HPV, Human Papilloma Virus (insan papilloma virüsü) kelimelerinin kısaltmasıdır. Cinsel yolla bulaşan ve genital bölgede siğillere, rahim ağzı kanserine neden olabilen bir virüstür. HPV enfeksiyonu oldukça yaygındır ve cinsel aktif olan herkesin hayatının bir döneminde bu virüsle karşılaşma ihtimali vardır.
Her ne kadar vücudun bağışıklık sistemi papilloma virüsünün neden olabileceği çoğu durumu ortadan kaldırabilirse de bazı durumlarda virüs vücutta kalıcı olabilir ve rahim ağzında anormal hücre değişikliklerine neden olabilir. Bu değişiklikler zamanla kansere dönüşebilir. Bu nedenle HPV enfeksiyonunun erken teşhisi ve tedavisi hayati önem taşır.
HPV Testi Ne İşe Yarar?
HPV testi, rahim ağzı kanseri ve diğer kanser türleri için yüksek risk unsuru olan HPV 16 ve 18 türleri ile diğer yüksek riskli HPV türlerini tespit etmek için kullanılır. Test sonucuna göre kişinin kanser riski belirlenir. Erken teşhis ve tedavi ile HPV enfeksiyonunun neden olabileceği kanser riskini önemli ölçüde azaltmak mümkündür.
HPV Testi Nasıl Yapılır?
HPV testi, bir doktorun kliniğinde veya hastanede kolayca yapılabilir. Test için herhangi bir özel hazırlık yapmanıza gerek yoktur. Test şu şekilde gerçekleştirilir:
- Doktor Muayenesi: Doktorunuz öncelikle vajina ve genital bölgenizi muayene edecektir. Muayene sonucunda HPV testine ihtiyacınız olup olmadığını belirleyecektir.
- Hücre Örneği Alma: Test istenirse doktorunuz, vajinanızın içine spekulum adı verilen bir cihaz yerleştirecektir. Spekulum, vajina duvarlarını ayırarak rahim ağzını görünür kılar. Ardından doktorunuz rahim ağzından hücre örnekleri almak için küçük bir fırça veya spatula kullanacaktır. Bu işlem genellikle ağrısızdır, ancak bazı kadınlar hafif bir rahatsızlık veya basınç hissedebilir.
- Laboratuvar Analizi: Alınan hücre örnekleri cam üzerine sürülür veya özel bir sıvı içinde saklanır. Daha sonra laboratuvara gönderilir ve HPV varlığına bakılır.
HPV Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?
HPV testi, cinsel aktif olan tüm kadınlara 21 yaşından itibaren düzenli olarak yaptırılması önerilir. 30 yaşından sonra ise HPV testi ve Pap smear testi birlikte 3-5 yılda bir yaptırılabilir.
HPV testi yaptırmanız gereken diğer durumlar şunlardır:
- Cinsel partnerinizin HPV testi pozitif ise
- Geçmişte anormal Pap smear testi sonucunuz varsa
- Zayıf bir bağışıklık sisteminiz varsa
- Çok sayıda cinsel partneriniz varsa
HPV Testinin Sonuçları Ne Anlama Gelir?
HPV testi sonucunuz negatif ise, şu anda HPV virüsü ile enfekte olmadığınız anlamına gelir. Ancak bu, gelecekte enfekte olmayacağınız anlamına gelmez. Bu nedenle düzenli olarak HPV testi yaptırmaya devam etmeniz önemlidir.
HPV testi sonucunuz pozitif ise, bu, rahim ağzınızda HPV virüsü olduğunun anlamına gelir. Test sonucunuzdaki HPV türüne ve Pap smear testi sonucunuza bağlı olarak doktorunuz size ek testler veya tedavi önerebilir.
HPV Enfeksiyonundan Korunmak Mümkün mü?
HPV enfeksiyonundan korunmanın en etkili yolu aşı yaptırmaktır. 9-26 yaş arasındaki tüm kızlara ve erkeklere HPV aşısı yaptırılması önerilmektedir. Aşı, HPV'nin en yaygın ve kansere neden olan türlerine karşı koruma sağlar.
HPV enfeksiyonundan korunmak için yapabileceğiniz diğer şeyler şunlardır:
- Cinsel partner sayınızı sınırlandırın
- Güvenli cinsel ilişkiyi teşvik edin
- Sigarayı bırakın
- Düzenli egzersiz yapın
HPV Testi Sonucu Pozitif Çıktığında Ne Yapılmalı?
HPV testi pozitif sonucu almak elbette kaygı verici olabilir. Ancak paniğe kapılmaya gerek yoktur. Test sonucunuz sadece HPV virüsünün varlığını gösterir, kanser teşhisi anlamına gelmez. HPV enfeksiyonu vakalarının büyük çoğunluğu kendiliğinden vücuttan atılır.
Ancak yine de doktorunuzun size özel bir plan oluşturması önemlidir. HPV testiniz pozitif çıktığında şu adımlar izlenebilir:
- Doktorunuzla Konuşun: Test sonucunuzu doktorunuzla ayrıntılı bir şekilde konuşun. HPV türü, Pap smear test sonucunuz gibi faktörler değerlendirilerek sizin için en uygun takip ve tedavi planı belirlenecektir.
- Takip Muayeneleri: Doktorunuz size düzenli aralıklarla takip muayeneleri önerebilir. Bu muayenelerde Pap smear testi tekrarlanabilir veya kolposkopi adı verilen rahim ağzı dokusunun yakından incelendiği bir işlem uygulanabilir.
- Tedavi Seçenekleri: Bazı durumlarda doktorunuz kolposkopide anormal bir durum tespit ederse tedavi gerekebilir. Tedavi seçenekleri anormal dokunun cerrahi olarak çıkarılması, lazerle yakılması veya dondurma yöntemlerini içerebilir.
