Gökdeniz ENGİN/ “İş hayatına en alt kademeden başlayarak atıldım. Karşıma çıkan sorunları asla yarına ertelemedim. Adım adım öğrenmenin her kademede çalışmanın başarıyı getireceğini inanıyorum”. Bu sözler İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli’ye ait. İş hayatındaki başarısının sırrını paylaşan Kestelli “Tüm yaşamımım boyunca asla mücadeleden vazgeçmedim ve aman bunu da yarın yaparım demedim. Karşıma çıkan her engeli birer birer aştım ve şu an ki pozisyonuma en alt kademeden çalışarak geldim” dedi.
Kariyer yolculuğunda attığı adımlardan bahseden Kestelli “Kariyerimi en çok etkileyen şey eğitimim oldu. Alanım ile ilgili kurduğum güvene dayalı ilişkiler, istikrar ve çok çalışarak güçlü kadın profilime ulaştım” diye konuştu. Başkan Kestelli, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çalışma hayatının içine bir an önce girmek hep hedeflediğim bir şeydi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde İktisat okudum. Üniversitenin son sınıfında Raks Dış Ticaret’te asistan olarak çalışma hayatına atıldım. Raks’taki görevimden üç ay sonra DYO’ya bağlı bir şirkete genel müdür asistanı olarak geçtim. Bir süre sonra başka bir bölümde çalışmak istediğimi söyledim ve satış koordinatörü oldum. Buradan Turyağ’a yine genel müdür asistanı olarak geçtim. Ardından ısrarlarımla beni satın alma departmanına aldılar ve en sıradan işleri verdiler, üç yıl sonra o bölümün müdürüydüm. Turyağ’ın Türk Henkel’le birleşme döneminde İstanbul’a gidenlerin arasındaydım. Türk Henkel’de dünya genelinde bitkisel yağ pazarını öğrendim. Ayrıldıktan kısa süre sonra ortaklıkla şirket açtık. İlk dönemleri çok sıkıntılı geçirdik, sonra işler yoluna girdi. Şirketi 10 yıl yaşattık. Daha sonra ortağıma devrederek 2008’de kendi şirketim Agritrade’i kurdum. Agrilink Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şirketi ile Agritrade Tarım Ürünleri Loj. Dep. Ltd. Şirketi’nin kurucusu ve ortağıyım. Türk Henkel’de öğrendiğim dünya bitkisel yağ pazarı benim işim ve kariyerimin temeli oldu.”
Kariyerinin başlangıcında aldığı kararları ailesinin desteklediğini söyleyen Başkan Kestelli, “Babam, Türkiye'nin ilk kuşak valilerindendi. Her zaman destekçimdi ama Raks’ta çalışmaya başlayacağımı öğrendiğinde bana; “Asgari ücretle çalışmana gerek yok, bırak asistanlığı” demişti. Ama ben en alttan başlayarak çok çalışmamın ve emeğimin karşılığını aldım. İş yapmayı en alttan en üste doğru ilerleyerek, adım adım öğrenenlerin iş hayatında daha başarılı olacağına inanıyorum. Açıkçası ben ailemden ötürü şanslıydım. İşe başlama noktama itiraz ettilerse de attığım her adımda beni desteklediler. Ayrıca ailemin bana verdiği en kıymetli şey eğitimim oldu. Kariyerimin şekillenmesini ise dünya bitkisel yağ pazarı hakkında öğrendiklerim, bu alanda kurduğum güvene dayalı uzun ilişkiler, istikrar ve çok çalışmam sağladı” dedi.
Başkan Kestelli, kariyerinizde en gurur duyduğu başarısının ne olduğu yönündeki sorumuza ise şu yanıtı verdi: “Yoğun bir iş temposuna sahip olmama rağmen iyi bir evlilik kurmak ve kendi ayakları üzerinde duran bir evlat yetiştirmek hayatımda en gurur duyduğum iki şey. Bu konuda bana verdikleri destek için eşim Can’a ve oğlum Ege’ye de teşekkür ediyorum. Hayata hep pozitif yaklaşarak bu süreci hepimiz için kolaylaştırdılar. Bunun yanı sıra kariyer yolculuğumda geldiğim noktadan ziyade, cinsiyet eşitliği, eşit temsil hakkı ve kadın temsilciliği konusunda etkinliğim, meme kanseriyle mücadele alanındaki çalışmalarım, dezavantajlı kesimlere yardım projelerinde üstlendiğim roller benim için büyük önem taşıyor.”
Hayatın bir sınav olduğunu ve zorlukların hep olacağını belirten Işınsu Kestelli, “Hayatta zorluklar hep olur ve her biri bir sınavdır. Eğer aşamazsanız kronikleşir. Ben karşıma çıkan irili ufaklı hiçbir zorluğu ötelemedim, mücadele etmekten kaçmadım. Bunu yaptığınızda geriye bakıp söz etmeniz gereken bir zorluk da kalmıyor doğrusu” diye konuştu.
Kadınların büyük bölümünün maruz kaldığı iş hayatında ayrımcılık sorununu yaşamadığını belirten Kestelli, bu durumu şöyle açıkladı: “Ben ne yetiştirilirken ne okurken ne de iş hayatına atılırken bir ayrımcılık yaşamadım. Tabii ki İzmir gibi eğitim düzeyi yüksek, ülke geneline oranla daha modern bir kentte büyümemizin de bunda etkisi var. Bir noktaya ulaştıktan sonra iş hayatında da sosyal hayatta da kadınla erkek arasındaki ayrım o kadar keskin değil. Ülke genelinde kadınların temel dezavantajı ne yazık ki önyargılar. Pek çok kadın daha eğitime başlama sürecinde “kadın olmanın” zorluğunu yaşıyor. Ama bu konuda önemli ilerlemeler kaydettiğimizi de kabullenmeliyiz. Eğitime katılım anlamında kız çocukları erkekleri yakalamış durumda. İyi eğitim almış kadın sayısı arttıkça iş hayatında da bir denge kurulacaktır. Ama tabi bu zaman alacak. Batılı ülkeler bu süreci hızlandırmak için çalışma hayatında kotalar getirme yolunu seçiyor. Bana göre işini iyi yapan kadın ya da erkek hak ettiği yere gelmeli, tabi kadın olursa seviniyorum onu da ayrıca ifade etmeliyim”
MÜCADELEYİ HİÇ BIRAKMADIM
Azimle çalışan, mücadeleyi bırakmayan bir insanın başarısız olacağına inanmadığını belirten Kestelli, “Ben bu günlere çok çalışarak ve gayret ederek geldim. Başarısız olduğumu ya da olacağımı düşündüğüm anlarda hiçbir zaman mücadeleyi bırakmadım. İnanan, hedefini belirleyen, azimle çalışan, mücadeleyi bırakmayan bir insanın başarısız olamayacağına inanıyorum. İnsanlarla kolay ilişki kurabilmemin işimde yakaladığım başarının anahtarı olduğunu düşünüyorum. Ayrıca başarının bir ekip işi olduğuna da inanırım. Şirketimde çalışanlar uzun yıllardır değişmedi. Bir takım olduk ve takım oyunu oynuyoruz. Bu da bizi istikrarlı bir başarının parçası yapıyor. Ailemin, iyi eğitim başta olmak üzere verdiği büyük destek ve çalıştığım kurumların küresel niteliği ufkumu açtı. Girdiğim her yeni kapı, tanıdığım her yeni insan bana yeni şeyler öğretti. Bu tecrübe de yarına güvenle bakmayı ve cesur davranmayı beraberinde getirdi. Bugün İTB Başkanlığı’nın yanında, TOBB Yönetim Kurulu üyeliği, İKV, DEİK ve Borsa İstanbul gibi önemli kurumlarda İzmir’i temsil ediyorum. Altını özellikle çizmek dileğinde olduğum bir diğer nokta ise, hayata hep pozitif bakmak ve olumlu yaklaşmak. Demek istediğim Pollyanna olmak değil, tüm eksiklikleri ve olumsuzlukları görebilmek ama bunlarla olumlu taraflarından yüzleşmeyi becerebilme yetisi” diye konuştu.
Kestelli, kendisini en çok etkileyen kişinin kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ve pek çok alanda ufuklar açan modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk olduğunu ifade ederek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Benden sonra gelecek kadın liderle ilham olmak için 2007’de Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nın (VOB), 2009’da da İzmir Ticaret Borsası’nın (İTB) Yönetim Kurulu Başkanı seçildim. Temsilcisi ve üyesi olduğum tüm yapılarda her zaman tüm üyelerin desteğini yanımda hissettim. Borsanın, ülkemizde kadına yönelik şiddetin sona ermesi, dilde ayrımcılığın ortadan kaldırılması yönünde projeler yürütmesi veya var olan projelerin parçası olması konusunda tüm üyelerimizden müthiş bir destek gördüm. Yönetim Kurulu’nda bulunduğum TOBB’un da ülkemizde halen en dezavantajlı kesimler arasında yer alan kadınlar konusunda daha aktif olması için çalışıyorum. Bu alanda TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun desteği, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Nurten Öztürk’ün enerjisi ile önemli mesafeler kat ettiğimize inanıyorum.”
Kadınların iş hayatındaki yeri ve önemi hakkında da konuşan Kestelli, “Kadınlarımız, küresel rekabette yeterince istifade edemediğimiz çok değerli bir gücümüz. Ekonomik açıdan gelişmenin yolu, kadınların iş hayatında güçlendirilmesinden geçiyor. Ülke olarak petrol zengini değiliz. Her yerden doğalgaz çıkmıyor. Ama sadece kadınları erkeklerle aynı oranda iş hayatının içine katabilsek dünya ekonomileri arasında bir değil birden çok basamak yükselebiliriz. OECD verilerine göre kadın istihdamında da genel istihdamda da son sıradayız. Yani hem kadınlar hem de erkekler için daha çok çalışma alanı yaratma mecburiyetimiz var. Çalışma saatleri, saat başı ücretler konusunda da mesafe kat etmeliyiz. Kapsayıcı, adil, şeffaf ve sürdürülebilir bir büyüme, kadınların eğitime, iş hayatına, hayatın her alanına etkili katılımları ile mümkün olacak. Dünya daha iyi bir yer olacaksa bu kadınların çabalarıyla olacak” ifadelerini kullandı.
EŞİTLİK İÇİN 134 YIL GEREKİYOR
Başkan Kestelli, “Kadınların güçlendirilmesi konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde önemli adımlar atılmış olmasına rağmen, cinsiyet eşitliği hedefine hala ulaşılmış değil. Yönetim kurullarında kadın kotası gibi uygulamalar olumlu sonuçlar veriyor. Türkiye, Dünya Ekonomik Forumu’nun 2024 Küresel Cinsiyet Uçurumu raporunda 146 ülke arasında 127’nci sırada. Bu ilerleme hızıyla tam eşitlik için 134 yıl gerekiyor. Kadınlar erkeklere göre yüzde 25 daha düşük maaş alıyor. Kamu kurumları, yerel yönetimler, özel sektör ve STK’ların birlikte hareket etmesi gerekiyor. Kadın girişimci programları yaygınlaştırılmalı, kadınların finansmana erişimi artırılmalı, bilgi ve beceri kazandırma merkezleri açılmalı, çocuk bakım hizmetleri güçlendirilmeli ve kadınların güvenli ulaşımı sağlanmalı. Kadınları iş hayatına katamazsak, ülke olarak zenginleşme ve yaşam kalitesinin artması hedefleri ötelenmiş olur” dedi.
Gelecekteki kariyer hedefinden de bahseden Kestelli, “Türk tarımının geleceği olarak gördüğümüz Tarım 4.0 alanında çok büyük bir teknolojik dönüşümün arefesindeyiz. İzmir Tarım Teknoloji Merkezi bu dönüşümün kilit taşlarından biri ve uzun emekler sonucu bu yıl faaliyete hazır hale geldi. Onun geliştiğini, büyüdüğünü ve Türk Tarımının yarınları için çözümler ürettiğini görmek şu andaki en büyük arzum. Çünkü bunu başarabilirsek tarımı yeniden ülke ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biri haline getirebiliriz. Bu da kişisel anlamda tüm kariyer hedeflerinin önünde şu an” diye konuştu.
Kariyer planlaması için tüm gençlere de seslenen Kestelli, şunları ifade etti: “Yalnızca genç kadınlara değil tüm gençlere acele etmemelerini ama asla geç kalmamalarını öneririm. Günümüzde çok sayıda gencin lisans, yüksek lisans, master derken 30’lu yaşlarına kadar hiç çalışmadıklarını görüyorum ve buna bir hayli şaşırıyorum. Bizim kuşağımız daha üniversitedeyken çalışmaya başlardı. Bir yandan okuyup bir yandan çalışırken hangi alana yöneleceğini belirlendi. Üstelik günümüzde, teknolojideki gelişmelere paralel olarak hayat daha hızlı akıyor. Tüm araştırmalar yeni nesillerin bir mesleği yapıp emekli olmayacaklarını, kariyerlerinde en az 3-4 farklı alanda çalışacaklarını gösteriyor. Kadınlara ise mutlaka iyi bir eğitim almalarını, erkeklere göre avantajlı duruma geçmek için hayat boyu öğrenme felsefesini benimsemelerini ve asla ama asla vazgeçmemelerini tavsiye ederim.”
Kadınların iş hayatında daha fazla yer alması için neler yapılabileceği konusunda ise Başkan Kestelli şu açıklamalarda bulundu:
“Eğitim, ekonomi ve hukuk alanında gereken yasal düzenlemelerinin yanı sıra, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, kadının sosyal hayata katılımını artıracak olanakların sağlanması, ‘insana yaraşır iş’ dediğimiz güvenceli işlerin sayısının artması kadın istihdamını yukarı çekecektir. Bunun için de özel sektör, hükümet, akademik çevreler ve sivil toplumun sosyal mutabakat temelinde bir arada çalışması büyük önem teşkil ediyor. Olumlu kadın rol modellerin sayısının artırılması ve görünürlüğünün sağlanması özellikle genç kadınların ve kız çocuklarının hayatta amaç edinmeleri, hedef belirlemeleri, ilham almaları ve hayal kurabilmeleri için çok önemli. Bazı şeyler sadece yasa çıkarmakla da hallolmuyor. Toplum olarak önce eşitliği özümsememiz lazım. Öncelikle zihniyet devrimi şart. Bu mesele aynı zamanda bir kültür ve medeniyet meselesi. Kafalardaki eşitsizlik algısının kırılması lazım. Ondan sonra ortaya çıkacak sorunlara göre de yasal çözümler üretmemiz lazım. Yoksa çıkan yasalar da çözüm üretemez.”
Başarı Hikayesi ve Kariyer Yolculuğu: Işınsu Kestelli
• Işınsu Kestelli, Dokuz Eylül Üniversitesi'nde İktisat okudu. Çalışma hayatına üniversitenin son yılında Raks Dış Ticaret'te asistan olarak başladı, ardından çeşitli firmalarda yükseldi ve sonunda kendi şirketi Agritrade’i kurdu.
• Babası Türkiye'nin ilk kuşak valilerindendi. Ancak o iş hayatına en alt kademeden başlayıp adım adım basamakları çıkmayı tercih etti. Ailesi de bu konuda O’na destek oldu. Sıfırdan başlayıp ilerlemek onun iş hayatında daha başarılı olmasını sağladı.
• Gurur Duyduğu Başarılar: İyi bir evlilik kurmak ve kendi ayakları üzerinde duran bir evlat yetiştirmek. Ayrıca cinsiyet eşitliği, kadın temsilciliği, meme kanseriyle mücadele ve dezavantajlı kesimlere yardım projelerinde etkin çalışmaları.
• Gelecek Hedefi: İzmir Tarım Teknoloji Merkezi'nin gelişmesi ve Türk tarımına katkı sağlaması.
• Gençlere Tavsiyeler: İyi bir eğitim alıp, erken yaşta iş hayatına atılmaları ve “Hayat Boyu Öğrenme” felsefesini benimsemeleri.
