Yeni vergi paketi Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Kayıtdışı ekonomiyle mücadele etmeyi amaçlayan bu düzenlemeler, bütçeye 155 milyar TL’ye yakın ek gelir getirecek. Pakette, 10 temel kalemde yapılan değişiklikler ve ceza miktarlarıyla, bütçede önemli bir artış hedefleniyor. En düşük emekli aylığının 12 bin 500 TL’ye çıkarılması ve yurtdışına çıkış harcının 500 TL’ye yükseltilmesi gibi önemli maddeler de bu paketin içinde yer alıyor.
Emekli maaşlarında artış
En düşük emekli aylığının 12 bin 500 TL’ye yükseltilmesini içeren vergi paketi, Meclis Genel Kurulu’ndan geçti. Torba yasa, Genel Kurul’da eklenen yeni maddelerle genişletildi. Yeni düzenlemelerle birlikte, 10 temel kalemde değiştirilen oranlar ve yeniden belirlenecek ceza miktarlarıyla bütçeye 155 milyar TL’ye yakın gelir sağlanması planlanıyor. En yüksek ek gelirin, 110 milyar TL ile “asgari kurumlar vergisi” şartından gelmesi bekleniyor. Düşük emekli aylıklarına yapılan artışın, bu yılın bütçesine 33 milyar 200 milyon TL ek maliyet getireceği hesaplandı.
Devreden KDV'nin iadesi
Yeni yasayla birlikte vergi aslı da uzlaşma kapsamından çıkarıldı. Vergi Usul Yasası’nda bu kapsamdaki hükümler yürürlükten kaldırıldı. Mevcut uzlaşma başvuruları önceki hükümlerine göre sonuçlandırılacak. Devreden KDV’nin iadesi sistemi de yasaya eklendi. Birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, devreden KDV ve iade hakkı, 5 takvim yılı kriterine veya zaman aşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete aktarılacak. Yurtdışına çıkış harcı ise 150 TL’den 500 TL’ye çıkarıldı. Harç, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak. Bu düzenlemenin, 9 milyona yakın vatandaşın yurtdışına çıkış yaptığı hesaplanarak bütçeye yıllık 4.3 milyar TL gelir getireceği öngörülüyor.
Temel tutarlar artırıldı
Vergi Usul Yasası’ndaki cezalarda temel tutarlar da artırıldı. Bu cezalar şimdiye kadar “yeniden değerleme oranında” güncelleniyordu. Yeni yasayla birlikte, 250, 500, bin TL gibi eski mevzuattaki tutarlar 5 bin, 10 bin, 20 bin TL gibi güncel değerlere çekildi. Ticari olmayan gezi, eğlence gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım gibi hizmetlerde KDV istisnası ve indirimi kaldırıldı. Bu kalemden yıllık toplam 5 milyar 400 milyon TL gelir bekleniyor. Öte yandan, vergi kaybı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi kaybına neden olunması halinde yüzde 50 artırılacak.
Farklı IBAN’a büyük ceza
Kanun dışında belge düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların bilgi değişimi hükümleri kapsamında bilgi toplanması kurallarına uymayanlara da özel usulsüzlük cezası verilecek. Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve finans kurumları, ödeme kuruluşları veya PTT aracılığıyla başkalarının adı veya hesabı kullanılarak yapılması halinde her işlem için, miktarın yüzde 10’u oranında ceza kesilecek. Kredi kartı ve benzeri ödeme araçlarıyla tahsilatların, kendi adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapana ve adına kayıtlı cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her işlem için özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.
GİB’e fazla mesai ücreti
Yeni vergi düzenlemesi, bazı durumlarda özel usulsüzlük vergisinin 10 kat artışlı uygulanması ve her bir tespit için ayrı ayrı ceza kesilmesini de içeriyor. Kullanılma zorunluluğu getirilen cihaz ve sistemlerle nitelikleri belirlenen veya onaylanan elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri üreten, ithal edenler bu kapsama giriyor. Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın fiilen mesai dışında çalışan personeline, her bir saat için 160 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında fazla çalışma ücreti ödenecek. Bu ödemenin bütçeye yıllık etkisinin 348 milyon TL olabileceği hesaplandı.
Yap-işlet-devret'ten yüksek gelir beklentisi
Yap-işlet-devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan alınan yüzde 25’lik kurumlar vergisi yüzde 30’a çıkarıldı. Böylece 557 milyon TL ek vergi bekleniyor. Ayrıca asgari kurumlar vergisi uygulamasıyla 62 bin kurumlar vergisi mükellefinden ilave 70 milyar TL yıllık gelir öngörülüyor. Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin oranı yüzde 15 oldu. Asgari kurumlar vergisi oranı ile yeni oran arasındaki fark, küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi oranı olacak. Çok uluslu şirketlerde küresel asgari kurumlar vergisi uygulamasına yönelik düzenlemelerden toplamda 40 milyar TL gelir tahmin ediliyor.
'Çok kazanandan çok az kazanandan az'
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni vergi paketi hakkında sosyal medya hesabı X üzerinden yaptığı açıklamada, şu ifadeleri kullandı: “Vergi düzenlemelerini içeren kanun Yüce Meclisimizde kabul edildi. Vergilemede adaleti ve etkinliği artırmayı, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi hedefleyen bu yasa vatandaşlarımıza yük getirmiyor. Amacımız, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi almaktır. Vergi gelirlerinde sağlanan iyileşmeyi vatandaşlarımızın refahı ve ülkemizin istikrarı için verimli alanlara yönlendireceğiz.”
Prim oranlarında değişiklik
Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2.25 olarak değiştirildi. Bunun SGK’nin gelirinde yüzde 12.5 artış sağlayacağı tahmin ediliyor. SGK prim gelirinde aylık 911 milyon 375 bin 357 TL, beş aylık dönemde yaklaşık 4.6 milyar TL, bir yılda ise yaklaşık 10.9 milyar TL artış öngörülüyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı sayılanlardan, ilk defa emekli aylığı bağlananların, aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde 5 puanlık sosyal güvenlik destek priminin Hazine’den ödenmesine ilişkin uygulama sonlandırıldı. Bu kalemden kamu giderinde yıllık 13.7 milyar TL azalma bekleniyor.
