Pakistan’da 8 Şubat’ta gerçekleştirilen genel seçimler, ülkenin siyasi geleceği açısından büyük önem taşıyordu. Seçimlerde, eski Başbakan İmran Han’ın liderliğindeki Pakistan Adalet Hareketi (PTI) destekli bağımsız adaylar, Ulusal Meclis ve eyalet meclislerinde en çok sandalye kazanan grup oldu. Ancak, PTI’nin tek başına iktidar olması için yeterli çoğunluğu sağlayamadığı, koalisyon ortağı arayışına girdiği belirtildi. Ordunun desteğini alan eski Başbakan Navaz Şerif’in partisi Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) ise, seçimlerde ikinci sırada yer aldı. PML-N, seçimlerde hile yapıldığını iddia ederek, sonuçlara itiraz etti ve protesto gösterileri düzenledi. Seçimlerde üçüncü sırada ise, eski Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari’nin oğlu Bilaval Butto Zerdari’nin başında bulunduğu Pakistan Halk Partisi (PPP) geldi. PPP, Sind eyaletinde seçimi önde tamamladı.
Pakistan’da 8 Şubat’ta yapılan genel seçimlerde, eski Başbakan İmran Han’ın desteklediği bağımsız adaylar, Ulusal Meclis ve eyalet meclislerinde en çok sandalye kazanan grup oldu. Ordunun yanında yer alan Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) ise ikinci sırada yer aldı. Pakistan Halk Partisi (PPP) ise üçüncü oldu. Seçim sonuçları, ülkede siyasi krize ve protestolara neden oldu.
Ulusal Meclis’te bağımsızlar çoğunlukta
Seçim Komisyonu’nun açıkladığı resmi olmayan sonuçlara göre, 266 sandalyeli Ulusal Meclis’te bağımsız adaylar 101 sandalye kazandı. Bu adayların çoğunluğu, eski Başbakan İmran Han’ın liderliğindeki Pakistan Adalet Hareketi (PTI) ile yakın ilişki içinde. PTI, seçimlere resmi olarak katılmadı, ancak bağımsız adayları destekledi. PTI, Pakistan’da yolsuzlukla mücadele eden ve ordunun desteğini alan bir parti olarak biliniyor.
Ulusal Meclis’te ikinci sırada yer alan PML-N ise 75 sandalye elde etti. PML-N, ordunun baskısı altında seçimlere giren ve eski Başbakan Navaz Şerif’in liderliğindeki bir parti. Şerif, 2017 yılında yolsuzluk suçlamaları nedeniyle görevden alınmış ve hapse mahkum edilmişti. Ancak daha sonra serbest bırakılmış ve Londra’ya kaçmıştı. PML-N, seçimlerde hile yapıldığını iddia ediyor ve sonuçları tanımıyor.
Ulusal Meclis’te üçüncü sırada ise PPP yer aldı. PPP, eski Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari ve kızı Bilaval Butto Zerdari’nin yönettiği bir parti. PPP, 55 sandalye kazandı. PPP, seçimlerin adil olduğunu savunuyor ve bağımsız adaylarla koalisyon kurmaya hazır olduğunu belirtiyor.
Ulusal Meclis’teki iki sandalye için ise seçimler daha sonra yapılacak.
Eyalet meclislerinde de bağımsızlar önde
Pakistan’da eyalet meclisleri için de seçimler yapıldı. Bu seçimlerde de bağımsız adaylar, en çok sandalye kazanan grup oldu. Pencap, Hayber Pahtunhva, Belucistan ve Sind eyaletlerindeki sonuçlar şöyle:
- Pencap Eyalet Meclisi: 297 sandalyeli mecliste bağımsız adaylar 138, PML-N 137, PPP 10 sandalye kazandı. Bağımsız adayların çoğunluğu PTI ile yakın ilişki içinde. Pencap, Pakistan’ın en kalabalık ve en önemli eyaleti olarak kabul ediliyor.
- Hayber Pahtunhva Eyalet Meclisi: 124 sandalyeli mecliste bağımsız adaylar 90, PML-N 5, PPP 4 sandalye kazandı. Bağımsız adayların çoğunluğu PTI ile yakın ilişki içinde. Hayber Pahtunhva, Pakistan’ın kuzeybatısında yer alan ve Afganistan sınırına yakın bir eyalet.
- Belucistan Eyalet Meclisi: 65 sandalyeli mecliste PPP 11, PML-N 10, bağımsız adaylar 6 sandalye kazandı. Bağımsız adayların çoğunluğu PTI ile yakın ilişki içinde. Belucistan, Pakistan’ın güneybatısında yer alan ve ayrılıkçı hareketlerin etkin olduğu bir eyalet.
- Sind Eyalet Meclisi: 168 sandalyeli mecliste PPP 84, MQM-P 28, bağımsız adaylar 13 sandalye kazandı. Bağımsız adayların çoğunluğu PTI ile yakın ilişki içinde. Sind, Pakistan’ın güneydoğusunda yer alan ve Karaçi şehrinin de bulunduğu bir eyalet.
Seçim sonrası protestolar
Pakistan’da seçim sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte, siyasi partiler ve destekçileri ülke genelinde protesto gösterileri düzenledi. Seçimlerde hile yapıldığını iddia eden PML-N ve PTI, Seçim Komisyonu ofisleri önünde toplandı. Ravalpindi şehrinde, polis ile PTI taraftarları arasında çatışma çıktı. Polis, yolu kapatan ve taş atan PTI taraftarlarına cop ve biber gazıyla müdahale etti. Bazı PTI destekçileri gözaltına alındı. Karaçi şehrinde ise Cemaat-i İslami Partisi üyeleri, seçim sonuçlarını protesto etti. Sind eyaletinin bazı bölgelerinde de İslam Uleması Cemiyeti Partisi destekçileri, kara yollarını kapattı.
Seçim Komisyonu ise seçimlerin adil ve şeffaf olduğunu savundu. Seçim Komisyonu Başkanı Sikandar Sultan Raja, seçim sürecinin her aşamasının bağımsız gözlemciler tarafından denetlendiğini ve herhangi bir usulsüzlük tespit edilmediğini söyledi. Raja, seçim sonuçlarına itiraz eden partilerin kanun yollarına başvurabileceklerini belirtti.
Pakistan’da seçim sonuçlarının kesinleşmesi için, bağımsız adayların hangi partiye katılacaklarına karar vermeleri gerekiyor. Bağımsız adayların çoğunluğunun PTI ile koalisyon kurması bekleniyor. Böylece PTI, Ulusal Meclis ve eyalet meclislerinde çoğunluğu sağlayabilir. Ancak PML-N ve PPP’nin de bağımsız adayları ikna etmeye çalıştığı belirtiliyor.
Pakistan’da seçim sonuçları, ülkedeki siyasi dengeleri değiştirebilir. Pakistan’da uzun yıllardır iktidarda olan PML-N ve PPP’nin yerini, PTI gibi yeni ve reformcu partiler alabilir. Ancak seçim sonuçlarının meşruiyeti konusunda yaşanan tartışmalar, ülkede siyasi istikrarsızlığa ve kutuplaşmaya da yol açabilir.
