Ramazan ayının kendine has ibadetlerinden olan teravih namazı, Müslümanların yıl boyunca özlemle beklediği manevi bir atmosfer yaratıyor. Peygamber Efendimiz'in sünneti olarak bilinen bu özel ibadet, yatsı namazının ardından cemaatle kılınarak Ramazan gecelerini nurlandırıyor. 10 Mart 2025 Pazartesi günü Ramazan'ın ilk teravih namazı için milyonlarca vatandaş camilere akın edecek.
İslam âleminin dört gözle beklediği Ramazan-ı Şerif'in ilk teravih namazı için hazırlıklar tüm yurtta tamamlandı. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yayımlanan 2025 Ramazan İmsakiyesi doğrultusunda, 10 Mart akşamı kılınacak ilk teravih namazının vakitleri şehirlere göre farklılık gösterecek. Teravih, kelime anlamı olarak "rahatlatıcı, dinlendirici" manasına geliyor ve adından da anlaşılacağı üzere ruhsal bir arınma, manevi bir dinginlik sağlıyor.
Tarih boyunca Müslümanlar için özel bir yeri olan teravih namazı, Ramazan gecelerini ihya etmenin en güzel yollarından biri olarak kabul ediliyor. Özellikle Osmanlı döneminde "mahya" olarak adlandırılan, minareler arasına gerilen iplerle yazılan ışıklı yazılarla süslenen camilerde kılınan teravih namazları, toplumsal birlikteliğin de sembolü haline gelmiş durumda.
10 Mart teravih vakitleri için geri sayım
2025 yılının ilk teravih namazı 10 Mart Pazartesi günü kılınacak. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenen namaz vakitlerine göre, teravih namazı yatsı namazının farz ve son sünnetinin ardından eda edilmeye başlanacak. Bu yıl Ramazan'ın ilk günü olması sebebiyle camilerin normalden daha kalabalık olması bekleniyor.
Ülke genelinde büyük bir heyecanla beklenen teravih namazı saatleri, il bazında farklılık gösteriyor. Meteoroloji verilerine göre bu akşam ülke genelinde hava durumunun açık ve sakin olması bekleniyor, bu da camilere ulaşımı kolaylaştıracak. Diyanet İşleri Başkanlığı yetkilileri, özellikle büyükşehirlerde trafik yoğunluğunun yaşanmaması için vatandaşların erken saatlerde camilere gitmelerini tavsiye ediyor.
Türkiye'nin dört bir yanındaki camilerde hazırlıklar tamamlanırken, özellikle tarihi camilerde yoğunluk yaşanacağı öngörülüyor. Sultanahmet, Süleymaniye, Fatih, Kocatepe ve Çamlıca gibi ikonik camilerde teravih namazı için özel düzenlemeler yapıldı. Camiler müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, avlular da dahil olmak üzere tüm alanlar ibadete hazır hale getirildi.
Büyükşehirlerde teravih namazı saatleri
İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere büyükşehirlerde teravih namazı vakitleri büyük merak konusu. Türkiye'nin en kalabalık şehri olan İstanbul'da teravih namazı 20:43'te başlayacak. Başkent Ankara'da ise 20:26'da teravih için sala okunmaya başlanacak. Ege'nin incisi İzmir'de müminler 20:47'de teravih için saf tutacak.
İstanbul'un tarihi yarımadasında bulunan camiler arasında özel bir yere sahip olan Sultanahmet Camii'nde bu yıl da yoğun katılım bekleniyor. İstanbul Müftülüğü'nden yapılan açıklamaya göre, caminin iç ve dış bölümlerinde yaklaşık 25 bin kişinin aynı anda ibadet edebileceği bir düzenleme yapıldı. Süleymaniye ve Fatih Camileri de benzer hazırlıkları tamamladı.
Ankara'da Kocatepe Camii ve Beştepe Millet Camii, İzmir'de ise Hisar Camii en fazla cemaatin beklendiği ibadethaneler arasında yer alıyor. Diyanet İşleri Başkanlığı, bu camilerde teravih için özel görevlendirmeler yaptı. Teravih namazı sırasında Kur'an-ı Kerim tilavetine özel önem verilecek ve hafızlar tarafından her gece bir cüz okunacak.
Büyükşehir belediyelerinden yapılan açıklamalara göre, toplu taşıma hizmetleri teravih namazı saatlerine göre düzenlendi. Özellikle metro ve otobüs seferleri cami çevrelerinde yoğunlaştırıldı. İstanbul'da Sultanahmet, Süleymaniye ve Fatih camilerine ulaşım için ek seferler konuldu.
İl il teravih namazı vakitleri
Türkiye'nin tüm illerinde 10 Mart 2025 Pazartesi günü kılınacak teravih namazı vakitleri, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın hazırladığı Ramazan İmsakiyesi ile belli oldu. İşte il il teravih namazı saatleri:
İstanbul'da 20:43, Ankara'da 20:26, İzmir'de 20:47, Antalya'da 20:32, Bursa'da 20:41, Adana'da 20:13, Konya'da 20:20, Kayseri'de 20:14, Trabzon'da 20:04, Gaziantep'te 20:02, Şanlıurfa'da 19:59, Diyarbakır'da 19:53, Erzurum'da 19:49, Malatya'da 20:02, Samsun'da 20:15, Eskişehir'de 20:30, Sivas'ta 20:05, Van'da 19:38, Edirne'de 20:51, Tekirdağ'da 20:48 ve Muğla'da 20:42.
Diyanet İşleri Başkanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre, teravih namazı yatsının ardından yaklaşık 15 dakika sonra başlıyor. Ancak cemaat yoğunluğuna göre bu süre bazı camilerde değişkenlik gösterebiliyor. Bu nedenle camiye gidecek vatandaşların yatsı namazı vaktinde camide olması tavsiye ediliyor.
İmsakiye takvimine göre, teravih vakitleri Ramazan ayı boyunca her gün birkaç dakika ileri kayacak. Bu nedenle vatandaşların güncel vakitleri takip etmeleri gerekiyor. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın web sitesinde ve mobil uygulamasında güncel namaz vakitleri bulunabiliyor.
Teravih namazının kılınışı ve tavsiyeler
Teravih namazı, yatsı namazının farzı ve son sünneti kılındıktan sonra eda ediliyor. Toplam 20 rekât olan teravih, iki rekâtta bir selam verilerek kılınıyor. Peygamber Efendimiz'in sünneti olan teravih namazı, cemaatle kılındığında daha faziletli kabul ediliyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, teravih namazı sırasında her dört rekâtta bir oturmak ve dinlenmek müstehaptır. Bu esnada camide cemaatin teşvikiyle su içilebilir, zikir ve tefekkür edilebilir. Teravih araları olarak bilinen bu dinlenme anları, namazın isminin anlamına uygun şekilde rahatlama ve dinlenme vesilesi olarak görülüyor.
Teravih namazı için camiye gidecek vatandaşlara uzmanlar şu tavsiyelerde bulunuyor: Namazdan önce abdest alınmalı, temiz ve rahat kıyafetler tercih edilmeli, cep telefonları sessize alınmalı ve mümkünse kapatılmalı. Ayrıca, camide yer bulabilmek için erken gitmek, özellikle ilk gece ve Kadir Gecesi gibi özel gecelerde daha da önemli hale geliyor.
İmamlar, teravih namazı sırasında Kur'an-ı Kerim'i hatim etmeye başlıyor. Ramazan ayı boyunca her gece bir cüz okunarak, ay sonunda Kur'an-ı Kerim'in tamamı hatmediliyor. Bu gelenek "Mukabele" olarak adlandırılıyor ve teravihin önemli bir parçasını oluşturuyor.
Ramazan'da camiler ve hazırlıklar
Ramazan ayının gelmesiyle birlikte Türkiye'deki tüm camiler özel bir hazırlık sürecine girdi. Diyanet İşleri Başkanlığı'na bağlı 90 bini aşkın camide teravih namazı için hazırlıklar tamamlandı. Özellikle büyük ve tarihi camilerde, artan cemaat sayısını karşılamak için ek önlemler alındı.
İstanbul'da Sultanahmet, Süleymaniye, Fatih, Eyüp Sultan ve Çamlıca camileri; Ankara'da Kocatepe ve Beştepe Millet Camii; İzmir'de Hisar Camii başta olmak üzere tüm Türkiye'deki tarihi ve büyük camilerde özel hazırlıklar yapıldı. Halılar yıkandı, avizeler temizlendi, ses sistemleri kontrol edildi, abdest alma yerleri gözden geçirildi.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu yıl uygulamaya koyduğu "Camilerin İhyası" projesi kapsamında, birçok camide engelli vatandaşlar için özel rampalar ve asansörler yapıldı. Ayrıca, kadın cemaatin ibadet edebileceği alanlar genişletildi ve daha konforlu hale getirildi.
Ramazan ayı boyunca her camide bir vaiz görevlendirildi. Teravih namazı öncesinde ve arasında kısa sohbetler yapılacak. Diyanet İşleri Başkanı'nın açıklamasına göre, bu yıl sohbetlerin ana teması "Kur'an ve Sünnet Işığında Aile" olacak.
Pandemi sonrası ilk normal ramazan
2025 yılı, COVID-19 pandemisinin etkilerinin tamamen sona ermesinin ardından yaşanan en normal Ramazan olarak nitelendiriliyor. 2020, 2021 ve 2022 yıllarında pandeminin etkisiyle teravih namazları kısıtlamalar altında ya da hiç kılınamamıştı. 2023 ve 2024 yıllarında ise kademeli normalleşme ile birlikte teravih namazları kılınabilmişti.
Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, bu yıl herhangi bir kısıtlama olmadan tüm camilerde teravih namazı kılınabilecek. Ancak yine de, özellikle kronik hastalığı olan vatandaşların kalabalık ortamlarda maske takması tavsiye ediliyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı yetkilileri, Ramazan ayının toplumsal dayanışma ruhunu güçlendirdiğini ve pandeminin ardından bu yıl daha da anlamlı bir Ramazan geçirileceğini belirtiyor. Teravih namazları sırasında camilerde toplanan cemaatin, iftar ve sahur sofralarında bir araya gelen ailelerin, komşuların ve dostların, bu mübarek ayın manevi iklimini daha derinden hissedecekleri düşünülüyor.
Bu yıl ayrıca, pandemi döneminde ertelenen "itikâf" ibadeti de normalleşiyor. Ramazan'ın son on gününde camilerde itikâfa girmek isteyen vatandaşlar için özel alanlar hazırlandı. İtikâf, Müslümanların Ramazan'ın son on gününde camide kalarak ibadet etmesi anlamına geliyor.
Teravih namazının manevi boyutu
Teravih namazı, sadece bir ibadet değil, aynı zamanda toplumsal bağları güçlendiren, manevi arınma sağlayan özel bir ritüel olarak kabul ediliyor. İslam âlimleri, Ramazan ayında kılınan teravih namazının kişiye manevi huzur verdiğini, ruhsal arınma sağladığını ve Allah'a yakınlaşma vesilesi olduğunu belirtiyor.
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı'nın açıklamasına göre, teravih namazı Peygamber Efendimizin bir sünneti olarak, Ramazan gecelerini ihya etmenin en güzel yollarından biri. Bu namazın cemaatle kılınması, Müslümanlar arasındaki kardeşlik bağlarını güçlendiriyor ve toplumsal birlikteliği pekiştiriyor.
Dini kaynaklara göre, teravih namazı kılmanın birçok fazileti bulunuyor. Hadis-i şeriflerde, "Kim Ramazan gecelerini inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek ihya ederse, geçmiş günahları bağışlanır" buyurulmuştur. Bu sebeple, Müslümanlar büyük bir şevkle teravih namazına iştirak ediyor.
Teravih namazı sırasında okunan Kur'an-ı Kerim tilavetleri, yapılan dualar ve zikirler, insanı gündelik hayatın stresinden uzaklaştırarak manevi bir atmosfere taşıyor. Özellikle Ramazan'ın 27. gecesi olan Kadir Gecesi'nde kılınan teravih namazı, özel bir öneme sahip. Bu gecede camilerin dolup taştığı, hatta yer bulunamayan camilerde avlularda ve sokaklarda saf tutulduğu görülüyor.
Dijital çağda teravih namazı
Teknolojinin hayatımızın her alanına girdiği günümüzde, dini ibadetler de dijital dönüşümden nasibini alıyor. Diyanet İşleri Başkanlığı, bu yıl teravih namazı için özel bir mobil uygulama geliştirdi. "Diyanet Namaz" uygulaması ile vatandaşlar, bulundukları yerdeki en yakın camileri görebiliyor, namaz vakitlerini öğrenebiliyor ve imam hatiplerin bilgilerine ulaşabiliyor.
Ayrıca, pandemi döneminde yaygınlaşan online mukabele geleneği de devam ediyor. Diyanet TV ve Diyanet Radyo'da her gün Kur'an-ı Kerim tilavetleri yayınlanıyor. Teravih namazı kılamayan ya da camiye gidemeyenler için evde teravih kılma rehberleri hazırlandı.
Sosyal medya platformlarında da Ramazan ve teravih ile ilgili içerikler büyük ilgi görüyor. Instagram, Twitter ve YouTube gibi platformlarda, camilerdeki teravih namazı anları canlı yayınlanıyor. Özellikle Türkiye'nin tarihi camilerindeki teravih namazları, yurt dışında yaşayan Türkler tarafından büyük ilgiyle takip ediliyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu yıl başlattığı bir diğer yenilik ise, "Dijital Hatim" projesi. Bu proje kapsamında, Ramazan ayı boyunca dijital platformlar üzerinden hatim indirilebiliyor ve teravih namazlarında okunan cüzler takip edilebiliyor.
Teravih namazı ve ramazan gelenekleri
Teravih namazı, Ramazan ayının en önemli geleneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Ancak Ramazan ayı, teravih dışında da birçok geleneği barındırıyor. İftar sofraları, sahur vakitleri, mahyalar, Ramazan davulcuları, pide kuyrukları ve Ramazan eğlenceleri, bu ayın kendine has atmosferini oluşturuyor.
Türk-İslam geleneğinde, teravih namazı sonrası yapılan sohbetler de büyük önem taşıyor. Camilerde, teravih namazının ardından yapılan sohbetlerde din görevlileri, Ramazan'ın anlam ve önemini anlatıyor, Kur'an-ı Kerim'den ayetleri tefsir ediyor ve hadis-i şeriflerden örnekler veriyor.
Osmanlı döneminden günümüze kadar gelen bir diğer gelenek ise, teravih namazı sırasında camilerin minareleri arasına gerilen mahyalar. Özellikle İstanbul'un tarihi camilerinde görülen bu gelenek, günümüzde modern teknolojilerle devam ettiriliyor. LED ışıklarla hazırlanan mahyalarda, Ramazan'la ilgili mesajlar, ayetler ve hadisler yer alıyor.
Teravih namazı sırasında camilerde dağıtılan Ramazan şerbetleri ve lokumlar da, bu ayın vazgeçilmez tatları arasında. Bazı camilerde, teravih namazı öncesi veya sonrasında çay ikramı yapılıyor ve bu vesileyle cemaat arasında sohbetler ediliyor.
Türkiye'de ve dünyada teravih namazı
Teravih namazı, Türkiye'de olduğu kadar dünya genelindeki Müslümanlar tarafından da büyük bir coşkuyla kılınıyor. Ancak her ülkenin kendine özgü teravih gelenekleri bulunuyor. Türkiye'de genellikle 20 rekât olarak kılınan teravih, bazı ülkelerde farklı rekât sayılarıyla kılınabiliyor.
Suudi Arabistan'da bulunan Mekke ve Medine'deki Haremeyn-i Şerifeyn'de kılınan teravih namazları, dünya genelinde canlı yayınlarla milyonlarca Müslüman tarafından takip ediliyor. Burada teravih namazları, genellikle 8 rekât olarak kılınıyor ve ardından vitir namazı eda ediliyor.
Mısır'daki El-Ezher Camii, Fas'taki Karaviyyin Camii, Pakistan'daki Faysal Camii ve Endonezya'daki İstiklal Camii gibi İslam dünyasının önemli camilerinde de teravih namazları büyük bir katılımla eda ediliyor.
Avrupa ve Amerika'daki Müslüman topluluklarda da teravih namazı için özel hazırlıklar yapılıyor. Özellikle Türk, Arap, Pakistan ve Endonezya kökenli Müslümanların yoğun olduğu ülkelerde, camiler teravih namazı için dolup taşıyor.
Teravih namazı için sosyal sorumluluk projeleri
Ramazan ayının yardımlaşma ve dayanışma ruhunu yaşatmak adına, teravih namazı vesilesiyle birçok sosyal sorumluluk projesi hayata geçiriliyor. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın koordinasyonunda, "Teravih Sonrası İyilik Vakti" projesi bu yıl ilk kez uygulanacak.
Bu proje kapsamında, teravih namazı sonrası cami cemaati, ihtiyaç sahiplerine yardım etmek için bir araya geliyor. Gıda paketleri hazırlanıyor, zekât ve fitre dağıtılıyor, muhtaç öğrencilere burs sağlanıyor.
Ayrıca, Türkiye Diyanet Vakfı tarafından organize edilen "Kardeşlik İftarları" da teravih namazı öncesinde düzenleniyor. Bu iftarlarda, farklı kesimlerden insanlar bir araya geliyor, ortak sofralarda buluşuyor ve ardından teravih namazı için camilere gidiyor.
Büyükşehir belediyelerinin de Ramazan ayına özel programları bulunuyor. İftar çadırları, sahur programları ve teravih namazı sonrası ikramlar, bu programların başlıcaları arasında yer alıyor. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir'de, tarihi mekânlarda kurulan Ramazan sokakları, teravih namazı sonrası aileler tarafından ziyaret ediliyor.
