ABD Başkanı Donald Trump, göreve döndükten sonra hızla kararlar alarak uluslararası dengeleri sarstı. CNN International, Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünü “uluslararası ilişkilerde sismik bir sarsıntı” olarak değerlendirdi. Paris İklim Anlaşması ve Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) çekilme kararları, dünya liderlerini bir kez daha Trump’ın sert politikalarına hazırlıklı olmaya yöneltti.
Liderlerden farklı tepkiler
Trump’ın dönüşü, dünya liderlerinden karmaşık tepkiler aldı. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Trump’ı “sevgili bir dost” olarak selamlarken, Macaristan Başbakanı Victor Orbán, “Şimdi parlama sırası bizde” ifadelerini kullandı. Ancak, bazı ülkelerde Trump’ın politikaları sert eleştirilerle karşılandı.
Komşu ülkelerin rahatsızlığı
Trump’ın, göreve başlama konuşmasında Panama Kanalı üzerindeki hak iddiaları ve Orta Amerika ülkeleriyle ilgili söylemleri, bölge liderlerinin tepkisini çekti. Panama Devlet Başkanı José Raúl Mulino, bu iddiaları reddederek Trump’ın açıklamalarını “saygısızlık” olarak nitelendirdi. Küba ise Trump’ın, ülkeyi “terörizmi destekleyen devletler” listesine yeniden ekleme kararını kınadı.
Trump’ın Putin planı
Pentagon’daki geçiş ekibinden Robert Wilkie, Başkan Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile doğrudan iletişim kurarak savaşı sona erdirmesini isteyeceğini açıkladı. Wilkie, Putin’in bu çağrıya direnmesi durumunda Trump’ın Amerikan enerji kaynaklarını Avrupa’ya yönlendirme planını devreye sokacağını belirtti.
Wilkie, “Amerikan sıvı doğal gazı, Avrupa’ya akmaya başladığında Rus ekonomisi ciddi zarar görecek. Bu, Putin’in savaş ekonomisini zayıflatacak bir hamle olacak” ifadelerini kullandı.
Putin’in yanıtı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Trump’ın “Rusya ile yeniden temas kurma” arzusunu memnuniyetle karşıladığını belirtti. Putin, “Üçüncü bir dünya savaşını önlemek için iş birliği yapmaya hazırız” ifadelerini kullanarak, Trump’ın yeniden göreve başlamasından dolayı memnuniyet duyduğunu dile getirdi.
Afrika’da Trump etkisi
Trump’ın Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilme kararı, Sahra Altı Afrika’da endişelere yol açtı. Özellikle Uganda ve Tanzanya gibi ülkelerde sağlık programlarına olan ABD desteğinin azalması, kritik sağlık sorunlarını derinleştirebilir. Öte yandan Trump’ın, sosyal politikaları ve göçmenlere yönelik sert tutumu, Afrika’daki bazı kesimler tarafından olumlu karşılanırken, diğerlerinde kaygı yarattı.
