Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından her yıl merakla beklenen ve ülkenin ekonomik panoramasını gözler önüne seren gelir vergisi rekortmenleri listesi, son beş yıllık (2020-2024) dönemde dikkat çekici bir tabloyu ortaya koydu. Türkiye'nin en çok kazanan isimlerinin yer aldığı bu prestijli listede, erkek egemen iş dünyasının kalıplarını kıran başarılı kadın mükellefler, istikrarlı bir şekilde kendilerine yer buldu. Bu beş yıllık süreçte, isimlerinin açıklanmasına izin veren kadınlar, rekortmenler listesinde tam 11 kez yer alarak, sadece kişisel başarılarını değil, aynı zamanda ülke ekonomisine yaptıkları devasa katkıyı da tescillediler. Ancak bu gurur verici tablonun yanında, 2024 yılına ilişkin son listede, ismini açıklamayı tercih eden sadece tek bir kadın mükellefin yer alması, hem bir düşüşe işaret etti hem de "ismini açıklanmasını istemeyen" rekortmenler arasındaki kadınların sayısına dair bir merak uyandırdı. Bu liste, sadece birer rakam ve isim sıralaması değil, aynı zamanda Türkiye'de servetin, başarının ve toplumsal sorumluluğun cinsiyetler arası dağılımına dair önemli ipuçları taşıyor.
İstikrarın adı: İpek Kıraç üç kez zirveye oynadı
Son beş yıllık döneme damgasını vuran isim, hiç şüphesiz Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi İpek Kıraç oldu. Türkiye'nin en büyük sanayi gruplarından birinin en önemli karar vericilerinden olan Kıraç, tam üç kez üst üste vergi rekortmenleri listesinin en üst sıralarında yer alarak, başarısının tesadüf olmadığını kanıtladı.
Kıraç'ın bu etkileyici performansı, yıllara göre şu şekilde sıralandı:
-
2023: Kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleriyle tahakkuk ettirilen 323.300.723 TL gibi devasa bir vergi tutarıyla listenin 5. sırasında yer alarak, adeta bir rekora imza attı.
-
2022: Menkul kıymet aracılık faaliyetleriyle 115.634.175 TL vergi tahakkuku ile listenin 9. sırasına yerleşti.
-
2021: Yine listenin en üst sıralarından, 7. basamaktan giren Kıraç, 75.120.085 TL vergi ödedi.
İpek Kıraç'ın üç yıl boyunca istikrarlı bir şekilde ilk 10'da yer alması, onun sadece büyük bir servetin varisi değil, aynı zamanda bu serveti akıllıca yöneten, yatırım yapan ve değer yaratan aktif bir iş insanı olduğunu gösteriyor. Bu tablo, onu son beş yılın en başarılı ve en istikrarlı kadın vergi rekortmeni yapıyor.
Sessiz ve derinden gelen güç: Gülden Kanatlı Derbil ve Ceyda Lale Tara
Listede istikrarlı başarısıyla öne çıkan diğer iki önemli isim ise, gıda ve inşaat sektörlerinin iki dev markasının temsilcileri oldu. Eti Gıda Yönetim Kurulu Üyesi Gülden Kanatlı Derbil, son beş yılda iki kez listeye adını yazdırarak önemli bir başarıya imza attı.
Derbil, 2020 yılında 13.782.504 TL vergi ile listenin 53. sırasında yer alırken, dört yıl aradan sonra 2024 listesine 96. sıradan yeniden giriş yaptı. 2024'te menkul kıymet yatırım ortaklığı faaliyetleriyle kendisine 75.873.916 TL gelir vergisi tahakkuk ettirilen Derbil, aynı zamanda bu yıl ismini açıklayan tek kadın mükellef olma unvanını da taşıyor. Bu durum, onun hem uzun soluklu başarısını hem de şeffaflık konusundaki duruşunu ortaya koyuyor.
Tara Holding'in ortaklarından Ceyda Lale Tara da, listede iki kez yer alarak Türkiye'nin en güçlü iş kadınları arasındaki yerini perçinledi. Tara, kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleri alanında;
-
2022 yılında 72.030.059 TL vergi ile 17. sırada,
-
2021 yılında ise 43.223.821 TL vergi ile 15. sırada yer aldı.
Her iki ismin de farklı yıllarda listeye girmeyi başarması, yönettikleri kurumların ve kişisel yatırımlarının sürdürülebilir başarısını ve ülke ekonomisine olan katkılarını gözler önüne seriyor.
Listeye giren diğer güçlü kadınlar
Son beş yıllık süreçte, bu üç ismin dışında, Türkiye'nin önde gelen holdinglerinde ve yatırım platformlarında kilit roller üstlenen başka başarılı kadınlar da vergi rekortmenleri arasına girmeyi başardı.
-
Ahu Serter: Özellikle kadın girişimciliğini desteklemesiyle tanınan Arya Kadın Yatırım Platformu'nun Kurucusu olan Ahu Serter, 2023 yılı listesine 64. sıradan girdi. Kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleriyle kendisine 54.597.792 TL vergi tahakkuk ettirildi. Onun listede yer alması, sadece kişisel bir başarı değil, aynı zamanda Türkiye'de yatırımcılık ve girişimcilik ekosisteminde kadınların artan rolünün de bir simgesi.
-
Yaşar Begümhan Doğan Faralyalı: Doğan Holding Yönetim Kurulu Üyesi olan Faralyalı, 2022 yılı listesinde 33.435.352 TL vergi ile 65. sırada yer aldı.
-
Diane Arcas: Arkas Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olan Arcas, yine 2022 listesinde kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleriyle 27.715.726 TL vergi ödeyerek 90. sıradan listeye girdi.
-
Ferda Çelebi: Listede dikkat çeken bir diğer isim ise, bir holding patronu veya büyük bir sanayici ailesinin üyesi olmayan Avukat Ferda Çelebi oldu. Çelebi, 2021 yılı rekortmenler listesinde 99. sırada yer alarak, kendi mesleki başarısıyla da zirveye oynanabileceğinin bir örneğini teşkil etti. Kendisine 17.425.607 TL vergi tahakkuk ettirildi.
Rakamların ötesindeki anlam: şeffaflık ve kadınların ekonomik ayak izi
Bu listeler, sadece kimin ne kadar vergi ödediğini göstermiyor, aynı zamanda Türkiye'nin ekonomik ve sosyal yapısına dair önemli ipuçları sunuyor. Öncelikle, listeye giren bu güçlü kadınların varlığı, Türkiye'de iş dünyasının zirvesinde cinsiyet eşitliği adına önemli adımlar atıldığını, "cam tavanların" yavaş yavaş da olsa kırıldığını gösteriyor. Bu isimler, genç kadınlar ve kız çocukları için önemli birer rol model teşkil ediyor.
Ancak, özellikle 2024 listesinde ismini açıklayan kadın sayısının bire düşmesi, üzerinde düşünülmesi gereken bir konu. Bu durum, ya ilk 100'e giren kadın sayısında bir azalma olduğunu ya da daha büyük bir ihtimalle, başarılı kadınların da erkek meslektaşları gibi "ismini açıklamama" eğilimine yöneldiğini gösteriyor. Bu "gizlilik" tercihi, bir yandan kişisel güvenlik ve mahremiyet gibi haklı nedenlere dayanabilirken, diğer yandan da toplumsal şeffaflık ve vergi bilincinin gelişmesi önünde bir engel teşkil ediyor.
Sonuç olarak, son beş yılın vergi rekortmenleri listesi, Türkiye'de bir grup başarılı, vizyoner ve güçlü kadının, ekonomik hayata ne denli büyük bir katkı sunduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. İpek Kıraç, Gülden Kanatlı Derbil, Ceyda Lale Tara ve listeye giren diğer tüm kadınlar, sadece ödedikleri vergilerle değil, yarattıkları istihdam, yaptıkları yatırımlar ve topluma ilham veren duruşlarıyla da Türkiye'nin en değerli "rekortmenleri" arasında yer almayı hak ediyorlar. Onların bu başarısı, daha adil, daha eşit ve daha müreffeh bir Türkiye'nin inşasında kadınların ne kadar kilit bir role sahip olduğunun en somut kanıtı niteliğinde.