İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Konak Meydanı’nda yeniden yapmayı planladığı hizmet binası projesi, İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan geçemedi. Başkan Cemil Tugay döneminde tekrar gündeme alınan proje, ünlü mimar Alper Derinboğaz tarafından çizildi. Ancak kurul, projenin tarihi dokuya uyumsuz olduğu gerekçesiyle onay vermedi.
Kurulun değerlendirmesinde, Tarihi Saat Kulesi, Konak Yalı Camii, İzmir Valiliği Binası ve Kemeraltı gibi simge yapıların çevresinde planlanan yeni hizmet binasının bu yapılarla uyum sorunu yaşadığı belirtildi. Bu nedenle Büyükşehir Belediyesi’nden projenin baştan ele alınması ve koruma ilkelerine uygun yeni bir tasarım hazırlanması istendi.
Derinboğaz imzalı proje kabul görmedi
Mimari tasarımıyla dikkat çeken ve kamuoyuna yansıyan çizimlerde, yeni hizmet binasının modern, cam ağırlıklı ve meydanla bütünleşen bir yapıda olması öngörülüyordu. Ancak Koruma Kurulu, Konak Meydanı'nın “sit alanı” statüsü taşıdığına ve bu nedenle geleneksel mimariyle daha bütünleşik projelerin hayata geçirilmesi gerektiğine işaret etti.
Kurul üyeleri, projede öne çıkan yükseklik, cephe oranı ve malzeme tercihlerinin meydandaki tarihi yapılara göre ağır bastığını, bu durumun ise meydanın siluetini olumsuz etkileyebileceğini kaydetti.
Başkan Tugay: Binayı kendimiz yapacağız, gücümüz var
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, yaşanan gelişmeye dair önemli açıklamalarda bulundu. Daha önce gündeme gelen Basmane Çukuru takasıyla belediye binasının yapılması planı rafa kaldırıldı. Tugay, yeni binayı belediyenin kendi bütçesiyle yapacaklarını açıkladı.
Başkan, “Belediye binasının ihalesini biz yapacağız. Bu güce sahibiz. Takas modeli yerine doğrudan kamusal bir ihale ile yola çıkacağız. Basmane çukuru kendi hukuki süreci içerisinde ilerleyecek. Oradan tamamen vazgeçtik” dedi.
“Belediye binası orada olmalı, esnaf yalnız bırakılmamalı”
Başkan Tugay, eski belediye binasının yıkılmasının ardından Konak çevresindeki esnafın ciddi kayıp yaşadığını belirtti. “Kemeraltı esnafı, ‘Bizim işlerimiz bozuldu’ diyor. Çünkü belediye binası kalkınca bölge ıssızlaştı. O bina orada hem halkın hizmetine açık olacak hem de sosyal ihtiyaçlara cevap verecek” ifadelerini kullandı.
Yeni binanın yalnızca hizmet binası değil, aynı zamanda sosyal alanları olan, halkın kullanımına açık bir yapı olacağını belirten Tugay, “Ben konfor ya da gösteri peşinde değilim. Burası belediye binasının olması gereken yerdir. Bunun için gerekli çalışmaları yapıyoruz. SİT Kurulu ile mutlaka anlaşacağız. Bu proje er ya da geç bitecek ve bina yapılacak” dedi.
Kurulun gerekçesi: Uyum, denge ve tarihsel süreklilik
Koruma Kurulu’nun ret kararında, yalnızca mimari form değil, aynı zamanda kültürel süreklilik, kent hafızası ve mekânsal bütünlük gibi unsurlar da gerekçe olarak gösterildi. Kurul üyeleri, yeni binanın geçmişte aynı yerde bulunan belediye binasının çizgilerini ve fonksiyonlarını tam anlamıyla yansıtmadığını dile getirdi.
Tugay’ın “göreve geldiğimden bu yana projenin olması gerektiği şekilde ilerlemesini istiyorum” dediği hizmet binası için, kuruldan çıkacak ikinci karar merakla bekleniyor. Yeni projenin mevcut meydanın dokusuna uygun olarak yeniden revize edilmesi durumunda, kuruldan olumlu görüş alınabileceği ifade ediliyor.
Basmane takası çöpe, belediye doğrudan inşaata hazırlanıyor
Geçmiş dönemde çok tartışılan ve kamuoyunda “Basmane takası” olarak anılan model, yeni yönetim tarafından resmen rafa kaldırıldı. Başkan Tugay, projeyi herhangi bir müteahhit firma üzerinden değil, doğrudan belediye eliyle yapmakta kararlı.
“İhale gücümüz var. Kaynağımızı planladık. Bu binayı yapacak kudrete sahibiz. Kaldı ki Konak gibi bir merkezi, yıllarca kamuya hizmet etmiş bir alanı boş ve atıl bırakmak İzmir’e yakışmaz” diyen Tugay, halkın güvenle kullanabileceği, şehrin belleğini yaşatacak bir bina yapılacağını ifade etti.
Yeni hizmet binası sadece ofis olmayacak
Tugay’ın açıklamalarına göre planlanan yapı, sadece bir kamu hizmet binası olmayacak. İçerisinde sosyal alanlar, kültürel etkinlik alanları, belki küçük sergi salonları ve vatandaşla doğrudan teması artıracak alanlar bulunacak. Böylece meydanın canlılığı artacak, bölge ticari ve sosyo-kültürel anlamda yeniden canlandırılacak.
Yeni süreçte tüm gözler revize edilecek projede
Şimdi gözler, Alper Derinboğaz ve ekibinin yeniden çizeceği proje taslağına çevrilmiş durumda. Koruma Kurulu’nun belirttiği kriterlere uygun olarak tarihi dokuya saygılı, çevreyle uyumlu ve meydanın kimliğini koruyacak bir yapı tasarlanması gerekiyor.
Büyükşehir Belediyesi, projeyi hem zamana hem de hassas dengelere uygun şekilde yeniden şekillendirmek zorunda. Başkan Tugay’ın kararlılığı ve kamuoyunun ilgisiyle, Konak Meydanı’nın kalbinde yer alacak yeni belediye binasının akıbeti önümüzdeki aylarda netlik kazanacak.
