Çin’deki bir klinik ekibi, felçli bir erkeğin kafatasına kablosuz bir işlemci yerleştirdi ve böylece kendi başına bir şişe su içmek de dahil olmak üzere motor becerilerini önemli ölçüde iyileştirdi. Beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) cihazında bir atılım olarak nitelendirilen bu gelişme, beyin hastalıkları ve yaralanmaları olan hastaların rehabilitasyonuna yardımcı olabilecek hatta insan beyninin işlem kapasitesini genişletebilecek bir öncü teknoloji olarak değerlendiriliyor.
24 Ekim 2023’te klinik deneme kapsamında implant ameliyatına alınan hasta, trafik kazası sonucu omurilik yaralanması geçirmişti. Xuanwu Hastanesi’ndeki beyin cerrahları, iki madeni para büyüklüğündeki minimal invazif kablosuz BCI işlemcisini 14 yıldır felçli olan hastanın kafatasına yerleştirdi ve beyin bölgesinde duyusal ve motor fonksiyonları kontrol eden sinir sinyallerini başarıyla elde etti.
Üç aylık ev eğitiminin ardından hasta, artık beyin dalgalarıyla hareket eden, içi hava dolu bir eldivenle, yüzde 90’ı aşan kavrama doğruluğuyla, tek başına bir şişe suyu tutabiliyor. Araştırmaya katılan beyin cerrahlarına göre hasta, aynı zamanda omurilik hasarına ilişkin klinik skorlarda ve duyusal uyarılmış potansiyel ölçümlerinde de iyileşme gösterdi.
Epilepsi hastaları için de kullanılabilir
Neural Electronic Opportunity (NEO) adı verilen implante edilebilir cihaz, Tsinghua Üniversitesi’nden bir grup bilim insanı tarafından geliştirildi. ABD’li startup Neuralink tarafından geliştirilen “Telepati” teknolojisinin aksine, NEO’nun elektrotları kafatası ile beyni ve omuriliği çevreleyen kalın bir dış zar olan dura mater arasına yerleştirildi. Tsinghua Tıp Fakültesi’nden Profesör Hong Bo’ya göre, bu elektrotlar sinir dokularına zarar vermeden sinyal kalitesini sağlayabiliyor. Hong, ayrıca NEO’nun yakın alan kablosuz güç kaynağı ve sinyal iletimi kullandığını, böylece kafatasına yerleştirilen dahili makinenin pilsiz hale geldiğini söyledi.
Xuanwu Hastanesi doktorlarından Prof. Dr. Zhao Guoguang de BCI teknolojisinin omurilik yaralanması ve epilepsi gibi beyin hastalıkları olan hastaların iyileşmesine yardımcı olacağını ve beyin-bilgisayar zekâ füzyonunu gerçekleştirme olanağı sunacağını umduğunu söyledi. Zhao, “Ancak BCI’nın geniş ölçekli uygulaması için hala gidilecek belli bir yol var ve cihazın kararlılığı ve işlevselliği üzerine gelecekte araştırmalar yapılacak” dedi.