Kendilik algısı, kişinin kendisini nasıl gördüğü, algıladığı veya tanımladığıdır. Tamamen sübjektif olan bu algı, kişinin doğası ve deneyimlerinin yanı sıra çevresiyle etkileşiminden de etkilenir. Bu nedenle, bir kişinin kendi algısı, başkalarının onu algılayışından farklı olabilir.
Kendilik Algısı Neden Önemlidir?
Kendilik algısı, kişinin diğerleriyle olan ilişkilerini, kendine bakış açısını ve yaşamda yaptığı seçimleri etkiler. Kendisini seven ve kabul eden bir kişi, daha rahat iletişim kurar ve daha iyi ilişkiler kurar. Kendisini yetersiz gören bir kişi ise sosyal ortamlardan kaçınabilir ve bu da sosyal becerilerini geliştirmesini engelleyebilir.
Kendilik Algısı Nasıl Oluşur?
Kişinin kendisini nasıl algıladığı, yetişme koşullarında ebeveynlerinin, önemli diğer yetişkinlerin ve akranların tepkileriyle bağlantılıdır. Mükemmeliyetçi ebeveynlere sahip bir çocuk, kendisini hiçbir zaman yeterli hissedemeyebilir. Aynı şekilde, sürekli eleştirilen bir çocuk da düşük bir benlik saygısına sahip olabilir.
Gerçekçi Olmak mı Yoksa Olumlu mu?
Son yıllarda ebeveynlerin çocuklarında "olumlu kendilik algısı" oluşturma çabası arttı. Ancak gerçeklikten uzak bir şekilde aşırı pozitif olmak, çocuğun hayal kırıklığı yaşamasına ve kendine yabancılaşmasına neden olabilir.
Dr. Örnek, "Olumlu kendilik algısı elbette istenen bir durumdur. Fakat gerçeklikten uzaklaşacak kadar olumlu kendilik algısı, çocuğun eninde sonunda hayal kırıklığı yaşaması ve kendine yabancılaşması ile sonuçlanacaktır. Olumlu kendilik algısı oluşturmaktansa gerçekçi bir kendilik algısı oluşturması yönünde gençlere/çocuklara rehberlik etmenin çok daha sağlıklı olduğuna inanıyorum." diyor.
Sağlıklı Bir Kendilik Algısı İçin Neler Yapılabilir?
- Yetişkinler, çocukla olan iletişimlerine ve diğer yetişkinlerin çocukla nasıl iletişim kurduğuna dikkat etmeli.
- Çocuğun güçlü ve zayıf yönleri açıkça konuşulmalı.
- Çocuğun kendisini gerçekçi bir şekilde tanımasına izin verilmeli.
Sağlıklı bir kendilik algısı, kişinin kendisinin farkında olmasını ve kendisiyle barışık olmasını sağlar.
