9 Eylül Gazetesi'nden Mert Yasin Alpdündar'ın haberine göre: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılında Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na ek olarak uygulanan “Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı” adlı özel konulu çalışmadan elde edilen sonuçları kamuoyu ile paylaştı. 25-59 yaş grubunda olan fertlerin durumu ile kendileri 14 yaş civarında iken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak amacıyla yapılan çalışmada önemli veriler elde edildi. Türkiye’de kuşaklara aktarılan en büyük dezavantajın yoksulluk olduğu görülürken konu hakkında 9 Eylül’e kuşan Ekonomist Prof. Dr. Hüsnü Erkan, raporda gelir adaletsizliği noktasında görülen değişimin kaynağının orta kesimin yok olması olduğunu ifade etti.
EBEVEYNİ YÜKSEK ÖĞRETİM MEZUNU OLANLARIN YÜZDE 83.5’İ YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU
Araştırmada kendisi 14 yaş civarında iken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin, %2,7'sinin lise altı, %13,7'sinin lise ve dengi, %83,5'inin ise yükseköğretim mezunu olduğu görülürken, babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin %4,4'ünün lise altı, %16,0'ının lise ve dengi, %79,5'inin ise yükseköğretim mezunu olduğu ortaya çıktı. Fert 14 yaş civarında iken annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumu ise %56,3'ünün lise altı, %21,9'unun lise ve dengi, %21,9'unun ise yükseköğretim mezunu olarak belirlendi.
BABASI İŞVEREN OLANIN YÜZDE 14.5’İ İŞVEREN VEYAHUT KENDİ HESABINA ÇALIŞIYOR
Fertler 14 yaş civarında iken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların %39,2'si şu an ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, %14,5'i işveren veya kendi hesabına, %5,6'sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken bu fertlerin %40,6'sının ise iktisaden faal olmadığı görüldü. Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu "çok kötü" olarak belirtenlerin %16,5'i şu an en yüksek yüzde 20'lik gelir grubunda yer alırken, %25,5'i ise en düşük grupta yer aldı. Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu "çok iyi" olarak belirtenlerin %40,6'sı şu an en yüksek gelir grubunda iken %7,6'sı ise en düşük grupta oldu.
TATİLE GİDEMEYENLERİN KADERİ DEĞİŞMEDİ
14 yaş civarında iken, tüm ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanelerde yaşayanların %59,6'sının şu anki hanesi ile bir haftalık tatil masrafını karşılayabildiği, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan hanelerde yaşayanların ise %69,1'inin şu anki hanesi ile de bu masrafı karşılayamadığı görüldü.
KÜÇÜKKEN ET, TAVUK VE BALIK YİYEBİLENLERİN YÜZDE 27’Sİ BUGÜN YİYEMİYOR
Kendisi 14 yaş civarında iken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az bir kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin %72,4'ünün şu an hanesinde iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabildiği, %27,6'sının ise karşılayamadığı belirlendi.
‘SEBEP ORTA KESİMİN ERİMESİ’
Raporla alakalı olarak 9 Eylül’e değerlendirmede bulunan Ekonomist Prof. Dr. Hüsnü Erkan, yoksulluğun ve gelir adaletsizliğinin artışının en önemli sebebinin orta tabakanın erimesi olduğunu söyledi. Erkan, “Orta kesim topluma dinamizm katan bir gruptur. Üst kesim düzenini kurmuş kesimdir. Orta kesim ise bunu kanıtlamaya çalışır. Alt kesimde potansiyel sınırlıyken, potansiyeli daha yüksek olan kesim orta sınıftır. Hedefi vardır, yukarı tırmanma yarışındadır. Kendini kanıtlama yarışındadır. Aynı şey iktisatta orta boy işletmeler içinde geçerlidir. Dolayısıyla orta tabaka hem ekonomik hem işletme hem de birey olarak en önemli ve toplumun en dinamik kesimidir” ifadelerini kullandı.
‘ORTA TABAKA ET ALAMAYACAK DURUMA GELDİ’
“Bizim ülkemizden uyguladığı politikalarla orta tabaka yoksul duruma itilmiştir” diyerek sözlerine devam eden Erkan, “Orta tabaka et, balık ve tavuk tüketimi tapamaz duruma geldi. Dolayısıyla bu toplumsal, yapısal ve köklü bir dönüşümdür. Orta tabaka erimektedir ve böyle toplumlar dinamizmini kaybeder. Bu çalışma da erimenin kanıtıdır.” dedi.
