9 Eylül Gazetesi'nden Mert Yasin Alpdündar'ın haberine göre; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Eylül ayı enflasyon verilerini açıkladı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 2,97, yıllık bazda ise yüzde 49,38 arttı. 12 aylık ortalama TÜFE yüzde 63,47 olarak belirlendi. Harcama grupları içerisinde en yüksek artış yüzde 14,21 ile eğitimde oldu. Yıllık bazda ise konut fiyatları yüzde 97,87 oranında arttı. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), eylül ayı için farklı bir veri sunarak enflasyonun yüzde 5,34 oranında arttığını, yıllık enflasyonun ise yüzde 88,63 olduğunu açıkladı. ENAG'a göre en çok artış giyim ve ayakkabı harcamalarında yaşandı. DİSK-AR ise gıda enflasyonunun dar gelirli ve emekliler için çok daha yüksek olduğunu belirterek, 2003'ten bu yana gıda fiyatlarının 31 kat arttığını vurguladı. Ekonomist Dr. Osman Sirkeci, TÜİK verilerinin güvenilirliğini kaybettiğini ve enflasyonun ENAG verilerinin bile üzerinde olduğunu savunurken, Veli-Der İzmir Şube Başkanı Necati Kalafat, velilerin enflasyonu açıklanandan çok daha yoğun hissettiğini dile getirdi.
TÜİK ENFLASYONU YILLIK YÜZDE 49,38
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Eylül ayı enflasyon verisini açıkladı. TÜFE, aylık bazda yüzde 2,97 oranında artarken, yıllık bazda ise yüzde 49,38 olarak açıklandı. TÜFE’nin 12 aylık ortalaması ise yüzde 63,47 oldu. Ana harcama gruplarının enflasyonunda ise sadece haberleşmede düşüş yaşandı. Aylık bazda enflasyon artışının en yüksek olduğu ana grup yüzde 14,21 ile eğitim olurken, yüzde 4,16 artışla alkollü içecekler ve tütün ikinci sırada, konut fiyatları ise yüzde 3,86 artışla üçüncü sırada yer aldı. Yıllık bazda en çok enflasyon artışının olduğu harcama grupları konut, eğitim, lokanta ve oteller oldu. Yüzde 97,87 artış ile konut birinci, yüzde 93,59 artış ile eğitim ikinci, yüzde 65,41 artış ile lokantalar ve oteller üçüncü sırada yer aldı. Gıda enflasyonu ise aylık bazda yüzde 2,48 artarken, yıllık bazda yüzde 43,72 olarak açıklandı.
ENAG ENFLASYONU YÜZDE 88,63 OLARAK HESAPLADI
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), eylül ayı enflasyon hesaplamasının sonucu ise TÜİK’ten çok farklı çıktı. ENAG Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) eylül ayında yüzde 5,34 oranında arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 88,63 olarak gerçekleşti. ENAG’ın açıkladığı verilerde aylık bazda en fazla enflasyon artışının yaşanan ilk üç harcama grubu ise giyim ve ayakkabı, ev eşyası ve eğlence ve kültür oldu. Giyim ve Ayakkabı yüzde 10,93, ev eşyası yüzde 10,07, eğlence ve kültür harcamaları ise 8,17 arttı.
DİSK-AR: 2003’TEN BU YANA GIDA ENFLASYONU 31 KAT ARTTI
Türkiye Devrimci İşçi Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Eylül ayı enflasyon verilerine dair değerlendirme yayımladı. ‘TÜİK madde fiyat listesini Haziran 2022’den bu yana açıklamadığı için ürün ve hizmet bazında ortalama fiyatlar tam olarak bilinmiyor’ ifadeleri kullanılan değerlendirmede, Resmi gıda enflasyonu yüzde 43,7 iken dar gelirlinin gıda enflasyonu yüzde 60-78 bandında olduğu vurgulandı. Merkez emeklilerin gıda enflasyonunu ise yüzde 60,3 olarak hesapladı. Resmi verilere göre 2003’ten bu yana ortalama fiyatların 21 kat, gıda fiyatları ise 31 kat arttığı vurgulandı.
KİRA ARTIŞ ORANI DA BELLİ OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Bu verilerle birlikte, konut ve işyeri sahipleri ile kiracılar arasında merakla beklenen kira artış oranları da netlik kazandı. TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) verilerine göre kira artış oranı yüzde 63,47 olarak belirlendi.
‘ENFLASYON ENAG’TAN BİLE YUKARIDA’
Ekonomist Dr. Osman Sirkeci, enflasyon rakamlarına dair açıklamasında verilerin, gerçekleşle uyuşmadığını söyledi. Ekonomi yönetiminin TÜİK verileri ile birlikte güvenilirliğini kaybetmeye başladığını dile getiren Sirkeci, “ENAG ile TÜİK arasında yaklaşık yarıya yakın fark var. Bu denli farklı rakamlar verilirse, yatırımcının spekülasyon yapması mümkün hale geliyor. Bu farklılıklar istikrarlı büyümeyi, istikrarı etkiler. TÜİK verisi faiz oranlarını da etkileyecek. Para politikalarını böyle güvensiz rakamlarla yönetemezsin” ifadelerini kullandı. Şeffaf olmayan verilerle, ekonomi politikalarında istikrarın olmayacağını vurgulayan Sirkeci, “Sen verilerde istikrar sağlayamazsan, politikalarda da istikrar sağlayamazsın. Şeffaflık ortandan kalktı mı ne yaparsan yap yatırımcı çekemezsin. Düzensiz karanlık ortama ancak ‘ateşli’ para gelir ve yangın çıkarır. Bundan da nem alıp, gider. Bu para da başına bela olur. Ben enflasyonun ENAG verilerinin bile bir tık üstünde olduğunu düşünüyorum” dedi.
‘YÜZDE 93’TEN DAHA FAZLA HİSSEDİYORUZ’
Ana harcama gruplarından eğitim enflasyonunun yüzde 93,59 açıklanmasına dair 9 Eylül’e değerlendirmede bulunan Veli-Der İzmir Şube Başkanı Necati Kalafat, velilerin enflasyonu açıklanandan çok daha yoğun hissettiğini dile getirdi. Kalafat, “Eğitim ciddi anlamda pahalı hale geldi. Kamusal eğitimin altı boşaldığı zaman özel okullarda kendini alternatifsiz sanıyor. Özel okullar fiyatlarını belli oranda artırıyor ama servis ve diğer giderler kapsam içerisinde değil. Kamusal eğitimde ise kantin, servis giderleri inanılmaz şekilde artmış durumda. Eylülde zamlar geliyor emin olun giderek daha zor hale gelecek” dedi. Velilerin çok zor durumda olduğunu yineleyen Kalafat, “Kredi kartları amiyane tabirle patlamış durumda. Çocuğu biraz daha iyi bir eğitim veyahut iyi bir koşullarda olması için çaba gösteriyor ama karanlık günler bizi bekliyor” dedi.
