Türkiye'de son yıllarda adeta kontrol edilemez hale gelen kira artışları, özellikle dar ve orta gelirli vatandaşların bütçelerinde ciddi tahribata yol açıyor. CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk'ün TBMM Başkanlığı'na sunduğu yasa teklifi, bu soruna köklü bir çözüm getirmeyi hedefliyor. Öztürk tarafından hazırlanan teklifte, konut kiralarının hiçbir şekilde net asgari ücreti geçemeyeceği belirtiliyor.
Önerilen düzenleme, milyonlarca kiracı için umut ışığı olurken, günümüzde kira bedellerinin çoğu büyükşehirde asgari ücretin neredeyse tamamını götürdüğü gerçeğine de dikkat çekiyor. Araştırmalar, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi kentlerde ortalama kira fiyatlarının son iki yılda %300'ün üzerinde artış gösterdiğini ortaya koyuyor.
Büyükşehirlerde yaşanan kira çıkmazı
İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa gibi büyükşehirlerde kira fiyatları, emlak piyasasındaki spekülatif hareketler ve arz-talep dengesizliği nedeniyle olağanüstü seviyelere ulaştı. Özellikle üniversite öğrencileri, yeni evli çiftler ve dar gelirli aileler için konut bulma sorunu adeta imkânsız hale geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2023 yılında kira artış oranları enflasyonun bile üzerine çıkarken, birçok kentte vatandaşlar gelirlerinin %60-70'ini barınma giderlerine ayırmak zorunda kalıyor. Bu durum, temel gıda, eğitim ve sağlık harcamalarının kısılmasına ve yaşam standardının düşmesine neden oluyor.
Fahiş kira artışlarına yasal düzenleme talebi
CHP'li vekil Öztürk'ün sunduğu teklif, Türk Borçlar Kanunu'na eklenecek yeni bir hükümle, hem kira bedelinin başlangıç değerini hem de yıllık artışları sınırlandırmayı öngörüyor. Buna göre, konut ve çatılı işyeri kiralarında, yürürlükteki net asgari ücret tavan olarak belirlenecek.
Teklifin yasalaşması halinde, asgari ücreti aşan kira sözleşmelerinin fazla olan kısmı geçersiz sayılacak. Bu düzenleme, özellikle büyükşehirlerde yaygınlaşan ve adeta norm haline gelen fahiş kira uygulamalarına karşı caydırıcı bir etki yaratacak.
Ev sahibi ve kiracı arasında adil denge arayışı
Öztürk, piyasanın tamamen kendi dinamiklerine bırakılmasının, zaman içinde ev sahiplerinin de aleyhine sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti. Kiralardaki aşırı artışlar nedeniyle boş kalan evlerin sayısının da arttığını belirten milletvekili, "Biz kiracıyı da ev sahibini de koruyan, hakkaniyetli bir düzenleme öneriyoruz. Barınma hakkı ekonomik kazançtan üstündür. Piyasanın insafına bırakılmış bir kira düzeni, sosyal çöküşe yol açar. Bu teklif, hem kira balonunu söndürmeyi hem de orta vadede konut krizine çözüm üretmeyi amaçlıyor" ifadelerini kullandı.
