TCDD Erzurum’daki 7 bin 327 metrekarelik taşınmazını yap-işlet-devret modeline göre üzerinde süpermarket ve eklentileri yapmak üzere 1996 yılında kiraladı. Anlaşmaya göre 2011 yılında TCDD’ye teslim edilmesi gereken taşınmaz alt kiracıya verme hakkı da tanınarak 10 yıllık sözleşmelerle aynı kişiye kiralanmaya devam edildi. TCDD’nin kiracısı da binaları üç ayrı iş yerine 2022 yılı için aylık toplam 330 bin 227 liradan kiraya verdi. TCDD’ye ise her ay 157 bin 167 lira ödedi. Böylece TCDD’nin kiracısı 2022 yılında suya sabuna dokunmadan TCDD’nin mülkü üzerinden aylık 173 bin, yıllık 2 milyon 76 bin TL gelir elde etti.
"3M MİGROS İLE ÖZEL ANLAŞMA"
TCDD’nin Erzurum’daki taşınmazında 3M Migros, Vatan Bilgisayar ve kentin ünlü bir restoranı faaliyet gösteriyor. TCDD’nin taşınmazını rayiç değerinin oldukça altında kiralayan üst kiracı, 3M Migros Mağazası ile net satışlar üzerinden %4.5+KDV, e-ticaret satışlar için de %1+KDV ile özel bir anlaşma yaptı. Kentin en işlek bölgesinde bulunan mağazanın satışlarının yüksek olduğu ve kiraya verenin kar payı üzerinden aylık yüklü miktarda kira aldığı ifade ediliyor. TCDD tarafından kentte önde gelen bir iş adamına kiraya verilen taşınmazın 28 yıldır aynı kişide olduğu ve alt kiracı hakkı alan iş adamının TCDD’nin mülkünü kendi mülküymüş gibi kiraya vererek yıllardır ciddi bir gelir elde ettiği öne sürülüyor.
Bu devirde baba evladına yapmaz denilecek türden kıyak TCDD’nin Sayıştay raporlarına yansıdı.
Sayıştay raporlarına yansıyan TCDD’nin akıl almaz kiralama yöntemini CHP Çorum Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Mehmet Tahtasız açıkladı.
"HEM ŞANSLI HEM BALLI"
CHP Milletvekili Tahtasız, vatandaşların ve iş yeri sahiplerinin fahiş kiralardan yakındığı bir dönemde herkesin TCDD kiracıları kadar “şanslı ve ballı” olmadığını ifade ederek, “Sayıştay’ın 2022 yılı raporunu incelediğimizde ‘bu devirde baba evladına yapmaz’ denilebilecek türden bir kiralamaya rastladık. TCDD’nin yok pahasına verdiği taşınmazdan birileri çok ciddi gelir elde ediyor. Öte yandan TCDD her yıl milyarlarca lira zarar ediyor. 2022 yılında da 6 milyar 386 milyon gibi dev bir zarar açıkladı. Bir taraftan zarar edeceksiniz diğer taraftan devletin mallarını birilerine yok pahasına peşkeş çekeceksiniz. Biz bunların takipçisi olacağız. KİT Komisyonu’nda hesabını soracağız” dedi.
TCDD’nin Erzurum’daki taşınmazı hakkında Sayıştay tarafından yazılan tespitleri paylaşan CHP Çorum Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Mehmet Tahtasız, şu bilgileri verdi.
"BALLI GELİR 2031 YILINA KADAR DEVAM EDECEK"
“TCDD’nin taşınmazını 1996 yılından bu yana elinde bulunduran kişinin süresi 2011 yılında dolduğu halde 10’ar yıllık sözleşmelerle uzatılmış. Bu uzatmalarda da alt kiracı hakkı verilmiş. Dolayısıyla bu kişi TCDD’den ucuza kiraladığı bu taşınmazı 13 yıldır başkalarına kiraya veriyor. 2022 yılındaki tespitlere göre; aylık 30 bin TL kirayla lokanta, aylık 60 bin TL kirayla teknoloji mağazası ve net satışlar üzerinden %4.5 ve e ticaret satışları üzerinden %1 karşılığında özel anlaşma yapılan 3M mağazasının 2022 yılı ortalama kirası 65 bin TL gelir elde etmiş. TCDD’nin bu taşınmazı 1996 yılında yap-işlet-devret modeline göre yapılmış. Ama TCDD binayı devir alıp kendi kiraya vermek yerine üst kiracıya oldukça hesaplı vermeyi tercih etmiş. Bu kişinin 2022 yılındaki üç alt kiracıdan aylık kira getirisi 330 bin 227 TL olurken, TCDD’ye ise her ay 157 bin 167 TL ödüyor. 2024’e girdiğimiz şu günlerde buradan elde edilen kira gelirinin çok daha yüksek olduğunu düşünüyoruz. Ve Sayıştay diyor ki; ‘Üst kiracı, 2022 yılı için İdarenin üç taşınmazına ilişkin hiçbir işlem tesis etmeden aylık 173.060,97 TL gelir elde etmektedir. Ayrıca alt kiracılık ilişkisi 2022 yılında başlamamış, çok daha önceki yıllarda başlamıştır. Kiracıyla yapılan sözleşmenin 31.12.2031 tarihine kadar devam edeceği hesaba katıldığında İdarenin taşınmazları üzerinden kiracının hiçbir işlem tesis etmeden elde edeceği gelir, yıllar boyu devam edecek ve artacaktır.’ Tamamen TCDD’nin zararına olan bu durumun altında yatan sebepleri KİT Komisyonu’nda enine boyuna sorgulayacağız ve gereğini yapacağız.”
