İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi (İHD), 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü kapsamında düzenlediği basın toplantısında, dünya genelinde her 69 kişiden birinin mülteci konumuna düştüğünü açıkladı. Toplantıda, “20 Haziran Dünya Mülteciler Günü: Sığınma hakkına ve mültecilere yönelik hak ihlallerini durdurun” pankartı açıldı.
Mültecilerin Durumu Ve Çözüm Önerileri
Suriye Sığınmacılar Platformu sözcüsü Yıldız Önen, Birleşmiş Milletler tarafından 2001 yılından beri 20 Haziran’ın Dünya Mülteciler Günü olarak anıldığını hatırlattı. Önen, geçen 23 yıla rağmen mültecilerin sorunlarının çözülmediğini vurguladı. Dünya genelinde sığınma hakkı ve uluslararası hukukun göz ardı edildiğini belirten Önen, mültecilerin giderek daha fazla baskı, sömürü ve hak ihlallerine maruz kaldığını ifade etti.
Sığınmacı Sayısı Rekor Seviyede
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) raporuna göre, dünya genelinde sığınmacı sayısı Nisan 2024 itibariyle yüzde 40’ı çocuk olmak üzere 120 milyona ulaştı. Bu sayı, UNHCR'nin kayıt tutmaya başladığı tarihten bu yana en yüksek mülteci oranını temsil ediyor. Önen, dünya nüfusunun yüzde 1,5’inin zorla yerinden edildiğini belirterek, 2023’te mültecilerin yüzde 73’ünün Afganistan, Suriye, Venezuela, Ukrayna ve Sudan gibi ülkelerden geldiğini açıkladı.
Gazze ve Suriye'deki Durum
Önen, BM'nin Filistinli Mülteciler için Yardım Ajansı (UNRWA) verilerine göre, Gazze'deki savaş nedeniyle Gazze’den 1,7 milyon insanın birden fazla kez yerinden edildiğini söyledi. Suriye'deki savaş nedeniyle Türkiye’ye gelen mülteciler hakkında da bilgi veren Önen, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın açıklamalarına işaret etti. Türkiye’de 3,2 milyon geçici koruma altındaki Suriyeli, 1,1 milyon ikamet izni ile kalan ve 300 bin uluslararası koruma kapsamında olan kişi bulunduğunu hatırlattı.
Türkiye'deki Mültecilerin Durumu
Türkiye’de 2024 Nisan ayı itibariyle 3,5 milyon kayıtlı mülteci bulunduğunu belirten Önen, bunların 3,12 milyonunun Suriyeli olduğunu kaydetti. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 2024 verilerine göre, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin 60 bini geçici barınma merkezlerinde kalıyor, geri kalan 3 milyon 60 bin kişi ise kendi imkânları ile barınmaya çalışıyor. Suriyeli mültecilerin 1 milyon 540 bini çocuk, 750 bini kadın ve 830 bini yetişkin erkeklerden oluşuyor. 2017’de 3 milyon 700 bin ile zirveye ulaşan Suriyeli sayısının, zorla geri göndermeler ve hukuksuzluklar nedeniyle yaklaşık 600 bin azaldığı belirtildi.
İmamoğlu'ndan Avrupa ve Hükümete Eleştiri
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Almanya’da yaptığı konuşmada mülteci sorununun kaynağında Avrupa ve hükümetin yanlış politikalarının yattığını vurguladı. İstanbul'da 2,5 milyona yakın mülteci olduğunu belirten İmamoğlu, bu sayının İstanbul’un resmi nüfusunun yüzde 17-18'ine tekabül ettiğini söyledi.
EMEP'ten Ortak Mücadele Çağrısı
Emek Partisi (EMEP), 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü dolayısıyla yayımladığı açıklamada, mültecilere yönelik artan düşmanlık, yoksulluk ve savaşın etkilerine dikkat çekti. Mültecilerin sorunlarının milliyetçilik ve yabancı düşmanlığına yol açtığını belirten EMEP, mülteci ve yerli işçilerin birlikte hareket etmesini sağlayacak mekanizmaların geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
