Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze'deki olaylar nedeniyle Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Muhammed Deif hakkında önemli kararlar aldı. Tutuklama emirleri, Gazze'deki savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar gerekçesiyle çıkarıldı.
İsrail’in itirazları reddedildi
UCM, İsrail'in mahkemenin yargı yetkisine yönelik yaptığı itirazları oybirliğiyle reddetti. Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisi olduğunu vurgulayan mahkeme, İsrail'in savunmalarını yeterli bulmadı. Özellikle, 8 Ekim 2023 ile 20 Mayıs 2024 tarihleri arasında Gazze'de yaşanan olaylara dikkat çekildi.
Netanyahu ve Gallant'a yönelik suçlamalar
Mahkeme, Netanyahu ve Gallant’ın, Gazze halkına yönelik temel yaşam malzemelerinin ulaştırılmasını kasten engellediğini belirtti. Kararda, gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik gibi yaşamsal ihtiyaçların karşılanmasının engellenmesi sonucu sivil halkın ağır koşullara maruz bırakıldığı ifade edildi.
İnsani yardımlar yetersiz kaldı
UCM'nin raporunda, İsrail’in uluslararası baskılar veya ABD'nin talepleri üzerine insani yardımlara kısmi izin verdiği ancak bunun Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olmadığı kaydedildi. Özellikle, tıbbi malzeme ve ilaçların girişine uygulanan kısıtlamalar sonucu, doktorların ameliyatlarda anestezi malzemesi olmadan çalışmak zorunda kaldığı belirtildi.
Sivil ölümler ve kötüleşen koşullar
Raporda, Gazze'deki yetersiz beslenme, susuzluk ve sağlık hizmetlerindeki yetersizlik nedeniyle çok sayıda sivilin, özellikle çocukların hayatını kaybettiği açıklandı. Netanyahu ve Gallant'ın bu koşulların oluşmasında ihmal ve sorumluluklarının bulunduğuna dair makul gerekçeler bulunduğu ifade edildi.
Muhammed Deif’e yönelik karar
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları lideri Muhammed Deif, Gazze'deki sivil halkın güvenliğini tehdit eden saldırılardan sorumlu tutuldu. İsrail ordusu, Deif'in öldüğünü iddia etse de Hamas bu bilgiyi doğrulamadı.
Tutuklama emirlerinin uygulanabilirliği
UCM’nin tutuklama emirleri, Roma Statüsü’ne taraf olan ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor. Statüye taraf 124 ülkeye seyahat etmeleri durumunda Netanyahu, Gallant ve Deif'in tutuklanıp Lahey'e teslim edilmesi gerekiyor. Ancak geçmişteki örnekler, bu kararların uygulanmasında zorluklar yaşandığını gösteriyor.
Seyahat özgürlükleri kısıtlanacak
Tutuklama emirleri, liderlerin pratikte seyahat özgürlüğünü ciddi şekilde sınırlandırıyor. Örneğin, Vladimir Putin benzer bir emir nedeniyle Güney Afrika’daki BRICS zirvesine katılmaktan vazgeçmişti. Netanyahu ve Gallant’ın da UCM’ye taraf Kanada, Almanya, Fransa ve İsveç gibi ülkelere seyahat etmekten kaçınması bekleniyor.
