Antik Roma'nın Herculaneum kentine ait bir parşömen, 79 yılında patlayan Vezüv Yanardağı'nın etkisiyle kömürleşmiş ve fiziksel olarak açılması imkansız hale gelmişti. Ancak, günümüzde bilim insanları, yapay zeka ve X-ray teknolojileri sayesinde bu parşömenin içeriğini açmayı başardılar. Uzun süredir gizemini koruyan bu tarihi belge, ilk kez anlaşılabilir hale geldi.
Bu gelişme, bilim dünyası için büyük bir adım olarak kabul ediliyor. Vesuvius Challenge ekibinden Stephen Parsons, yapılan çalışmalarla ilgili şunları söyledi: “Artık parşömenin tamamını okuyabileceğimiz konusunda oldukça eminiz.” Bu açıklama, yıllardır üzerinde çalışılan parşömenin içerdiği bilgilerin çok yakında insanlıkla paylaşılacağı anlamına geliyor.
X-ray ve yapay zeka desteği
Yüksek çözünürlüklü X-ray taramaları ve yapay zeka analizleri, parşömenin içindeki yazıları çözmede etkili oldu. İlgili teknolojiler, parşömenin zarar görmeden taranmasını sağladı ve metin üzerindeki mürekkep izleri net bir şekilde tespit edilebildi. X-ray taramaları sayesinde, karbon bazlı olan papirüs ve mürekkep malzemesinin ayrımında karşılaşılan zorluklar aşılabildi.
Araştırmacılar, bu yöntemlerin gelişmesiyle, parşömenin her bir harfini doğru şekilde tespit ettiklerini belirtti. Yunanca harflerin net bir şekilde görünmesi, metnin içeriğine dair ipuçları verdi. İlk bulgulara göre, parşömenin felsefi bir içeriğe sahip olduğu düşünülüyor.
Herculaneum'da yeni bir sayfa açılıyor
Herculaneum, tarihin derinliklerinden gelen bu eşsiz buluntularla bilim dünyasını şaşırtmaya devam ediyor. Daha önce, aynı bölgede keşfedilen diğer yanmış parşömenler de açılmaya çalışıldığında, genellikle parçalanarak zarar görmüştü. Bu nedenle, Oxford Üniversitesi’ne bağlı Bodleian Kütüphanesi’nde, yıllardır çözülemeyen bazı parşömenler korunuyordu.
Ancak, teknolojinin gelişmesiyle, parşömenlerin zarar görmeden incelenmesi artık mümkün hale geldi. Diamond Light Source adlı tesis, bu yöntemi geliştiren araştırmacıların kullandığı önemli bir araç oldu. Yüksek güçlü X-ray ışınları, parşömenin hiç zarar görmeden taranmasını sağladı.
Yeni tekniklerle umut veren sonuçlar
Yapılan açıklamalara göre, parşömenin içeriği tam olarak okunabilmiş değil. Ancak, şimdiden elde edilen veriler, parşömenin tarihi ve kültürel değerini ortaya koymaya yetiyor. Bilim insanları, ilerleyen zamanlarda daha fazla metin açılabileceğini ve bu parşömenin içeriğinin çok daha ayrıntılı bir şekilde çözülebileceğini belirtti.
Bu buluş, sadece Herculaneum’daki parşömenlerle sınırlı kalmayacak gibi görünüyor. Diğer antik parşömenler ve belgeler için de benzer teknolojiler kullanılarak yeni keşifler yapılması bekleniyor.
