Türkiye'nin en çok yağış alan kenti unvanını elinde bulunduran Rize, yağış rejiminde yaşanan değişimlerle alarm vermeye başladı. Yıllardır bol yağışıyla tanınan Rize'de, kış yağışlarında önemli bir azalma gözlemlenirken, bahar ve yaz aylarında ise yağış miktarı artış gösterdi. Bu değişim, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde son dönemlerde artan sel ve heyelan afetleriyle birlikte düşünüldüğünde, Rize'nin ikliminde ciddi bir değişiklik yaşandığını ve gelecekte daha büyük çevresel risklerle karşı karşıya kalabileceğini gösteriyor. Uzmanlar, yağış rejimindeki bu anormalliğin nedenlerini ve olası sonuçlarını yakından takip ediyor ve gerekli önlemlerin alınması gerektiği uyarısında bulunuyor.
Kış yağışlarında %10 azalma, bahar yağışlarında %25 artış
Rize'de son 20 yıllık mevsimsel yağış periyodunda dikkat çekici değişimler yaşandı. Kış yağışlarında yüzde 10 oranında bir azalma kaydedilirken, ilkbahar yağışlarında ortalama yüzde 25, yaz ve sonbahar yağışlarında ise yüzde 4 oranında artış gerçekleşti. Bu veriler, Rize'nin yağış rejiminde mevsimsel kaymalar yaşandığını ve yağışların kış aylarından bahar ve yaz aylarına doğru kaydığını gösteriyor. Kış yağışlarındaki azalma, bölgedeki su kaynakları ve tarım açısından olumsuz sonuçlar doğurabilirken, bahar ve yaz yağışlarındaki artış ise sel ve heyelan riskini artırıyor.
Rize Türkiye'nin yağış şampiyonu ama yağış ortalaması artıyor
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nde (RTEÜ) Ekosistem Uzmanı Prof. Dr. Turan Yüksek, Rize'nin yağış rejimindeki değişimleri ve gelecekteki olası riskleri değerlendirerek önemli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Yüksek, "Türkiye'de ortalama yıllık yağış 590-600 milimetre arasında değişirken, Rize’nin uzun vadede kazandığı yağış miktarı neredeyse ülke ortalamasının yarısı kadar artış göstermektedir. Dolayısıyla Rize, Türkiye’nin yağış şampiyonudur" dedi. Rize'nin yıllık yağış miktarının ülke ortalamasının çok üzerinde olduğunu ve bu unvanını koruduğunu belirten Yüksek, ancak yağış rejimindeki değişimlerin gelecekte ciddi problemlere yol açabileceği uyarısında bulundu.
Ülke genelinde yağışlar azalırken rize'de artıyor
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre 2024 yılında Türkiye geneli yağış miktarı, normaline göre yüzde 6,3 azalarak 537,2 milimetre olarak ölçüldü. Ülke genelinde yağışlar azalma eğiliminde iken, Rize'de son 20 yıllık yağışlarda yüzde 5,26'lık bir artış yaşanması dikkat çekiyor. Bu durum, Rize'nin ikliminin ülke genelindeki trendden farklı bir yön izlediğini ve Rize'nin yağış rejimindeki değişimin özellikli bir durum olduğunu gösteriyor. Türkiye genelinde kuraklık tehdidi artarken, Rize'de yağışlardaki artışın sel ve heyelan riskini beraberinde getirmesi, bölge için ayrı bir endişe kaynağı oluşturuyor.
Sel ve heyelan afetleri risk oluşturuyor
Doğu Karadeniz Bölgesi'nde son dönemlerde sayıları artan sel ve heyelan afetleri, Rize'nin yağış rejimindeki değişimlerin olumsuz sonuçlarını gözler önüne seriyor. Rize'nin uzun vadede kazandığı yağış miktarının ülke yağış ortalamasının yarısı kadar artması, bölgedeki toprak yapısı, yerleşim yerlerinin konumu ve iklim değişikliğinin etkileriyle birleşince, sel ve heyelan riskini daha da artırıyor. Prof. Dr. Yüksek, mevsimsel yağış değişimlerinin yanı sıra yağış miktarındaki artışın da Rize'nin afet riskini artırdığını vurgulayarak, bu konuda gerekli önlemlerin alınması gerektiğini belirtiyor.
"Rize, Türkiye'nin yağış şampiyonu"
Prof. Dr. Turan Yüksek, Rize'nin Türkiye'nin yağış şampiyonu olduğunu tekrar vurgulayarak, kentin yıllık yağış miktarının yaklaşık 2 bin 280, 2 bin 300 milimetre bandında seyrettiğini ve son 15 yıllık verilere bakıldığında bu miktarın 2 bin 380, 2 bin 400 milimetre seviyelerine kadar çıktığını belirtti. Yüksek, güncel verilere göre Rize'de yıllık yağış miktarında yaklaşık 400-450 milimetrelik artış olduğunu ve genel artış eğilimi dikkate alındığında yaklaşık 350 milimetrelik bir yağış artışının olduğunu söyledi. Bu rakamlar, Rize'nin Türkiye'nin en yağışlı kenti olma özelliğini koruduğunu ve yağış miktarının da giderek arttığını gösteriyor.
Mevsimsel yağış değişimlerinde planlama uyarısı
Prof. Dr. Turan Yüksek, Rize'nin mevsimsel yağış oranlarındaki değişimlere de değinerek, kış yağışlarında azalma, ilkbahar ve yaz yağışlarında ise artış olduğunu ve bu değişimlerin en az 30 yılın üzerindeki bir zaman aralığında izlenmesi gerektiğini vurguladı. Yüksek, Rize'nin kentsel ve kırsal planlamasında meydana gelen değişimlerin de dikkate alınarak planlamalar oluşturulmasının faydalı olacağını belirterek, yağış rejimindeki değişimlerin uzun vadeli etkilerinin değerlendirilmesi ve afet riskini azaltacak önlemlerin alınması gerektiğinin altını çizdi. Rize'nin yağış şampiyonu olma unvanını korurken, iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte yağış rejiminde yaşanan değişimlerin yarattığı risklerin de göz ardı edilmemesi gerekiyor.
