Türkiye’de yaz aylarında sıkça görülen orman yangınları, sadece ağaçları değil, toprak, hava ve biyoçeşitliliği de derinden etkiler. Ancak doğa, güçlü bir iyileşme potansiyeline sahiptir. Yangınla yok olan orman alanlarının yeniden yeşermesi hem doğal süreçlere hem de insan müdahalesine bağlıdır.
Yeniden Yeşerme Süreci Nasıl Başlar?
Bir orman yangınının ardından yeniden yeşerme üç aşamada gerçekleşir:
-
İlk Doğal Yenilenme: Yangından birkaç hafta sonra toprakta hâlâ canlı olan tohumlar filizlenmeye başlar. Özellikle maki bitkileri ve yangına dayanıklı çam türleri bu sürecin öncüsüdür.
-
Fauna ve Mikroorganizmaların Dönüşü: Kuşlar, böcekler ve toprak altı canlıları, bölgede hayatın yeniden başlamasında büyük rol oynar. Toprağın humus yapısı zamanla zenginleşmeye başlar.
-
İnsan Müdahalesiyle Ağaçlandırma: Tahribatın büyük olduğu alanlarda Orman Genel Müdürlüğü tarafından yapılan fidan dikimleriyle süreç desteklenir. Ancak bu işlem dikkatli planlama ve bölgeye uygun türlerle yapılmalıdır.
Bir Ormanın Tamamen İyileşmesi Ne Kadar Sürer?
Bir ormanın kendini tamamen yenilemesi 20 ila 50 yıl arasında sürebilir. Bu süre:
-
Yangının büyüklüğü ve sıcaklığı,
-
Bölgenin iklimi ve toprak yapısı,
-
Bitki örtüsünün türü,
-
İnsan müdahalesinin kalitesi gibi faktörlere göre değişkenlik gösterir.
Küçük çaplı yangınlarda doğal yenilenme 5-10 yıl gibi kısa sürelerde gözlemlenebilirken, geniş alanlarda bu süreç onlarca yıla yayılabilir.
İzmir'de Ormanların Yeniden Doğuş Mücadelesi
2025 yazında İzmir’in Seferihisar, Menderes ve Foça ilçelerinde meydana gelen büyük orman yangınları, binlerce hektarlık yeşil alanı küle çevirdi. Özellikle kızılçam ormanlarının bulunduğu bu bölgelerde yangın sonrası hem yerel yönetimler hem de çevre gönüllüleri büyük bir seferberlik başlattı.
Seferihisar Doğanbey ve Menderes Kuyucak civarındaki alanlarda toprak analizleri yapılırken, doğal türlerin korunması için tohum takviyesi yerine kontrollü bekleme süreci tercih edildi. Çünkü bu bölgelerdeki makilik alanlar ve çam türleri, yangın sonrası kendi tohumlarıyla filizlenme potansiyeline sahip.
Yetkililer, İzmir’de yanan ormanların büyük bir kısmının 10 yıl içerisinde yeniden yeşerme sürecine girmesini bekliyor. Ancak yangının toprağı aşırı yaktığı bazı alanlarda bu süre daha uzun olacak.
