Beyin Yiyen Amip Nedir?
Naegleria fowleri, halk arasında "beyin yiyen amip" olarak bilinen, menenjite neden olan tek hücreli bir amiptir. Sıcak ve durgun sularda, özellikle göletlerde ve yüzme havuzlarında yaşayan bu amip, insan beynine burun yoluyla geçerek ciddi enfeksiyonlara yol açar. Amip, suyun sıcaklığına bağlı olarak farklı aşamalarda yaşam döngüsüne sahiptir.
Beyin Yiyen Amip Belirtileri Nelerdir?
Naegleria fowleri enfeksiyonu, genellikle burun yoluyla beyne girerek meningoensefalit adı verilen bir tür beyin iltihabına neden olur. Semptomlar, enfeksiyonun başlangıcından itibaren hızla gelişir ve şunları içerir:
- Baş Ağrısı: Şiddetli ve keskin baş ağrıları, genellikle ilk belirtiler arasında yer alır.
- Ateş: Yüksek ateş, enfeksiyonun erken dönemlerinde yaygın bir semptomdur.
- Bulantı ve Kusma: Mide bulantısı ve kusma, genellikle baş ağrılarıyla birlikte görülür.
- Ense Sertliği: Boyun kaslarında sertleşme ve hareket kısıtlılığı meydana gelir.
- Nöbetler: Enfeksiyon ilerledikçe nöbetler ortaya çıkabilir.
- Bilinç Kaybı: Kişinin bilinç durumu bozulur ve halüsinasyonlar görülebilir.
- Denge Kaybı: Koordinasyon bozuklukları ve denge kaybı yaşanabilir.
Bu semptomlar genellikle enfeksiyondan sonra 5-10 gün içinde hızla kötüleşir, koma ve ölümle sonuçlanabilir.
Beyin Yiyen Amip Nasıl Bulaşır?
Naegleria fowleri, genellikle çamurlu, sıcak ve durgun sularda bulunur. Yüzme havuzları, göletler ve doğal su kaynakları, bu amibin yayılabileceği ortamlar arasında yer alır. Amip, insanlara doğrudan temas yoluyla değil, burun yoluyla suyun vücuda girmesiyle bulaşır. Naegleria fowleri, insanlardan insanlara doğrudan bulaşmaz, bu nedenle kişisel hijyen ve suya dikkat etmek önemlidir.
y
Beyin Yiyen Amip Tedavisi Var Mı?
Naegleria fowleri enfeksiyonunun tedavisi oldukça zordur ve ölüm oranı oldukça yüksektir. Enfeksiyonun bilinen bir tedavisi olmamakla birlikte, bazı vakalarda Miltefosin adlı yeni bir ilaç kullanılarak başarı sağlanmıştır. Ancak, aşırı beyin ödemi ve enfeksiyonun hızlı ilerlemesi, tedavi sürecini oldukça karmaşık hale getirir. Erken teşhis ve müdahale, hayatta kalma şansını artırabilir.
Beyin Yiyen Amip Türkiye'de Var Mı?
Geçmişte ABD gibi ülkelerde görülen Naegleria fowleri'nin Türkiye’de de bazı vakaları olduğu uzmanlar tarafından belirtilmiştir. Prof. Dr. Ceyhan, Türkiye'de özellikle Güneydoğu bölgesinde farklı amip türlerinin görüldüğünü, bunların genellikle bağırsakları etkilediğini ve bazı durumlarda kana geçip organları etkileyebildiğini ifade etmiştir. Ancak, Naegleria fowleri'nin Türkiye'de görülme sıklığı düşüktür ve genellikle su kaynakları ile temasla ilişkilidir.
