Yaz aylarının en sıcak ve boğucu günleri olan eyyam-ı bahur, her yıl Temmuz sonu ve Ağustos başında etkisini gösterir. Bu dönemde sıcaklıklar 40 dereceye kadar çıkabilir.
Eyyam-ı bahur nedir?
Çöl sıcakları, cehennem sıcakları ve Afrika sıcakları olarak bilinen eyyam-ı bahur, yazın en sıcak günlerini ifade eder ve her yaz dönemi belirli aralıklarla etkisini hissettirir. Türkiye genelinde Temmuz ayı sonu ve Ağustos başında görülmeye başlanan bu sıcaklık dalgası, genellikle 40 dereceye yakın sıcaklıklar yaşatır.
Eyyam-ı bahur sıcakları ne zaman olur?
Türkiye'de, haftanın ortasından itibaren etkisini hissettirmeye başlayacak olan Afrika sıcakları, eyyam-ı bahur adıyla bilinir. Arap Yarımadası'ndan gelen bu sıcak hava dalgası, her yıl Temmuz sonu ve Ağustos başında kendini gösterir. Yazın en sıcak günleri olan eyyam-ı bahur, özellikle Temmuz sonu ve Ağustos başında hissedilir.
Eyyam-ı bahur ne demek?
Arapça'dan dilimize geçen eyyam-ı bahur, yaz aylarının en sıcak ve boğucu günlerini ifade etmek için kullanılır. Kuzey Yarımküre'de Temmuz ve Eylül ayları arasında, Güney Yarımküre'de ise Ocak ve Mart ayları arasında yaşanır. Eski bir inanışa göre, bu sıcak günlerin Büyük Köpek Takımyıldızı'nda bulunan Sirius çift yıldızı ile bir bağlantısı vardı.
Tarihsel bağlam ve kültürel etkiler
Antik Yunan ve Roma kültürlerinde yaygın olan bu inanış, bu günlerin Latince diēs caniculārēs olarak adlandırılmasına neden olmuştur. Türkçede eyyam-ı bahur terimi büyük ölçüde kullanılmazken, cehennem sıcakları ve Afrika sıcakları gibi terimler daha yaygındır.
Riskler ve etkiler
Eyyam-ı bahur günleri, kalp ve göğüs hastalıkları olanlar için riskli dönemlerdir. Bu dönemde kişilerde aşırı stres ve asabiyet görülebilir, orman yangınları başlayabilir. Enerji hattı kablolarının esnemesi, yol malzemelerinin erimesi ve demiryollarında rayların genleşmesi gibi nedenlerle kazalar yaşanabilir. 2000'li yıllarda, Avrupa'daki sıcak hava dalgalarına bağlı sağlık sorunları nedeniyle her yıl on binlerce kişi hayatını kaybetmiştir.
Eyyam-ı bahur ne zaman görülecek?
Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, yaz mevsiminin en sıcak ve boğucu günlerini tanımlayan eyyam-ı bahurun, 31 Temmuz-7 Ağustos tarihleri arasında yaşanacağını belirtmiştir. Bu dönemin sıcak fakat Doğu Akdeniz'de yaşanacak bir alçak basıncın etkisiyle kısmen yağışlı geçme olasılığı yüksektir. Kavurucu sıcaklıklar ve kuvvetli rüzgarlar, orman yangınlarını kaçınılmaz hale getirir.
Hava koşulları ve etkileri
Şiddetli sağanak yağışlar bu yazın başında öngörüldüğü gibi etkili oldu ve olmaya devam ediyor. Türkiye'de hava koşullarında yaşanan bu aşırılıkların en önemli nedenlerinden biri, son 13 aydır mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar yaşanması ve atmosferin buna bağlı olarak nem tutma kapasitesinin artmasıdır. Isınan yeryüzü, termal konveksiyonları kolaylaştırarak yağmur bulutlarının oluşmasına ve yağışın düşmesine neden olmaktadır. Türkiye'ye kuzeybatıdan ve kuzeyden giren daha serin hava kütlesi ile sıcak hava kütlesinin karşılaşması, nemli havanın soğumasına ve yağmur, dolu veya sağanak şeklinde yağışlara yol açmaktadır.
Küresel etkiler ve iklim krizi
Bu durumun sadece Türkiye için değil, tüm Akdeniz Havzası için benzer şekilde gerçekleştiğini vurgulayan Tağıl, iklim krizinin etkilerini azaltmak ve adaptasyon stratejileri geliştirmenin her zamankinden daha büyük önem taşıdığını sözlerine ekledi.
