Bir zamanlar turistlerin akın ettiği ve rezervasyonsuz oda bulmanın imkansız olduğu Basmane’nin Oteller Sokağı, bugün terkedilmiş yapıları ile mültecilerin barınma alanına dönüşmüş durumda. Sit alanı statüsünde olması nedeniyle bugüne dek kapsamlı bir restorasyon çalışması yapılamayan sokaktaki tarihi otellere İzmir Otelciler Odası’ el attı. Hedef yeni proje ile bölgeye “Old Town” modelini getirmek. 60 otelin bulunduğu alanda 10 otelin restorasyon çalışmalarına başlandı.
İzmir’in ruhu canlanacak
Otelciler ilk kez bu ölçekte bir dönüşümle umutlanırken, İzmir Otelciler Odası Başkanı İbrahim Veral ve İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin “Bir oteli her yere yapabilirsiniz, hatta yıkıp yeniden de inşa edebilirsiniz. Ama Basmane’deki yapıların değeri başka; hepsi tescilli ve bize geçmişten kalan bir miras. Bu proje yalnızca otelleri değil, İzmir’in ruhunu da ayağa kaldırma projesidir. En büyük engel olan bürokratik işlemler ortadan kaldırılmalı” dedi.
Old Town Otelciliği Nedir?
Old Town konsepti, yalnızca yatak ve kahvaltıdan ibaret değildir. Tarihi bir dokunun içinde, geçmişin ruhunu hissederek konaklama sunar. Her taşın bir hikayesi vardır; her oda bir anıya açılır. Bu oteller, şehrin geçmişini bugünün deneyimiyle birleştirerek eşsiz bir turizm algısı yaratır.
İlk Adımda Neler Yapılacak
Projenin yalnızca mimari değil, aynı zamanda kültürel bir restorasyon anlamı taşıdığını vurgulayan Veral, “Buradaki yapılar tescilli kültürel miras. Bu projeyle yalnızca turistik bir alan yaratmıyoruz, İzmir’in ruhunu ayağa kaldırıyoruz” dedi.
Basmane’de yaklaşık 60 otelin bulunduğunu belirten Veral, tümünü aynı anda yenilemenin mümkün olmadığını ifade ederek, ilk etapta 10 otelin pilot proje olarak seçildiğini ve restorasyon sürecinin başlatıldığını aktardı. Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi, Valilik, Emniyet Müdürlüğü, TARKEM ve bölgedeki otelcilerle yapılan toplantılar sonucunda mevcut oteller yerinde incelendi; iyi ve kötü örnekler değerlendirildi. Şimdi ise bu projeleri resmi onay sürecine taşıyıp yatırımları hayata geçirme aşamasına gelindi. Veral, “Eğer bu ilk adım başarılı olursa, diğer otellerin de dönüşüm süreci hız kazanacak” dedi.
Geçmişten Günümüze Oteller Sokağı
19. Yüzyıl: Basmane, taş cumbalı konaklarla başladığı yolculuğuna, zamanla otellerin sıralandığı bir sokağa dönüştü.
1876: Basmane Garı'nın Açılmasıyla bölge, İzmir’e gelen yolcuların ilk durağı haline geldi. Ticaretin gelişmesiyle otellerin sayısı arttı.
1922: İzmir Yangını Sonrası Kordon’daki otellerin büyük bir kısmı yok oldu, Basmane ise yeni konaklama merkezi olarak parladı. Fuarın kurulması bölgeyi hareketlendirdi
1950’ler: Göç dalgasıyla bölgenin sosyo-ekonomik yapısı değişti. Otellerin müşteri profili değişti.
1980’ler: Fuarın etkisi azaldı, bölge cazibesini kaybetti.
2000’ler: Yüzeysel restorasyonlar yapıldı ama dönüşüm sağlanamadı.
Bugün – Tarihi miras, gerçek anlamda canlanmayı bekliyor.
Turizm Sadece Otelden İbaret Değil
Turizmin yalnızca konaklama hizmetleriyle sınırlı olmadığını belirten Veral, “Turizm sadece otelden ibaret değildir. Bir turist havaalanına indiği andan itibaren havacılık sektörü, taksiciler, restoranlar, kafeler, esnaf; kısacası 200’den fazla sektör bundan etkilenir. Yani turizm, sadece konaklamayı değil, tüm şehri canlandıran bir güçtür. İşte bu yüzden "Old Town" (Eski Şehir) otelciliği dediğimiz konsept sadece otelleri değil, bulundukları bölgeyi de kalkındırır. Eğer bir bölge turizmle anılmaya başlarsa, orada bir bina almak hatta kiralamak bile imkansız hale gelir. Mesela, Venedik’te San Marco Meydanı’nda bir ev almak isteyin, mümkün mü? Değil. Çünkü bu tarz bölgeler artık paha biçilemez hale gelir.” diye konuştu.
Dönüşüm Planı
Bölgeye gerçek bir “Old Town” kimliği kazandırmayı hedefleyen proje kapsamında yalnızca oteller değil, mahallenin tamamının da dönüşmesi planlanıyor. Bu çerçevede hayata geçirilmesi hedeflenen projeler şunlar:
*Basmane Garı, Osmanlı döneminden kalma hanlar, çeşmeler ve camiler turizme kazandırılacak,
* Tarihi yapılar butik otellere, sanat galerilerine ve kültürel alanlara dönüştürülecek,
* Bölge hem yerli hem yabancı turistler için cazip hale gelecek.
* Tarihi oteller restore edilecek,
Böylece Basmane tekrar İzmir’in en önemli turizm destinasyonlarından biri olacak.
Bürokrasi ve Yatırım Engeli
En büyük engelin uzun süren bürokratik işlemler olduğunu belirten Veral, “İzin süreçleri 3-4 yıl sürebiliyor. Bu hem yatırımcıyı caydırıyor hem de süreci yavaşlatıyor. Süreci hızlandırmak için mülk sahiplerinin restorasyona katılımı kritik. Restorasyon maliyetlerinden endişe duyanlar için devlet destekli krediler ve teşvikler sunulabilir. Devlet doğrudan finansman sağlamasa da, uzun vadeli krediler, teşvik mekanizmaları ve yap-işlet-devret modelleriyle yatırımcılar sürece dahil edilebilir.” şeklinde konuştu.
Girgin: Ruhsuz Binalar Değil, Hikayeli Sokaklar İstiyoruz
İzmir Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin ise “İnsanlar zincir otellerde kalmak değil, tarihle iç içe olmak istiyor. Biz bu dönüşüme hazırız ama tek başımıza yapamayız. Devlet, yatırımcıyı bulmalı, esnafa omuz vermeli” diyerek sürecin sadece özel sektörle değil, kamunun da aktif katılımıyla ilerleyebileceğini ifade etti.
