Rusya-Ukrayna savaşının Şubat 2022'de başlamasının ardından Batılı ülkeler, Ukrayna’ya askeri, mali ve insani yardım sağladı. Almanya, bu destekte ABD’den sonra Ukrayna’ya yardım eden ülkeler arasında ikinci sırada yer alıyor.
Ülkede Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'den (FDP) oluşan koalisyon hükümetin anlaşmaya vardığı 2025 bütçe planlamasının ardından tasarruf önlemleri devreye girdi.
Alman basınına göre, savaşın başladığı 2022'den bu yana Almanya'nın Ukrayna'ya artarak devam eden desteği, bu yıl 7,1 milyara avro iken, yeni bütçe planlamasına göre gelecek yıl 4 milyar avroya inecek. Almanya 2026'da Ukrayna'ya desteğini 3 milyar avroya indirecek, bunu takip eden 2027 ile 2028 yıllarında da Ukrayna'ya toplam 1 milyar avro yardım yapacak.
Bu kapsamda Ukrayna’ya şimdiye kadar kararlaştırılanların dışında yeni yardımlar sağlanamayacağı yönünde ortaya çıkan haberler, Almanya'da tartışmalara neden oldu.
Maliye Bakanı ve FDP Genel Başkanı Christian Lindner'in Ukrayna'ya yardımların azaltılmasına ilişkin talebini bir mektupla 5 Ağustos'ta Savunma Bakanlığına iletmesi, bu girişimin ilk ayağı olarak gösterildi. Lindner'in mektupta Ukrayna'ya yardımlara ilişkin "yeni tedbirlerin sadece bu sene ve gelecek yılların bütçelerinde finansman sağlanması durumunda alınabileceğini" aktardığı ifade edildi.
Alman basını, ayrıca hükümetin Ukrayna’ya askeri yardımları kısıtlamak zorunda kaldığını vurgulayan haberlerinde, Başbakan Olaf Scholz'un talimatıyla Savunma Bakanlığından gelecek ek taleplere onay verilmeyeceğini de aktardı.
Haberlerde, Alman hükümetinin gelecek yıllarda Ukrayna’ya daha çok "G7 ülkelerinin üzerinde anlaştığı ve Rusya’nın dondurulmuş varlıklarından elde edilecek karlardan" destek verilmesini istediği de belirtildi.
Öte yandan, Almanya’nın Ukrayna’ya desteğin gerektiği sürece devam edeceğini ve Ukraynalıların buna güvenebileceğini sıklıkla dile getiren Başbakan Scholz, 21 Ağustos'ta Moldova'nın başkenti Kişinev’de Cumhurbaşkanı Maya Sandu ile düzenlenen basın toplantısında, G7 liderlerinin Ukrayna’ya dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilecek karın verilmesi konusundaki anlaşmasına dikkat çekti.
Scholz, "Bu teknik açıdan zorlu bir konu ancak siyasi açıdan açıklığa kavuşturuldu. Teknik konuların açıklığa kavuşturulması şu anda gerçekleşiyor. Böylece uluslararası toplum tarafından Ukrayna'ya verilen desteğin önemli ölçüde artması garanti altına alınmış olacak." ifadesini kullandı.
Dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin ne zaman kullanılmaya başlanacağının bilinmemesi ve Almanya’nın gelecek yıllar için ayırdığı paranın şimdiden neler için harcanacağının kararlaştırılmış olması, Ukrayna’ya desteğin sekteye uğrayabileceğine işaret ediyor.
Diğer yandan, ABD’de eski Başkan Donald Trump'ın yeniden seçilmesi durumunda ABD’nin gelecekte Ukrayna’ya desteği sürdürmeyeceğinden de endişe ediliyor.
Bu haber ve tartışmalar karşısında Alman hükümeti, Ukrayna’ya desteğinin devam edeceğini belirtirken, Ukrayna’nın desteklenmesini isteyenler ise hükümetin gelecek yıllar için öngördüğü paranın yeterli olmayabileceğini ifade ediyor.
SPD Milletvekili Michael Roth, hükümetin Ukrayna için bütçede daha fazla fon ayırmamasının "kötü bir sinyal" olduğunu belirterek, Rus varlıklarından elde edilecek karın da yeterli olmayacağını belirtti.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ise Almanya’nın Avrupa’da Ukrayna’nın en büyük destekçisi olarak kalmasını beklediğini ifade etti.
Muhalefetteki Hristiyan Demokrat Birlik Partisi Milletvekili Roderich Kiesewetter de Scholz’un gerektiği kadar Ukrayna’yı destekleyeceğini ifade ettiğini anımsatarak, "Başbakanın şimdi sözünde durmadığını" söyledi. Kiesewetter, Almanya’nın Ukrayna’ya daha fazla para ayırmamasıyla Avrupalı partnerlere ve ABD’ye kötü bir sinyal gönderildiğini, bu kararın aynı zamanda ABD'nin de Ukrayna'ya daha az para sağlanmasına yol açabileceğini dile getirdi.
Almanya’nın bu kararıyla Avrupa’nın güvenliğini zayıflattığını ileri süren Kiesewetter, Ukrayna'nın her şeyden önce verilecek desteğe güvenmeye ve mali planlama yapmasına ihtiyaç duyduğunu kaydetti.
Almanya'dan Ukrayna'ya yaklaşık 34 milyar avroluk destek tahsis edildi
AA muhabirinin açık kaynaklardan derlediği bilgilere göre, Alman hükümeti askeri ve insani yardımın yanı sıra doğrudan ödemelerle Ukrayna’ya yaklaşık 34 milyar avro tahsis etti. Bu rakam şimdiye kadar yapılanların yanı sıra gelecekte yapılacak desteği kapsıyor.
Almanya, 2022’de Ukrayna’ya 1,6 milyar avro destek verirken bu yardım 2023’te 5 milyar avro, 2024’de de 7,1 milyara avro oldu.
Alman basınında yer alan haberlerde, hükümetin 2024’teki bu desteği 7,5 milyar avroya çıkardığı ifade edilirken gelecek yıllarda bu yardımının süreceği ve bütçe planlanmasında 2025’te 4 milyar avro, 2026’da 3 milyar avro, 2027 ile 2028’de toplam 1 milyar avro yardım yapılmasının öngörüldüğü aktarıldı.
Almanya'nın Ukrayna'ya verdiği destek
Almanya şimdiye kadar hem Alman Silahlı Kuvvetlerin envanterinden hem de silah şirketleriyle anlaşmalar sonucunda çeşitli silah sistemlerini Ukrayna’ya teslim etti.
Bunların arasında 58 Lopard 1A5 ile 18 Lopard A2 muharebe tankları, 120 Marder piyade savaş tankı, çok amaçlı kullanılan Bandvgn 206 tipi araçlar gibi zırhlı savaş araçları, hava savunması için 3 Iris T-SLS, 3 Patriot, 2 Skynex, 4 Iris T-SLM sistemleri ile 500 Stinger hava savunma füzeleri, Cobra tipi keşif sistemi, 5 Mars II, 14 obüs gibi topçu sistemleri yer aldı.
Bunun yanı sıra keşif için kullanılan yüzlerce insansız hava aracı, onlarca mayın arama, zırhlı kurtarma araçları, koruyucu ve özel ekipman, askeri lojistik alanında kullanılacak araçlar ve malzemeler ile silah sistemleri için kullanılan çok sayıda mühimmat da şimdiye kadar Ukrayna’ya verildi.
Almanya, gelecek dönemde bazıları başka ülkelerle birlikte başlatılan inisiyatif kapsamında Marder ve Leopard tankları, Skynex hava savunma sistemi, obüsler, Sea King Mk41 tipi helikopterler gibi araçları da sağlamayı planlıyor.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna’nın talep ettiği Taurus füzelerinin Ukrayna’ya sağlanmasına ise karşı çıkıyor.
Almanya, askeri yardımların yanı sıra Ukrayna’ya ülkenin alt yapısının yeniden inşası, insani yardım, devlet kurumlarının işlemesi, tıbbi malzeme desteği ile savaştan kaçan ve Almanya’ya sığınan 1 milyondan fazla Ukraynalının geçimlerini sağlamları için yardımda bulunuyor. Ayrıca 10 binin üzerinde Ukrayna askerine Almanya'da eğitim verildi.
Alman hükümeti, Rusya’nın Ukrayna’ya uluslararası hukuka aykırı olarak saldırdığı ve Ukrayna’nın kendisini savunma hakkı bulunduğunu savunuyor. Bu bakımdan Ukrayna’ya yapılan silah yardımlarının da uluslararası hukuk çerçevesinde olduğunu vurgulayan Alman hükümeti, Almanya’nın savaşın tarafı olmadığını belirtiyor.
