Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) ve E3G isimli düşünce kuruluşu tarafından hazırlanan "Kömürden Çıkışın Finansmanı: Türkiye Örneği" raporu, Türkiye'nin kömürden çıkış maliyetini ortaya koyuyor. Rapor, yakın zamanda uygulamaya konulması planlanan karbon fiyatlaması sonucunda santrallerin halihazırda düşmekte olan kârlılıklarını sürdüremeyeceklerini ve 2053 net sıfır patikasına erişebilmek için emekliye ayrılması gereken kömürlü termik santrallerin muhtemel finansman ihtiyacının 45 milyar dolar olduğunu belirliyor.
Raporun Ana Bulguları
- 2026 yılında Türkiye'de karbon fiyatı uygulamasının başlamasıyla beraber, kömürlü termik santraller lisans sürelerinin sonuna kadar toplamda 45 milyar dolarlık zarar ediyor.
- Karbon fiyatının uygulanmaya başlamasıyla beraber, 2026 yılından itibaren Türkiye'deki iki kömürlü termik santral dışında tüm santraller zarar etmeye başlıyor.
- Rapor, 2026 yılından itibaren Türkiye'de uygulanacak karbon fiyatını, 2035'e kadar Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi'ndeki (AB ETS) mevcut karbon fiyatının sadece üçte biri olarak devreye alıyor. 2035 sonrası için ise bu fiyat AB ETS'sinin ancak yarısına kadar yükseliyor. Bu kadar düşük seviyede varsayılan karbon fiyatı bile santrallerin zarar etmesine neden oluyor.
- Kömürden çıkış senaryosunda, 2021-2035 yılları arasındaki dönemde, elektrik üretiminde yerli kaynakların payı yüzde 51,3'ten yüzde 73,6'ya yükseliyor.
Kömürden Çıkışın Faydaları
Raporda, kömürden çıkışın sadece ekonomik değil, aynı zamanda çevresel ve sosyal açıdan da birçok faydası olduğu vurgulanıyor. Kömürden çıkışın faydaları arasında şunlar yer alıyor:
- Hava kirliliğinin azalması
- Sera gazı emisyonlarının düşmesi
- İklim değişikliğinin etkilerinin azalması
- Halk sağlığının iyileşmesi
- Yeni iş imkanlarının yaratılması
Kömürden Çıkış İçin Neler Yapılmalı?
Rapor, Türkiye'nin kömürden kademeli ve adil bir şekilde çıkabilmesi için şu adımların atılması gerektiğini öneriyor:
- Kömürden çıkış planının net bir şekilde belirlenmesi ve bu plana yönelik adımların atılması
- Kömürden etkilenecek bölgeler ve çalışanlar için sosyal ve ekonomik destek paketlerinin hazırlanması
- Yenilenebilir enerji yatırımlarının teşvik edilmesi
- Enerji verimliliğinin artırılması
