olduğu su krizini en net şekilde ortaya koyan veri, bir önceki yıla ait rakamlarla yapılan karşılaştırma. Rakamlar, sadece bir yıl içinde kentin su rezervlerinde nasıl bir çöküş yaşandığını belgeliyor.

Tablo, Çeşme'yi besleyen Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı'nda bir yılda %84'ü aşan rekor bir düşüş yaşandığını gösteriyor. Kentin ana damarı Tahtalı ve diğer önemli barajlardaki %60'ları aşan kayıplar, durumun ne kadar kritik olduğunu ve acil eylem planlarının devreye sokulması gerektiğini ortaya koyuyor.

Tek umut güzelhisar, peki ya sonrası?

Bu karamsar tablonun ortasındaki tek teselli kaynağı ise Aliağa bölgesine su sağlayan Güzelhisar Barajı. %58'lik doluluk oranıyla diğer barajlara kıyasla çok daha iyi bir durumda olan Güzelhisar, şu an için kentin kuzey yakasının su güvenliğini sağlıyor. Ancak uzmanlar, tüm kentin yükünün tek bir baraja bindirilmesinin sürdürülebilir bir çözüm olmadığı uyarısında bulunuyor. Eğer beklenen yağışlar önümüzdeki sonbahar ve kış aylarında da gelmezse, Güzelhisar Barajı'ndaki suyun da hızla tükenmesi ve krizin tüm metropole yayılması kaçınılmaz bir senaryo olarak duruyor. Bu veriler ışığında, İZSU'nun önümüzdeki günlerde tüm kenti kapsayacak daha geniş çaplı ve daha uzun süreli su kesintileri programlarını gündemine alması bekleniyor. Vatandaşlara yönelik "suyu tasarruflu kullanın" çağrılarının, artık daha somut ve yaptırımı olan tedbirlerle desteklenmesi zorunlu hale gelmiş durumda.

İzmir'i bekleyen senaryolar ve acil eylem planı ihtiyacı

İzmir'in barajlarındaki bu "kırmızı alarm", yerel ve merkezi yönetimler için acil bir eylem planı hazırlama zorunluluğunu da beraberinde getiriyor. Önümüzdeki haftalarda ve aylarda İzmir'i bekleyen olası senaryolar ve atılması gereken adımlar ise şunlar:

• Kademeli Kesinti Programları: Çeşme'de başlayan gece kesintilerinin, su seviyesi en kritik olan barajların beslediği diğer bölgelerde de (Narlıdere, Balçova, Seferihisar vb.) uygulanmaya başlaması.

• Basınç Düşürme: Şebekedeki su basıncının düşürülerek, kayıp-kaçak oranlarının azaltılması ve tüketimin kontrol altına alınması.

• Kullanım Kısıtlamaları: Bahçe sulama, araba yıkama, halı yıkama gibi su tüketiminin yüksek olduğu faaliyetlere yönelik daha katı kısıtlamalar ve denetimler getirilmesi.

• Alternatif Kaynak Arayışları: Yeraltı su kaynaklarının ve daha önce devre dışı bırakılmış kuyuların yeniden aktif hale getirilmesi için çalışmaların hızlandırılması.

• Toplumsal Seferberlik: Okullar, medya organları ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla geniş çaplı bir su tasarrufu bilinçlendirme kampanyası başlatılması.

  

  İzmir’de alev alarmı: Bornova, Buca ve Urla aynı anda yanıyor!

  İçeriği Görüntüle

İzmir, iklim değişikliğinin en somut ve en acı yüzüyle karşı karşıya. Kuruyan barajlar, sadece bir su meselesi değil, aynı zamanda kentin geleceği, ekonomisi ve yaşam kalitesi için de ciddi bir tehdit oluşturuyor. Bu tarihi krizden çıkışın tek yolu ise, siyasi çekişmeleri bir kenara bırakıp, tüm kurumların ve vatandaşların ortak bir akıl ve sorumlulukla hareket edeceği bir seferberlik ruhunu hayata geçirmekten geçiyor