Ramazan ayı boyunca kırmızı et fiyatlarını kontrol altına almak için ithalat ve fiyat sabitleme gibi önlemler alınsa da bu çabalar fiyat artışlarını engelleyemedi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) yayınladığı rapora göre, özellikle kuzu ve dana eti fiyatlarında dikkat çekici oranlarda artış yaşandı. Kasaplarda fiyat etiketleri defalarca güncellenirken, vatandaşlar yüksek fiyatlardan şikayet etti.
Kuzu ve dana etine gelen zam oranları
TZOB’un verilerine göre, ramazan ayında kuzu eti kilogram başına yüzde 8.5 oranında zamlanarak 855 liraya yükseldi. Aynı dönemde dana eti ise yüzde 7.4’lük bir artışla 692 liraya ulaştı. 2024 yılının mart ayında dana etinin kilogram fiyatı 517 lira, kuzu etinin ise 638 lira seviyesindeydi. Bu verilere göre, bir yılda kuzu eti yüzde 34, dana eti ise yüzde 33.8 oranında zam gördü.
Hayvan ithalatında rekor artış yaşandı
Et fiyatlarını dengelemek amacıyla teşvik edilen hayvan ithalatı, son yıllarda rekor seviyelere ulaştı. Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerine göre, Türkiye’de 2010 yılında ithal edilen damızlık hayvan sayısı 140 bin 5 iken, bu rakam 2023 yılında 1 milyon 82 bin 523’e çıktı. Ayrıca 2024 yılının ocak ayında ithal edilen büyükbaş hayvan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 112 artarak 136 bin 50’ye ulaştı.
Hayvancılıkta üretim sorunları büyüyor
Hayvancılık sektöründeki sorunlara dikkat çeken uzmanlar, yüksek girdi maliyetleri nedeniyle üretimde ciddi sıkıntılar yaşandığını belirtiyor. Gazi Kutlu Nefes’ten Büşra Genel’e konuşan uzmanlar, Türkiye’de yeterli miktarda besilik hayvan bulunmadığını vurguladı. Ayrıca her yıl yaklaşık 500 bin buzağının ölmesi, üretim kapasitesini olumsuz etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak gösterildi.
Gazi Kutlu Nefes temsilcisi, “Mera alanlarımızın yetersizliği ve buzağı ölümleri nedeniyle ithalata bağımlıyız. Eğer buzağıları yaşatacak politikalar geliştirilebilirse ithalat ihtiyacı azalır” dedi. OECD verilerine göre, tarım sektörüne sağlanan desteklerin de yıllar içinde azaldığına dikkat çekildi. 2000-2002 yılları arasında tarıma sağlanan destek miktarı 40.3 milyon dolar iken, bu rakam 2023-2024 yıllarında sadece 10.8 milyon dolara geriledi.
Tavuk etinde de fiyat artışı durmadı
Kırmızı etin yüksek maliyeti nedeniyle beyaz ete yönelen vatandaşlar, burada da artan fiyatlarla karşılaştı. TZOB’un verilerine göre, şubat ayında kilogram başına 100 liradan satılan tavuk eti, mart ayında yüzde 5.3’lük bir artışla 106 liraya yükseldi. Mart 2024’te tavuk etinin kilogram fiyatı ise yıllık bazda yüzde 20 oranında artarak dikkat çekti.
Vatandaşların bütçesi zorlanıyor
Ramazan boyunca hem kırmızı hem de beyaz ette yaşanan fiyat artışları, vatandaşların bütçesini zorladı. Özellikle dar gelirli aileler için temel gıda ürünlerine erişim daha da zor hale gelirken, uzmanlar sürdürülebilir tarım ve hayvancılık politikalarının önemine vurgu yaptı.
