Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ortodoks Hristiyanlar için büyük öneme sahip Paskalya Bayramı öncesinde uluslararası kamuoyunu şaşırtan bir karara imza attı. Putin, Ukrayna'daki tüm askeri operasyonların 19 Nisan saat 18.00'den 21 Nisan gece yarısına kadar geçici olarak durdurulacağını açıkladı. Bu hamle, iki yılı aşkın süredir devam eden çatışmaların ortasında kısa süreli de olsa bir nefes alma imkanı sunuyor.
Kremlin'den gelen açıklama
Kremlin tarafından yapılan resmi açıklamada, ateşkes kararının Putin'in Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov ile gerçekleştirdiği özel görüşme sonrasında alındığı belirtildi. Açıklamada dikkat çeken ifadeler şöyle:
"İnsani mülahazalarla hareket eden Rus tarafı, bugün saat 18.00'den Pazar gecesi yarısına kadar Paskalya ateşkesi ilan ediyor. Bu süre zarfında tüm çatışmaların durdurulmasını emrediyorum."
Putin'in bu kararı, özellikle Ortodoks Hristiyanların en kutsal günlerinden birinde bölgedeki sivillere yönelik insani bir jest olarak değerlendiriliyor. Ancak uzmanlar, bu hamlenin altında yatan stratejik nedenleri de sorguluyor.
Ukrayna'ya açık çağrı
Rusya lideri, yaptığı açıklamada Ukrayna tarafına da aynı doğrultuda hareket etmesi için çağrıda bulundu. Putin, "Ukrayna tarafının da aynı kararı alacağını varsayıyoruz" ifadelerini kullanırken, olası tehditlere karşı da temkinli bir yaklaşım sergiledi.
Putin, sözlerine "Ancak birliklerimiz, olası ihlallere ve provokasyonlara karşı hazırlıklı olacak" şeklinde devam ederek, Rus ordusunun tetikte kalacağı mesajını verdi. Bu ifadeler, Kremlin'in geçici ateşkes süresince dahi güvenlik endişelerini ön planda tuttuğunu gösteriyor.
İnsani krizin gölgesinde gelen karar
Rusya'nın bu sürpriz ateşkes kararı, Ukrayna'daki insani krizin derinleştiği bir döneme denk geldi. Savaşın başlamasından bu yana milyonlarca insan evlerini terk etmek zorunda kalırken, altyapı hasarları ve temel ihtiyaçlara erişim sorunları devam ediyor.
Bölgedeki insani yardım kuruluşları, kısa süreli de olsa ateşkesin sivillere yardım ulaştırma ve güvenli bölgelere tahliye operasyonları için bir fırsat penceresi açabileceğini belirtiyor. Ancak geçmişteki deneyimler, ilan edilen ateşkeslerin her zaman tam anlamıyla uygulanamadığını gösteriyor.
Uluslararası tepkiler ve beklentiler
Rusya'nın ateşkes kararı, uluslararası diplomasi kulislerinde temkinli bir iyimserlikle karşılandı. Birleşmiş Milletler sözcüsü, her türlü ateşkes girişiminin desteklendiğini ancak kalıcı barış için daha kapsamlı adımlara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Avrupa Birliği yetkilileri ise bu hamlenin samimiyeti konusunda şüpheci yaklaştıklarını belirterek, Rusya'nın geçmişte ilan ettiği ateşkesleri ihlal ettiğini hatırlattı. NATO ise üye ülkelere tetikte kalmaları çağrısında bulundu.
Öte yandan bölgedeki askeri analistler, bu kısa süreli ateşkesin ardından Rusya'nın yeni bir askeri hamle için hazırlık yapıp yapmadığını tartışıyor. Geçmiş deneyimler, taktiksel molaların ardından daha şiddetli saldırıların gelebildiğini gösteriyor.
Dini vesileler ve savaş tarihi
Tarih boyunca dini bayramlar ve özel günler, savaşlarda geçici ateşkesler için vesile olmuştur. Birinci Dünya Savaşı sırasında 1914 Noel'inde Batı Cephesi'nde yaşanan ünlü ateşkes, bunun en bilinen örneklerinden biridir.
Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmada da daha önce Ortodoks Noel'i vesilesiyle kısa süreli ateşkesler ilan edilmişti. Ancak bu girişimler çoğu zaman saha gerçekliğinde tam anlamıyla karşılık bulmamıştı.
Uzmanlar, Paskalya ateşkesinin kalıcı barış görüşmeleri için bir başlangıç noktası oluşturup oluşturmayacağını merak ediyor. Ancak iki taraf arasındaki derin görüş ayrılıkları ve güven eksikliği, kalıcı çözüme giden yolun hâlâ uzun olduğunu gösteriyor.
