ABD'de yapılan yeni bir çalışma, kahvaltı alışkanlıklarının sağlık üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor. Araştırmaya göre, kahvaltıyı es geçip ana öğün olarak akşam yemeğini tercih edenlerde kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riski yüzde 69 daha yüksek çıkarken, diyabete bağlı ölüm riski de iki kat artıyor. Araştırmacılar, bu verilerin kahvaltının sağlık üzerindeki önemini açıkça ortaya koyduğunu belirtiyor.
TÜRKİYE'DE DİYABET ARTIŞTA
Türkiye genelinde diyabet oranlarının hızla yükseldiği biliniyor. Sağlık Bakanlığı'nın son verilerine göre, Türk toplumunun yüzde 13,7’si diyabetle mücadele ediyor; yani neredeyse her 7 kişiden biri diyabet hastası. Diyabet ve ölüm riskleri üzerine yapılan bu araştırma, diyabet hastalarının kahvaltıyı atlamaması gerektiğine işaret ederken, özellikle akşam yemeğini ana öğün olarak seçmenin bu riskleri nasıl artırdığını ortaya koyuyor.
Araştırmaya göre, 10 yıl boyunca incelenen 4 bin 700 kişinin sonuçları dikkat çekici. Kahvaltıyı ana öğün olarak yapanlarla akşam yemeğini tercih edenlerin ölüm riskleri karşılaştırıldığında, akşam yemeğini ana öğün olarak seçenlerde kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riski yüzde 69 artarken, diyabet nedeniyle ölüm riski de iki katına çıkıyor.
KAHVALTIDA KALORİ DAĞILIMININ ETKİLERİ
Araştırma ayrıca, günlük kalori alımının akşam yemeğinden kahvaltıya kaydırılmasının ölüm riskini dengeleyebileceğini öne sürüyor. Çalışmaya katılan bireylerden, akşam yemeğindeki kalorinin yüzde 5’ini kahvaltıya kaydıranlarda ölüm riskinin azaldığı gözlemlendi. Bu 10 yıllık takip sürecinde hayatını kaybeden 913 kişiden 269’unun diyabet, 314’ünün ise kalp ve damar hastalıklarına bağlı olarak yaşamını yitirdiği bilgisi paylaşıldı.
TÜRK KAHVALTISININ SAĞLIĞA ETKİLERİ: NELER TÜKETİLMELİ?
Geleneksel Türk kahvaltısı, sağlıklı beslenme alışkanlıklarıyla öne çıkıyor. Zeytin, zeytinyağı, yeşillikler, domates ve salatalık gibi besinlerin öne çıktığı bu kahvaltı çeşidi, sağlık için gerekli birçok besin ögesini barındırıyor. Ancak uzmanlar, kahvaltının aşırı karbonhidrat içermemesi gerektiğine de dikkat çekiyor. Özellikle reçel ve bal gibi şekerli yiyeceklerin aşırı tüketiminden kaçınılmalı, ekmek tüketimi 1-2 dilimle sınırlandırılmalı ve lif açısından zengin ekmek çeşitleri tercih edilmelidir.
Daha sağlıklı bir kahvaltı seçeneği arayanlar için ev yapımı ekmekler öneriliyor. Beyaz ekmek yerine, lifli unlardan yapılmış, kepek veya yulaf içeren ekmek çeşitleri daha dengeli bir karbonhidrat alımını sağlıyor.
KAHVALTIYI ATLAMANIN TEHLİKELERİ: VÜCUDUMUZUN ENERJİ İHTİYACI
Kahvaltının, vücudun yenilenme sürecinde harcanan enerjiyi geri kazanmasında kritik bir rol oynadığı belirtiliyor. Gece boyunca kendini yenileyen vücut, güne başlamadan önce bu enerjiyi geri kazanmak zorunda kalıyor. Ancak birçok kişi kahvaltıyı atlayarak güne başlıyor ve bu durum, gün boyu vücut enerjisinin düşmesine yol açabiliyor.
Türkiye’de diyabet oranının son 10 yılda yüzde 13,7 oranına yükseldiği tahmin edilse de, bu oranın daha da artmış olabileceği düşünülüyor. Diyabetin erken aşaması olan prediyabet vakalarının dahil edilmesiyle, her üç kişiden birinin diyabet riski altında olduğu öngörülüyor. Dahası, diyabet hastalarının yaklaşık yüzde 40’ının kalp krizi ya da felç gibi komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybettiği vurgulanıyor.
SAĞLIKLI BİR KAHVALTI İÇİN ÖNERİLER
Sağlıklı bir Türk kahvaltısı için bazı öneriler sıralanıyor. Kahvaltıda şekerli gıdaların sınırlı tutulması, protein kaynakları olarak peynir ve yumurta gibi besinlerin tüketilmesi öneriliyor. Bu alışkanlıkların, hem diyabet riskini azaltabileceği hem de uzun vadede kalp sağlığını koruyabileceği belirtiliyor.
