Muazzez İlmiye Çığ, 20 Haziran 1914 tarihinde Bursa'da doğmuş, Türkiye'nin ilk kadın Sümerologu olarak tanınan bir bilim insanıdır. Sümer ve Asur uygarlıkları üzerine yaptığı derinlemesine araştırmalarla adını duyuran Çığ, aynı zamanda Türk arkeolog, dilbilimci ve yazar olarak önemli bir kariyere sahiptir.
Muazzez İlmiye Çığ’ın doğum yeri ve yaşı
Muazzez İlmiye Çığ, 1914 yılında Bursa ilinde dünyaya gelmiştir. 110 yaşında hayatını kaybeden Çığ, bilim dünyasında saygın bir yere sahiptir. Sümer ve Asur uygarlıkları üzerine yaptığı çalışmalarıyla tanınan Çığ, yaşamını bilimsel araştırmalara adamıştır.
Eğitimi ve kariyer yolculuğu
Muazzez İlmiye Çığ, eğitimine Bursa Kız Muallim Mektebi'nde başlamış, burada ilkokul öğretmeni yetiştiren bir okuldan mezun olmuştur. Ardından, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne kaydolarak Hititoloji bölümünden mezun olmuştur. 1940 yılında İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde kariyerine başlamış ve burada uzun yıllar boyunca Sümer, Akad, Hitit dillerinde yazılmış binlerce çivi yazılı tablet üzerinde çalışmalar yapmıştır.
Bilimsel Çalışmaları ve Katıldığı Kongreler
Çığ, 1957 yılında Münih Oryantalistler Kongresi'ne katılmış, 1960'ta Heidelberg Üniversitesi'nde altı ay süren bir eğitim almıştır. 1972'de emekli olduktan sonra yurtdışında birkaç yıl daha çalışmalarına devam etmiştir. 1988'de Philadelphia'da düzenlenen Asuroloji Kongresi'ne katılmış, 1990 yılında Prof. Kramer'in "History Begins at Sumer" adlı kitabını Türkçeye çevirerek, Tarih Sumer'de Başlar ismiyle yayımlamıştır. Ayrıca, Çığ, Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan 13 kitap yazmıştır.
Muazzez İlmiye Çığ’ın Mesleki Başarıları
Muazzez İlmiye Çığ, bilimsel araştırmalarında büyük bir titizlikle hareket etmiş ve Alman Arkeoloji Enstitüsü ile İstanbul Üniversitesi Tarih Öncesi Bilimler Enstitüsü'nün onursal üyesi olarak kabul edilmiştir. Belleten, Bilim ve Ütopya gibi dergilerde yayımlanan makaleleri ve kitapları, onun alanındaki derin bilgisini ve araştırma yöntemlerini gözler önüne sermektedir.
Evliliği ve Ailesi
Muazzez İlmiye Çığ, 1940 ile 1983 yılları arasında Topkapı Müzesi Müdürü M. Kemal Çığ ile evli olmuştur. Bu evlilikten iki kızı olmuştur. Ayrıca, Zafer Ergin'in teyzesidir.
Yargılanması
2007 yılında, yazdığı kitaplardan birinde, kadınlardaki başörtüsü uygulamasının kökeninin Akadlara dayandığını belirterek, halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek suçlamasıyla yargılanmıştır. Ancak, yapılan duruşmada kendisi ve yayınevi suçsuz bulunmuş ve beraat etmiştir.
Ödülleri ve Başarıları
Muazzez İlmiye Çığ, bilimsel çalışmalarının yanı sıra birçok ödül de kazanmıştır. Adana Tepebağ Rotary Kulübü tarafından Meslek Hizmet Ödülü, İstanbul Üniversitesi tarafından Fahri Doktora unvanı, Uluslararası Lions Kulüpleri Derneği tarafından Melvin Jones Dostluk Ödülü gibi pek çok prestijli ödül almıştır.
Son Yılları ve Vefatı
Muazzez İlmiye Çığ, 20 Haziran 2014'te 100 yaşına girmiş ve 20 Haziran 2024'te 110 yaşına basmıştır. Türkiye'nin aydınlanma mücadelesine katkılarıyla tanınan Çığ, Kaynak Yayınları'ndan yapılan bir açıklama ile 110 yaşında hayatını kaybettiği duyurulmuştur. Açıklamada, “Türkiye’nin aydınlanma mücadelesinin yorulmak ve yaşlanmak bilmeyen değerli bilim kadını, son Sümer Kraliçesi” ifadeleriyle vefatı duyurulmuştur.
