Kentsel dönüşüm, Türkiye’nin deprem riski taşıyan ve yaşam kalitesini artırmak isteyen birçok şehrinde önemli bir gündem maddesi. Kentsel dönüşüm, eski ve sağlıksız yapıların yıkılarak yerine daha güvenli ve modern yapıların yapılması anlamına geliyor. Kentsel dönüşüm, hem insanların can ve mal güvenliğini sağlamak, hem de şehirlerin estetik ve fonksiyonel olarak gelişmesine katkıda bulunmak için gerekiyor.
Ancak kentsel dönüşüm süreci, birçok sorun ve engelle karşılaşıyor. Bu sorunlar arasında, riskli yapı tespiti, maliklerin rızası, yıkım ve tahliye işlemleri, finansman, proje, ruhsat, yasal düzenleme gibi konular yer alıyor. Bu sorunları çözmek ve kentsel dönüşümü hızlandırmak ve kolaylaştırmak için, TBMM, kentsel dönüşüme yönelik yeni bir yasayı kabul etti. Bu yasa, kentsel dönüşüm sürecini ilgilendiren birçok değişiklik ve yenilik içeriyor.
Kentsel Dönüşüm Yasası Neleri Değiştiriyor?
Kentsel dönüşüme yönelik yeni yasa, kentsel dönüşüm sürecini ilgilendiren birçok konuda değişiklik ve yenilik getiriyor. İşte, kentsel dönüşüm yasasıyla gelen bazı önemli değişiklikler:
- Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kuruluyor. Bu başkanlık, kentsel dönüşüm sürecinin tüm aşamalarını yürütecek ve denetleyecek. Başkanlık, özel bütçeli bir idare olarak teşkilatlanacak ve kentsel dönüşüm için gerekli olan yetki, görev ve sorumlulukları üstlenecek.
- Riskli yapı tespiti, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya ilgili idare tarafından resen yapılacak. Riskli yapı tespiti için gerekli numune alınması, maliklerin veya kiracıların engellemesi halinde, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izinle kolluk kuvveti marifetiyle kapalı kapılar çilingirle açtırılacak. Riskli yapı tespitine ilişkin bilgiler, riskli yapıya asılacak, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılacak ve ilgili muhtarlıkta 15 gün süreyle ilan edilecek.
- Kentsel dönüşüm için gerekli olan maliklerin rızası, üçte iki çoğunluk yerine salt çoğunluk, yani 50+1 ile sağlanacak. Yani, bir binanın kentsel dönüşüm kapsamına alınması için, binadaki maliklerin yarısından bir fazlasının onayı yeterli olacak. Bu sayede, kentsel dönüşüm süreci daha hızlı ve kolay ilerleyecek.
- Kentsel dönüşüm için gerekli olan yıkım ve tahliye işlemleri, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya ilgili idare tarafından yapılacak. Tahliyelerin engellenmesi durumunda, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izinle kolluk güçleri tarafından tahliye yapılacak. Tahliye edilen maliklere veya kiracılara, geçici barınma yardımı yapılacak.
- Kentsel dönüşüm için gerekli olan finansman, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından sağlanacak. Başkanlık, kentsel dönüşüm için gerekli olan kredileri, hibeleri, teşvikleri ve destekleri verecek. Ayrıca, "yarısı bizden" kampanyası çerçevesinde, maddi durumu yeterli olmayan maliklere, yıkılan binanın metrekare fiyatının yarısı kadar devlet yardımı yapılacak.
- Kentsel dönüşüm için gerekli olan proje ve ruhsat işlemleri, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya ilgili idare tarafından hızlandırılacak. Deprem bölgesinde tespitlerdeki bilirkişi ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla, Bilirkişilik Yasası’nda yapılacak değişiklikle, çevre illerden de bilirkişi görevlendirilebilecek. Yıkılacak derecede riskli olan ve doğal afetlerin meydana geldiği alanlarda, uygulama projesi aranmaksızın ihaleye çıkılabilecek.
Kentsel Dönüşüm Yasası Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Kentsel dönüşüme yönelik yeni yasa, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildikten sonra, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayına sunulacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayından sonra, yasa Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Yasanın ne zaman yürürlüğe gireceği henüz belli değil, ancak kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmak için acele edileceği tahmin ediliyor.
