Türkiye'ye yılın ilk 9 ayında toplamda 7,67 milyar dolar tutarında uluslararası doğrudan yatırım (UDY) girişi gerçekleşti. Uluslararası Yatırımcılar Derneği'nin yayımladığı verilere göre, geçen yıla kıyasla bu yıl UDY girişlerinde %8 oranında bir artış yaşandı. Ancak en dikkat çeken değişim, yatırımın sektörel dağılımında kendini gösterdi.
Gayrimenkul yatırımları düşüşte
Geçtiğimiz yıllarda Türkiye'deki yabancı yatırımların önemli bir bölümünü oluşturan gayrimenkul sektörü, bu yıl yabancıların konut alımlarındaki düşüşle birlikte gerileme yaşadı. 2022’de toplam UDY’nin %39,10’u gayrimenkul yatırımlarından oluşurken, 2023’te bu oran %26,90’a düştü. Buna karşılık, hizmet sektörünün payı %54,30’dan %56,70’e çıkarken, sanayi sektöründeki yatırımlar ise %45,30’dan %39,30’a geriledi.
Tarımsal yatırımlarda büyük sıçrama
Türkiye’de yabancıların tarım sektörüne olan ilgisi ise 2023'te çarpıcı bir artış gösterdi. 2022’de UDY içinde %0,3 gibi düşük bir pay alan tarım sektörü, bu yıl %4 oranına ulaşarak yükseliş kaydetti. Yılın ilk 9 ayında tarım sektörüne yapılan yabancı yatırım miktarı 300 milyon doları aştı. Bu yükseliş, özellikle son yıllarda salgın ve kuraklık gibi faktörlerin tarımı stratejik bir sektör haline getirmesiyle ilişkilendiriliyor.
Küresel krizler tarıma yönelimi destekliyor
COVID-19 pandemisi ve küresel kuraklık gibi olaylar, dünya genelinde tarımsal yatırımların önemini artırdı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, dünya genelinde 45 ülke gıda yardımı ihtiyacı duyuyor. Bu da gıda güvenliğini sağlamak amacıyla tarım sektörüne olan ilgiyi daha da artırıyor. Türkiye’de de benzer bir eğilim gözlemleniyor; yabancı yatırımcılar gayrimenkulden tarıma yöneliyor.
Ülkelerin yatırım payları
Türkiye'ye gelen yabancı yatırımlarda en büyük paya sahip olan ülkeler sıralamasında ilk sırayı Hollanda aldı. Yabancı sermayede payı %19 olan Hollanda'yı, %12 ile Almanya, %11 ile ABD, %8 ile İrlanda takip etti. Azerbaycan ve İsviçre ise %7'lik paya sahip.
Amerika’dan gelen yatırımlarda dikkat çeken artış
Kıtalar bazında değerlendirildiğinde, Amerika kıtasından gelen yatırımların %275 oranında arttığı görülüyor. Buna karşılık, Körfez ülkelerinden gelen yatırımlar %71,90 oranında düşüş gösterirken, Asya kıtasından gelen yatırımlarda ise %21,30’luk bir azalma yaşandı.
Türkiye'de ilk 5 sektör
Yabancı yatırımların Türkiye’de en çok yöneldiği sektörler arasında ilk sırayı yatırım sermayesi aldı. 4,33 milyar dolarlık yatırım sermayesini; 932 milyon dolarla toptan ve perakende ticaret, 851 milyon dolarla bilgisayarlar, elektrik ve elektronik sektörü, 836 milyon dolarla kimyasal ürünler sektörü ve 828 milyon dolarla finans ve sigorta sektörü takip etti.
