Cumhuriyetin ilk yıllarında, Türkiye’nin en zengin aileleri arasında ilk sırada İpar ailesi bulunmaktaydı. Koç ve Sabancı ailelerinin öne çıkmasından önce, İpar ailesi İstanbul’un en değerli mülklerine sahipti ve toplumda geniş bir yer edindi. Ancak, 1960 askeri darbesi sonrası yaşanan olaylar bu ailenin sonunu getirdi.
Mehmet Hayri Bey'in ticarete adım atması
Mudanya’da 1886 yılında doğan Mehmet Hayri Bey, Kurtuluş Savaşı'na katıldıktan sonra ticarete yöneldi. 1925 yılında Alpullu Şeker Fabrikası’nın kurucuları arasında yer aldı ve kısa sürede "şeker kralı" unvanıyla tanındı. Bebek'te bulunan 80 dönümlük İpar Korusu da dahil olmak üzere İstanbul’un en değerli arazileri bu ailenin elindeydi.
Jet sosyeteye hızlı giriş yaptı
İpar ailesi, sahip oldukları servetle İstanbul’un jet sosyetesine hızla entegre oldu. Cemil Topuzlu Köşkü, Teşvikiye'deki Park Apartmanı ve Galatasaray’daki Mısır Apartmanı gibi prestijli mülklere sahip olan aile, verdiği ihtişamlı davetlerle adından söz ettirdi. Ayrıca, 1936 yılında Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığı evi satın alarak müzeye dönüştürdüler.
Savaş korkusu ile Amerika'ya göç ettiler
1939 yılında patlak veren 2. Dünya Savaşı, İpar ailesi için büyük bir dönüm noktası oldu. Savaşın Türkiye'yi etkileyebileceğinden korkan Mehmet Hayri Bey, ailesiyle birlikte ABD'ye göç etti ve burada Beverly Hills’te bir malikane satın aldı. Hayri İpar, burada Hollywood çevresiyle yakın ilişkiler kurdu.
Ailenin dramatik geri dönüşü
Savaş sona erdikten sonra, 1945 yılında aile Türkiye’ye geri döndü. Ancak oğulları Ali ve Mehmet ABD’de kalmayı tercih etti. Ali İpar, burada senaryo yazmaya başladı ve ünlü oyuncu Virginia Bruce ile bir ilişki yaşadı. Ailenin itirazlarına rağmen evlenen çift, bir süre sonra Türkiye’ye döndü. Ancak Bruce, İstanbul’a uyum sağlayamayarak ayrıldı ve çift boşandı.
1960 darbesi ve zor günler
İpar ailesinin düşüşü, 1960 darbesi sonrası yaşanan gelişmelerle hızlandı. Ali İpar, darbe sonrası yeni kurulan İpar Transport şirketinde işlerini sürdürmeye çalıştı. Ancak döviz krizi nedeniyle işler zora girdi. Ali İpar, döviz kaçakçılığı suçlamasıyla gözaltına alındı ve Yassıada’da yargılandı. Altı ay tutuklu kalan Ali İpar, tüm mal varlıklarına el konulmasının ardından serbest bırakıldı ve ülkeyi terk etti.
Çöküşün simgesi: İpar ailesi
Bir zamanlar Türkiye’nin en zengin ailesi olan İparlar, kısa bir sürede büyük bir çöküş yaşadı. Ali İpar’ın trajik intiharı ve ABD’ye göç etmesi, İpar ailesinin dramatik hikayesini daha da derinleştirdi. Eşi Virginia Bruce’un, dönemin ABD Başkan Yardımcısı Richard Nixon’a yazdığı mektupla durumu kurtarmaya çalışması da işe yaramadı. Sonuç olarak, İpar ailesinin dramatik çöküşü Cumhuriyet tarihine damgasını vurdu.
