Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı’nın açıklamalarına göre, ramazan ayı öncesinde marketlerdeki ve üreticilerdeki fiyat değişimleri dikkat çekiyor. Geçen yıla oranla, bu yıl marketlerde 38 farklı üründe fiyat artışı gözlemlenirken, sadece kuru soğanda fiyat düşüşü yaşandı.
Üretici Fiyatlarında Gözlenen Artış ve Düşüşler
Üreticilerde ise 27 üründe fiyat artışı, 4 üründe ise fiyat düşüşü belirlendi. En büyük fiyat düşüşü limon ve kuru soğanda görülürken, zeytinyağı ve marul gibi ürünlerde fiyatlar yükseldi.
Gıda Maliyetlerindeki Artışın Sebepleri
Üretici fiyatlarındaki artışın temelinde, girdi maliyetleri ve işçilik giderlerindeki yükseliş yatıyor. Ayrıca lojistik, depolama ve üretimdeki düşüşler de fiyatları etkiliyor.
Et Fiyatlarındaki Yükseliş
Özellikle et fiyatlarındaki artış, geçmiş dönemde süt fiyatlarının düşük olması ve anaç hayvanların kesime gitmesi gibi faktörlerle açıklanıyor. İthalatın devam etmesine rağmen et fiyatlarındaki yükseliş sürüyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, ramazan öncesi üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Bayraktar geçen yıl ile bu yıl kıyaslandığında ramazan ayı öncesi dönemde markette 38 üründe fiyat artışı ve bir üründe fiyat düşüşü yaşandığını bildirdi.
Ramazan boyunca üretici ve market fiyatları arasındaki farkı takip edeceklerini belirten Bayraktar, "Geçen yıl ile bu yıl kıyaslandığında ramazan ayı öncesi dönemde markette 38 üründe fiyat artışı ve bir üründe fiyat düşüşü yaşandı. Bu dönemde markette en fazla fiyat artışı yüzde 195 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat artışını yüzde 171,5 ile zeytinyağı, yüzde 149,3 ile kuru kayısı, yüzde 148,2 ile sivri biber izledi. Markette fiyatı düşen tek ürün ise yüzde 11,6 ile kuru soğan oldu" bilgisini paylaştı.
ÜRETİCİDE 27 ÜRÜNDE FİYAT ARTIŞI
Bayraktar, söz konusu dönemde üreticide 27 üründe fiyat artışı ve 4 üründe fiyat gerilemesi görüldüğüne işaret ederek, "Üreticide en fazla fiyat düşüşü yüzde 38,2 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 34,8 ile kuru soğan, yüzde 7,3 ile salatalık, yüzde 3,4 ile kabak izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 242,2 ile zeytinyağında yaşandı. Zeytinyağındaki fiyat artışını yüzde 199,1 ile marul, yüzde 186 ile elma, yüzde 178,3 ile karnabahar izledi" ifadelerini kullandı.
Üretici fiyatlarındaki artışın en önemli nedeninin girdilerde ve işçilikte görülen artışlar olduğuna dikkati çeken Bayraktar, lojistik, depolama ve üretim düşüklüğünün de fiyatlardaki artışı etkilediğini vurguladı.
ET FİYATLARINDAKİ ARTIŞLAR
Bayraktar, son dönemde et fiyatlarında görülen artışa ilişkin ise şu değerlendirmede bulundu:
"Geçmiş dönemde süt fiyatlarının düşük kalması neticesinde anaç hayvanların kesime gitmesinin faturasını bugün hepimiz ödüyoruz. 2023'te 1,4 milyar dolarlık canlı hayvan ve et ithalatı yapılırken bu yıl da ithalat hız kesmeden devam ediyor. Et fiyatları ise yapılan yoğun ithalata rağmen artmaya devam ediyor. Geçen yıl ramazan öncesine göre ise dana karkasın fiyatı yüzde 83, kuzu karkas fiyatı yüzde 139 artarken, marketlerde dana kuşbaşı fiyatı yüzde 94, kuzu kuşbaşı fiyatı yüzde 127,5 arttı. Et fiyatlarında yaşanan artışların temel nedeni hayvan sayısının azalmasına paralel olarak et arzında yaşanan düşüştür. Bu durum piyasada spekülatif hareketlere de meydan veriyor."
BAZI GIDA ÜRÜNLERİNİN MARKETLERDEKİ FİYAT DEĞİŞİMİ
Maliyetler sebep gösterilerek marketler arası aynı marka ürünler ve et ürünlerinin farklı fiyatlarla satıldığına dikkati çeken Bayraktar, dana kuşbaşında yüzde 69,5, tereyağında yüzde 40,2, kuzu kuşbaşında yüzde 38,4, bütün tavukta yüzde 23,3, yoğurtta yüzde 8,4, bitkisel ürünlerde ise yeşil mercimekte yüzde 25,2, pirinçte yüzde 13,7, nohutta yüzde 5,6'ya varan değişimler tespit edildiğini bildirdi.
Bayraktar, ramazan ayı gibi alışverişin yoğun olduğu dönemlerde marketlerin çeşitli kampanyalar yaptıklarına değinerek, "Kampanyalı birkaç üründeki fiyat düşüşleri nedeniyle tüketicilerimiz bu marketlere yöneliyor. Tüm ihtiyaçlarını bu marketten aldıklarında da kampanyalı ürünleri ucuza alırken, diğer ürünleri yüksek fiyata almış oluyor. Tüketicilerimiz marketler arasındaki değişen fiyatları göz önünde bulundurmalı ve alışverişlerinden önce fiyat araştırması yapmalıdır" değerlendirmesinde bulundu.
