2010 yılı, Türkiye-Suriye ticaret ilişkileri açısından bir dönüm noktasıydı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, iki ülke arasındaki ticaret hacmi o dönemde 2,3 milyar dolara ulaşarak, Türkiye’nin toplam dış ticaretinin yüzde 0,77'sine tekabül ediyordu. Bu dönemdeki dostane ilişkiler ve Suriye’nin ekonomik istikrarı, ticaretin temel taşlarını oluşturuyordu. Özellikle gümrük duvarlarının düşürülmesi ve karşılıklı anlaşmalar, iki ülke arasındaki ticaretin hızla artmasına olanak sağlamıştı.
2011 ve sonrası: İç savaşın ticarete etkisi
2011 yılında başlayan iç savaş, Suriye’nin ekonomik yapısını derinden sarstı ve ticari ilişkiler büyük bir darbe aldı. Özellikle 2012 yılında Türkiye-Suriye ticaret hacmi, 565 milyon dolara kadar gerileyerek, Türkiye’nin toplam dış ticaretine oranla sadece yüzde 0,14 seviyesine indi. İç savaş, Suriye’nin altyapısını tahrip ederken, ticaret yolları da büyük oranda kapanmıştı. Bu süreç, ticaretin her yönüyle yavaşlamasına neden oldu ve iki ülke arasındaki ekonomik bağlar büyük ölçüde zayıfladı.
2024 yılı: Ticaretin yeniden canlanması
Suriye'deki iç savaşın etkileri yavaşça geride bırakılmaya çalışılırken, 2024 yılı itibarıyla Türkiye ile Suriye arasındaki ticaret hacmi yeniden yükselişe geçti. 2024 yılının ilk 10 ayında, iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1,4 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu oran, Türkiye’nin toplam dış ticaretinin yüzde 0,26’sını oluşturuyor. Bu seviyeye ulaşmak, iç savaşın başından bu yana kaydedilen en yüksek ticaret rakamları arasında yer alıyor. Ancak, 2010 yılındaki ticaret hacmine hala oldukça uzak bir seviyede bulunuluyor.
Türkiye'nin Suriye'ye yaptığı en büyük ihracat kalemleri
TÜİK verilerine göre, Türkiye 2024 yılında Suriye’ye en fazla değirmencilik ürünleri ihraç etti. Malt, nişasta ve buğday gluteni gibi ürünlerden toplamda 88 milyon 169 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Hayvansal ve bitkisel yağlar ise 76,5 milyon dolarlık ihracat ile ikinci sırada yer alırken, plastik ve mamülleri 75,6 milyon dolarla üçüncü sırada bulunuyor.
Türkiye'nin Suriye'den yaptığı ithalat
Türkiye, Suriye'den en fazla hayvansal ve bitkisel yağlar ithal etti. 2024 yılının ilk 10 ayında bu ürünlerin ithalatı 94 milyon dolara ulaşırken, ikinci sırada pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat yer aldı ve bu gruptan 41,2 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Bu ithalat kalemleri, Türkiye'nin Suriye'den yaptığı ticarette önemli bir yer tutuyor.
Yeni dönem: Türkiye-Suriye ticaretinde neler değişebilir?
Suriye'deki yönetim değişikliği ve bölgedeki istikrarın sağlanmaya başlamasıyla birlikte, Türkiye-Suriye ticareti için yeni fırsatlar doğuyor. Ticaret yollarının yeniden açılması, sınır bölgelerindeki yatırımların artması ve karşılıklı iş birliği projelerinin hayata geçmesiyle, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler eski gücüne kavuşturulabilir. Bu süreç, sadece siyasi değil, aynı zamanda ticari anlamda da büyük fırsatlar sunuyor. Türkiye, bölgesel iş birliğini yeniden kurarak, Suriye ile olan ticaretini eski seviyelerine taşıma yolunda önemli adımlar atabilir.
