Türkiye ekonomisinde son yıllarda yaşanan dalgalanmalar, sadece alım gücünü değil, aynı zamanda insanların yemek tercihlerinde de büyük değişimlere yol açtı. Özellikle Yemek Sepeti'nin açıkladığı yıllık veriler, yemek siparişlerindeki dönüşümü gözler önüne seriyor. Lahmacun artık eskisi kadar popüler değil, Adana dürüm ise tamamen listeden çıktı.
Yemek siparişlerinde ekonomik etkiler
Son beş yılda ekonomik koşulların zorlaşması, yemek sipariş alışkanlıklarını önemli ölçüde değiştirdi. Enflasyondaki artış ve buna bağlı olarak gıda fiyatlarındaki yükseliş, dar ve orta gelir gruplarının bütçelerini zorladı. Özellikle ofis çalışanları ve beyaz yakalıların tercih ettiği yemek platformlarında et ürünlerine olan talep azaldı, yerine daha uygun fiyatlı alternatifler tercih edildi.
Yemek Sepeti verilerine göre, 2020 yılında ilk sıralarda yer alan et döner, lahmacun ve Adana dürüm, sonraki yıllarda sıralamalarda ciddi değişiklikler yaşadı. Adana dürüm tamamen listeden çıkarken, et döner yerini tavuk döner ve burger gibi daha uygun maliyetli ürünlere bıraktı.
Gıda fiyatlarında tarihi artışlar
2020 ile 2024 yılları arasında Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, genel enflasyon oranı yüzde 433 olarak hesaplanırken, gıda fiyatlarındaki artış yüzde 541 ile bu oranı geride bıraktı. Bu durum, özellikle dar gelirli haneler üzerinde ağır bir yük oluşturdu. TÜİK verilerine göre, dar gelir grubunun harcamalarının yüzde 36,6'sını gıda oluşturuyor ve bu kalemdeki artışlar doğrudan yaşam koşullarını etkiliyor.
Tavuk dönerin yükselişi, etin düşüşü
Yemek Sepeti'nin 2020 yılında açıklanan en popüler yemek sıralamasında ilk üçte yer alan et döner, lahmacun ve Adana dürüm, sonraki yıllarda yerini tavuk ürünlerine bıraktı. Tavuk dönerin popülaritesindeki artış, kırmızı et fiyatlarındaki keskin yükselişle doğrudan bağlantılı. Ancak tavuk döner de zamanla ekonomik bir alternatif olmaktan çıktı.
2020’de bir dürüm tavuk döner menüsünün fiyatı 20,50 TL iken, 2024’te bu fiyat yüzde 900 artışla 205 TL’ye ulaştı. Zincir restoranlarda porsiyonların küçülmesine rağmen fiyatların yükseldiği göz önüne alındığında, tüketicilerin hangi ürüne yönelmek zorunda kalacağı belirsizliğini koruyor.
En pahalı yemek siparişleri dikkat çekiyor
Son beş yıl içinde Yemek Sepeti üzerinden verilen en yüksek tutarlı siparişlerde de rekor artışlar yaşandı. 2020’de 4.600 TL olan en yüksek sepet tutarı, 2023 yılında 26.098 TL’ye kadar çıktı. 2024’te ise bu rakam 20.138 TL ile kaydedildi. Bu veriler, yalnızca fiyat artışlarını değil, aynı zamanda gelir dağılımındaki uçurumu da ortaya koyuyor.
Lahmacun eskisi kadar popüler değil
Bir zamanlar Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan lahmacun, 2024 yılında popülerlik sıralamasında geriledi. Tavuk döner ve burger gibi ürünlerin üst sıralara yükselmesi, lahmacunun artık ekonomik bir seçenek olmaktan uzaklaştığını gösteriyor.
Adana dürüm ise kırmızı et fiyatlarının ulaştığı yüksek seviyeler nedeniyle tamamen sipariş listesinden çıktı. Et ürünlerinin yerine geçen tavuk ve bitki bazlı alternatiflerin yükselişi, tüketici tercihlerinin ekonomik koşullarla nasıl şekillendiğini açıkça ortaya koyuyor.
