Suriye'de 61 yıl süren Baas rejimi ve 53 yıllık Esad ailesinin iktidarı, muhaliflerin 12 gün süren hızlı ilerleyişi sonrası Şam’da sona erdi. 8 Aralık sabahı Şam’ın kontrolünü kaybeden Beşar Esad, aynı gün Moskova’ya kaçtı. Şimdi ise ülke, Ahmed eş-Şara liderliğinde yeni bir yönetim oluşturma sürecinde.
Esad rejiminin son günlerinde yaşananlar
New York Times (NYT) tarafından yayımlanan belgelere göre, Esad son ana kadar kimseyi şüphelendirmedi. Başkanlık Sarayı’nda çalışanlar, onun ofise gelmesini beklerken, Esad çoktan ülkeden ayrılmıştı. Bir yetkilinin ifadesine göre, saraydaki personel, Esad’ın savaşın barışçıl bir şekilde sona ereceği yönünde bir konuşma yapacağını sanıyordu.
Destek talepleri yanıtsız kaldı
NYT’nin incelediği askeri raporlar, Esad’ın son günlerde Rusya, İran ve Irak’tan yardım istediğini ortaya koyuyor. Ancak bu ülkelerden beklediği desteği bulamayan Esad, çözümü dışişleri bakanını Bağdat’a göndermekte aradı. İranlı yetkililer, muhaliflerin ilerleyişinin o kadar hızlı olduğunu, İran’ın dahi müdahale edemeyecek durumda kaldığını belirtti.
Esad’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile temas kurma çabaları da sonuçsuz kaldı. Bir yetkili, Halep’in muhaliflerin eline geçmesinden sonra Putin’in Esad’ın telefonlarına cevap vermeyi bıraktığını söyledi.
Şam'da panik havası
8 Aralık sabahı Şam’a girmeye hazırlanan muhalifler, şehre savaşmadan ulaşacaklarını belirtti. Bu bilgi, Esad rejiminin son günlerini belgeleyen askeri raporlarla da teyit edildi. Sarayda kalan çalışanlar, Esad’ın bir konuşma yaparak durumu kontrol altına alacağını düşünürken, gece yarısı başkanın kaçtığı haberi geldi.
Sarayın terk edilişi
Başkanlık Sarayı’nda çalışanlar, Esad’ın ayrıldığını öğrendikten sonra hızla binayı terk etti. Muhaliflerin ilerlemesi karşısında, saray kapıları açık bırakıldı ve rejimin sembolik merkezi çatışmasız şekilde ele geçirildi.
"Humus düştükten sonra her şey değişti"
Bir askeri yetkili, “Humus’un düşüşü, rejim içindeki tüm dengeleri değiştirdi. Herkes ne yapacağını bilmez haldeydi,” ifadelerini kullandı. NYT’nin elde ettiği raporlar, Esad güçlerinin kontrolü kaybettiğini ve askerlerin ekipmanlarını geride bırakarak geri çekildiğini ortaya koyuyor.
