Suriye'de yaşanan rejim değişikliği, Türkiye'deki Suriyeli sığınmacıların geri dönme kararlarını etkiliyor. Şam'ın kontrolünü ele geçiren HTŞ ve cihatçı güçler, Esad rejiminin sona erdiğini işaret ederken, Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin ülkelerine dönüşünün hızlandığı düşünülüyor. Ekonomist Mahfi Eğilmez, Suriyelilerin iki grupta toplanabileceğini belirterek, özellikle ikinci gruptaki Suriyelilerin büyük bir kısmının geri dönmesinin Türkiye ekonomisine önemli etkiler yaratacağını ifade etti.
Suriyelilerin Türkiye ekonomisine olası etkileri
Eğilmez, Suriyelilerin ülkelerine dönmesinin Türkiye ekonomisinde 3 ana başlık altında etkiler yaratabileceğini savundu:
-
Ucuz iş gücünün kaybı: Eğilmez, Türkiye'ye gelen Suriyeliler arasında emek gücü sağlayan büyük bir kesimin, yeni kurulan inşaat ve yeniden yapılanma projeleri nedeniyle Suriye'ye döneceğini öngördü. Bu, yerli üreticilerin ucuz iş gücüne olan bağımlılığını zayıflatacak ve daha pahalı iş gücüne yönelmelerine neden olacaktır. Bu da maliyetleri artırarak, fiyatlara yansıması sınırlı olsa da maliyet enflasyonuna yol açabilir.
-
GSYH'ye katkı kaybı: Türkiye'de iş kuran ve vatandaşlık alan Suriyeliler, işlerini tasfiye edip ülkelerine döndüklerinde, bu kişilerin GSYH'ye sağladığı katkının kaybolacağına dikkat çekildi. Ancak, işlerini sürdüren Suriyelilerin bir kısmının Suriye'de yeni iş kolları kurarak gelir elde etmeye devam etmesi bekleniyor.
-
Konut piyasasında dalgalanma: Suriyelilerin dönüşü, özellikle konut piyasasında fiyat düşüşlerine neden olabilir. Türkiye'de vatandaşlık almak için konut satın alan Suriyelilerin, ülkelerine dönerken sahip oldukları konutları satmaları, piyasada arz fazlalığına yol açabilir. Bu da konut fiyatları ve kira bedelleri üzerinde etkili olabilir.
Sosyal ve siyasal etkiler de gözlemlenecek
Suriye'deki yeni rejim ve Suriyelilerin geri dönüşü, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve siyasal anlamda da büyük değişimlere neden olabilir. Eğilmez, Suriyelilerin Türkiye'den dönmesinin, sosyal yapıyı rahatlatabileceğini ancak bu dönüş sürecinin siyasi alanda da zorluklar doğurabileceğini belirtiyor. Bu kadar çok sayıda sığınmacının ülkede bulunması, Türkiye'nin sosyal dengesini de etkileyen bir faktör haline gelmişti.
Kamu harcamaları ve bütçe açığı
Suriyelilerin dönüşüyle birlikte, Türkiye'deki sığınmacılara yapılan çeşitli yardımlar, sağlık hizmetleri ve sosyal desteklerin azalması bekleniyor. Bu da kamusal harcamalarda bir düşüşe yol açacak ve bütçe açığını daraltacaktır. Eğilmez, bu durumun Türkiye'nin bütçe yönetimi açısından olumlu bir etki yaratabileceğini ifade etti.
Eğilmez ayrıca, sığınmacılara yönelik yapılan yardımların kademeli olarak azaltılması gerektiğini savundu. Bu, uzun vadede Türkiye’nin sosyal yapısına katkı sağlayabilirken, sosyal dengenin yeniden kurulmasına yardımcı olabilir.
Türkiye ekonomisi açısından, Suriyelilerin dönüşü büyük bir dönüşüm sürecine işaret ederken, ekonomik, sosyal ve siyasal etkilerinin zaman içinde netleşmesi bekleniyor.
