Panama'da uzun süren direniş sonucunda, hükümetin Kanadalı First Quantum Minerals şirketiyle maden anlaşmasını 20 yıl uzatması, kitlesel protestolara neden oldu. Yüksek Mahkeme, tartışmalı bakır madenciliği projesini Anayasa'ya aykırı ilan etti. Yüksek Mahkeme Başkanı Maria Eugenia Lopez, "Oybirliğiyle 20 Ekim 2023 tarih ve 406 sayılı yasanın tamamının anayasaya aykırı olduğunu ilan etmeye karar verdik" açıklamasını yaptı.
Kutlamalar ve Devam Edilecek Gösteriler
Mahkeme kararını kutlayan protestocular, kararın resmi gazetede yayımlanana kadar gösterilere devam edeceklerini açıkladı. Panama Devlet Başkanı Laurentino Cortizo da mahkeme kararının resmi gazetede yayımlanmasının ardından madenin kapatılacağını duyurdu. Çevre Savunma Merkezi'nden (CIAM) Lilian Guevara, protestoların Panama'nın çevresel geleceği konusunda bir referandum işlevi gördüğünü belirtti.
Maden ve Protestoların Arka Planı
Orta Amerika'nın en büyük açık bakır madeni Cobre Panama, ülkenin GSYİH'sının yüzde 5'ini ve ihracat gelirinin yüzde 75'ini oluşturuyor. Madenin haklarına 20 yıl daha tanıyan anlaşmanın Panama Meclisi'nde kabul edilmesinin ardından başlayan protestolar, çevre ve biyoçeşitliliğe zarar vermesinin yanı sıra "cömert" haklar sebebiyle "yolsuzluk" iddialarıyla geniş kapsamlı hale geldi.
Direniş ve Çevresel Gelecek
Protestocular, başkent Panama'dan başlayarak caddeleri ve Panamerican otoyolunu kapattı, madenin limanını abluka altına alarak üretimini azaltmaya çalıştı. Protestolar sırasında ABD vatandaşı Kenneth Darlington, iki protestocuyu silahla vurarak öldürmüştü.
İlk Kararın Ardından
First Quantum, madenin sözleşmesini 2013 yılında devralmıştı. CIAM'ın dava açmasının ardından Yüksek Mahkeme, anlaşmanın kamu ihalesi yapılmadan, topluluklara danışılmadan ve gerçek bir çevresel etki çalışması yapılmadan verildiği gerekçesiyle Anayasa'ya aykırı olduğu kararını vermişti. Şirket bu süre zarfında faaliyetlerini sürdürürken, hükümetle yeni anlaşma için müzakerelere başladı. Ancak yerli halkın ve çevrecilerin direnişi devam etti.
