Utku ÇELİK- AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Fatsa'nın 1980 yılında askeri operasyonla görevden alınan 'Terzi' lakaplı sosyalist Belediye Başkanı Fikri Sönmez'e yönelik açıklaması, toplumda büyük tepkiyle karşılandı.
Bugün Ordu'da gerçekleştirilen konuşmasında Erdoğan, "Bu Ordu, terörün ne denli kötü bir şey olduğunu iyi bilir. Ordu, Terzi Fikri'yi de iyi bilir, onların bedelini benim Ordum çok ödedi" ifadelerini kullandı.
Fikri Sönmez liderliğindeki Fatsa'nın kısa sürede gerçekleştirdiği önemli projeler ve başarılar, Türkiye genelinde büyük yankı uyandırdı ve birçok araştırmanın konusu haline geldi. Peki, 'Terzi Fikri' kimdir, Nokta Operasyonu nedir?
FİKRİ SÖNMEZ KİMDİR?
Fikri Sönmez, 1938 yılında Ordu'nun Fatsa ilçesine bağlı Kabakdağı köyünde doğdu. Zorlu bir çocukluk dönemi geçirdi. İlkokulu tamamladıktan sonra bir terzi yanında çırak olarak çalışmaya başladı.
1960'lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu ve aktif siyasete adım attı. Fatsa'da TİP'in örgütlenmesi için çalışmalara katıldı.
Dev-Genç örgütüyle birlikte 6. Filo'ya karşı yapılan eylemlere katıldı. 1972 yılında THKP-C davasından yargılandı. Mahir Çayan ve diğer yoldaşlarının Maltepe Askeri Cezaevi'nden kaçışında Karadeniz'e geçişlerine yardım ettiği iddiasıyla suçlandı. Yaklaşık 2 yıl tutuklu kaldıktan sonra 1974 yılında af yasasıyla serbest bırakıldı.
Karadeniz bölgesindeki emekçiler ve köylüler arasında mücadele verdi. 1978-79 yıllarında "Fındıkta sömürüye son" mitinglerinin düzenlenmesinde önemli rol oynadı.
1979 yılında Fatsa'da CHP, AP ve MSP'nin oylarının toplamından fazla oy alarak bağımsız belediye başkanı seçildi. Fatsa'yı halk komiteleriyle yönetmeye başladı. Komitelerle birlikte "Çamura son kampanyası" ve "Fatsa Halk Kültür Şenliği" gibi etkinlikler düzenledi. İlçedeki yol, su, kanalizasyon gibi sorunların halkın katılımıyla çözülmesi için çalışmalarda bulundu. Fındık üreticilerinin yoğun katılım gösterdiği mitingler gerçekleştirildi.
NOKTA OPERASYONU NEDİR?
1980 Mayıs-Temmuz ayları arasında meydana gelen Çorum Katliamı'nda 50'den fazla kişi hayatını kaybetti. Dönemin Başbakanı Süleyman Demirel tarafından yapılan açıklamalarda, "Çorum'u bırakın, Fatsa'ya bakın" şeklinde ifadeler kullanılarak hedef gösterildi.
CHP, MSP ve AP ilçe başkanları, operasyon öncesinde ortak bir basın açıklaması yaparak "Fatsa'da operasyon için herhangi bir sebep yok, huzur içindeyiz" şeklinde açıklama yaptı. Ancak bu açıklama yeterli görülmedi.
Vali Reşat Akkaya'nın Ordu'ya atanmasının ardından, 11 Temmuz 1980 tarihinde "Nokta Operasyonu" başlatılarak Süleyman Demirel gözaltına alındı.
Operasyondan 2 gün önce Hürriyet gazetesi "Fatsa'ya nokta operasyonu" başlığıyla harekatı duyurdu.
Türk Silahlı Kuvvetleri, denizden hücumbotlarla ilçeye baskın düzenledi. Bir mekanize piyade taburu, üç jandarma komando birliği, il alay komutanlığı takviye birlikleri, polis ve Vali Akkaya'nın kontrolündeki ülkücü militanlar operasyona katıldı.
Bu operasyonla birlikte Sönmez'in askeri görevine son verildi.
Birkaç ay sonra gerçekleşen darbe dönemi koşullarında cezaevinde tutulan ve işkence gören 'Terzi Fikri', yalnızca 47 yaşında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
Sönmez liderliğindeki Fatsa, halkın büyük ilgisini kazanarak Türkiye genelinde yankı uyandıran bir sosyalist yerel yönetim deneyimi olarak kısa sürede önemli bir konu haline geldi.
Bugüne kadar birçok araştırma, Sönmez'in Fatsa'daki başarılı çalışmalarını detaylı bir şekilde incelemiştir.
Can Yücel’in Terzi Fikri için yazdığı şiir:
Terzi Fikri öyle bir giysi dikti ki Fatsa'ya
O Gürcü öyle bir gürledi ki arkadaşlarıyla
Noktalar, noktalı virgüller, askeri operasyonlar
Kimseler çıkaramaz Fatsa'nın sırtından!
Emek hakkının sımsıcak çıplaklığını
