Sibirya, küresel ısınmanın etkilerini en çok hisseden bölgelerden biri. Bölgedeki sıcaklık artışı, dünya ortalamasının iki katından fazla. Bu durum, Rusya’nın büyük bir bölümünü kaplayan ve binlerce yıldır donmuş kalan toprakların, yani permafrostların erimesine yol açıyor. Permafrost erimesi, hem bölge halkı hem de dünya için ciddi sorunlara neden oluyor. İşte permafrost erimesinin nedenleri, sonuçları ve çözüm yolları…
Sibirya’da Buzul Çağı’ndan Kalma Bir Dünya
Sibirya, Kuzey Kutup Dairesi’nin hemen üzerinde yer alan ve Yakutistan Cumhuriyeti olarak da bilinen bir bölge. Burada yaşayan Nikita Zimov, Pleistosen Parkı’nın ve Kuzeydoğu Bilim İstasyonu’nun yöneticisi. Zimov, Ağustos 2022’de bölgede yaptığı bir gezide, kahverengi çamurlar içinde yürüdü. Hava sıcaklığı 21 santigrat dereceydi. Zimov, aslında binlerce yıl öncesine, son Buzul Çağı’na tanıklık ediyordu.
Zimov’un ayaklarının altında, ağır ağır eriyen buz katmanları vardı. Bu katmanlar, Pleistosen döneminde yaşamış ve ölmüş bitki ve hayvanların kalıntılarını saklıyordu. Bu kalıntılar, permafrost adı verilen sürekli donmuş toprak tabakasının içinde korunmuştu. Permafrost, yıl boyunca 0 derecenin altında kalan toprak veya kayalardan oluşuyor. Permafrost, yüzbinlerce yıl bozulmadan kalabilir ve Dünya yüzeyinin altına doğru birkaç metre ile 1,5 km kadar uzanabilir.
Sibirya Neden Bu Kadar Isınıyor?
Sibirya, küresel ısınmanın etkilerini en çok hisseden bölgelerden biri. Bölgedeki sıcaklık artışı, dünya ortalamasının iki katından fazla. Bunun nedeni, Arktik Bölgesi’nde yaşanan geri bildirim döngüleri. Arktik Bölgesi’nde kar ve buz örtüsü, güneş ışınlarını yansıtarak soğuk havayı koruyor. Ancak küresel ısınma nedeniyle kar ve buz örtüsü azalıyor. Bu da güneş ışınlarının daha fazla emilmesine ve bölgenin daha da ısınmasına yol açıyor. Bu durum, kar ve buz örtüsünün daha da azalmasına ve böylece kısır bir döngüye neden oluyor.
Permafrost Erimesinin Sonuçları Neler?
Permafrost erimesi, hem bölge halkı hem de dünya için ciddi sorunlara neden oluyor. Permafrost erimesi, bölgedeki altyapıyı, yerleşim yerlerini, ulaşımı ve tarımı olumsuz etkiliyor. Permafrost erimesi, aynı zamanda bölgedeki biyolojik çeşitliliği de tehdit ediyor. Permafrost erimesi, en önemlisi de iklim değişikliğini hızlandırıyor. Çünkü permafrost, binlerce yıldır metan ve karbondioksit gibi sera gazlarını hapsediyor. Permafrost eridiğinde, bu gazlar atmosfere salınıyor ve küresel ısınmayı artırıyor. Ayrıca permafrost, Buzul Çağı’ndan kalma bazı virüs ve bakterileri de barındırıyor. Permafrost eridiğinde, bu mikroorganizmalar da serbest kalıyor ve insan ve hayvan sağlığı için risk oluşturuyor.
Permafrost Erimesini Önlemek İçin Ne Yapılabilir?
Permafrost erimesini önlemek için küresel ısınmayı durdurmak veya yavaşlatmak gerekiyor. Bunun için de sera gazı emisyonlarını azaltmak, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak, enerji verimliliğini artırmak, ormanları korumak ve ağaçlandırmak gibi önlemler almak gerekiyor. Ayrıca permafrost bölgelerinde, yerel halkın katılımıyla, permafrostun korunmasına yönelik uygulamalar geliştirilebilir. Örneğin, Pleistosen Parkı’nda yapıldığı gibi, otçul hayvanların otlama ve kar ezmeleriyle permafrostun soğumasına yardımcı olunabilir. Ya da permafrostun üzerine yalıtım malzemeleri yerleştirilerek erimenin önüne geçilebilir.
Sibirya’da Permafrost Erimesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Sibirya, küresel ısınmanın etkilerini en çok hisseden bölgelerden biri. Bölgedeki sıcaklık artışı, dünya ortalamasının iki katından fazla. Bu durum, binlerce yıldır donmuş kalan toprakların, yani permafrostların erimesine yol açıyor. Permafrost erimesi, hem bölge halkı hem de dünya için ciddi sorunlara neden oluyor. Permafrost erimesini önlemek için küresel ısınmayı durdurmak veya yavaşlatmak ve permafrostun korunmasına yönelik uygulamalar geliştirmek gerekiyor.
