Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Temel Bilimler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Levent Bat ve ekibi tarafından 'Türk somonu: Zehirli metaller ve sağlık tehdidi' başlıklı bir araştırma yapıldı. 'Türk somonu sağlıklı mı' sorusuna cevap arayan bilim insanları Samsun ve Sinop’tan aldıkları örnekleri inceledi.
Prof. Dr. Levent Bat, balıklardaki toksik metallerin, düşük seviyelerde bile insan sağlığı için olumsuz sonuçlar doğurduğu belirterek esansiyel metallerin bile belirli miktarlarda tüketildiğinde sağlık için tehdit oluşturduğuna vurgu yaptı. Balıklarda en çok analiz edilen ve sık bulunan toksik metallerin cıva, kadmiyum ve kurşun olduğunu ifade eden Prof. Dr. Bat, “Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki çoğu büyük market zincirinde bulunan yetiştiricilik balıklarının kalitesini incelemek ve tespit edilen metallerin bu balıkları tüketen insanlarda sağlık riski değerlendirmesi yapmaktı. Bununla birlikte Türk somonunda çinko, demir, bakır, alüminyum, kurşun, cıva ve kadminyum miktarlarının tespitinin yapılması ve elde edilen sonuçların risk teşkil edip etmediğinin belirlenmesiydi” dedi.
Balık filetolarında en bol bulunan elementin demir olduğunu yaptıkları çalışma ile kanıtlandığına değinen Prof. Dr. Levent Bat, “Bunu çinko ve bakır izledi. Kurşun ve cıva gibi diğer elementlerin izin verilen değerlerin çok altında olduğu görüldü. Türk somonunda tespit edilen tüm eser elementler referans doz değerlerinin altında çıktı. Bunun dışında alüminyum, kurşun ve kadminyum konsantrasyonları ise fileto örneklerinde tespit edilmedi. Hem Avrupa Birliği Komisyonu Yönetmeliği ve hem de Türk Gıda Kodeksi tarafından izin verilen maksimum kurşun, cıva ve kadminyum değerleri sırasıyla 0.3, 0.5 ve 0.05 mg/kg yaş ağırlıkta olduğu belirlendi. Demir, bakır ve çinkonun toplam riske yüzde katkısı ise sırasıyla yüzde 34.20, yüzde 24.80 ve yüzde 41.01’dir. Su ürünleri yetiştiriciliği balık filetosunun kontaminasyonu önemsiz bulunarak kanserojen risk olmadığı tespit edildi” diye konuştu.

Kaynak: dha