İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iklim değişikliğiyle mücadele, yeşil dönüşüm, atık yönetimi, kaynakların doğru, adil ve sürdürülebilir şekilde kullanılmasına yönelik çalışmaları, dünyaya da örnek oldu. Avrupa Birliği (AB) tarafından desteklenen, Litvanya Büyükelçiliği’nin hibesi ile Kentsel Stratejiler ve Yerel Uygulamalar Derneği (Kent-Lab) ve Litvanya Belediyeleri Kamu Hizmetleri Şirketleri Birliği (SKIA) tarafından yürütülen “İklim Değişikliğiyle Mücadelede Öğrenme ve Ağ Oluşturma Aracı Olarak Türkiye-Litvanya” projesi kapsamında, İzmir’e önemli bir ziyaret yapıldı. Litvanya ve Türkiye arasında iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı yenilikçi fikirler üretmek, yeni program ve projeler için olası iş birlikleri kurmak amacıyla yapılan ziyarette, ülkelerin uzun vadeli iklim değişikliği ve atık yönetimi hedeflerine ulaşmaları konusunda ilk önemli adım atılmış oldu.
Elektrikli otobüslerin tamamı enerjisini GES’ten alıyor
Litvanya Belediye Şirketleri Birliği Başkanı Edmundas Mulokas, Vilnius Teknik Üniversitesi- Sürdürülebilirlik ve Döngüsel Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Aušra Zıgmontıenė, Litvanya Belediyeler Birliği Temsilcisi Agnė Kazlauskıenė, Proje Uzmanı Aušra Albrechtaıtė İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmalarını inceledi.
Heyetin ilk durağı ESHOT Genel Müdürlüğü’nün Buca Gediz Atölyesi’nde bulunan Güneş Enerji Santralleri (GES) oldu. ESHOT yetkilileri heyete, 2017’de ESHOT Gediz Garaj ve Atölye tesislerinin toplam 10 bin metrekarelik çatı alanında hayata geçirilen GES kapsamında üretilen elektrik enerjisi ile 20 elektrikli otobüsü şarj ettiklerini söyledi. Artan yüzde 32’lik enerjinin ise atölye ihtiyaçlarında kullanıldığı bilgisi verildi. Yine 2017'de alınan 20 elektrikli otobüsle bugüne kadar 5 milyon 561 bin 544 kilometre yol yapılarak, toplam 14 milyon 727 bin 204 yolcu taşındığı ifade edildi.
Yıllık enerjinin yüzde 62’si güneşten sağlanacak
Hem GES hem de elektrikli otobüsler sayesinde Nisan 2017’den bugüne dek salımı engellenen karbondioksit miktarı yaklaşık 11 bin 500 ton oldu. Tüm bu zehirli salımı “yalnızca bir günde” filtreleyebilmek için gereken ağaç sayısının yaklaşık 210 bin olduğu ifade ediliyor. ESHOT Genel Müdürlüğü’nün Karşıyaka Ataşehir ve Buca Adatepe’deki garajlarının çatılarında hayata geçirilecek GES projelerinin hazırlık çalışmaları da devam ediyor. Çiğli Ataşehir Garajı GES Projesi için TEDAŞ onayı alındı. Keşif, metraj ve ihale hazırlıkları da sürüyor. Bu yatırımlarla, yıllık yaklaşık 4 milyon 260 bin kilovat/saat elektrik enerjisi üretilecek. Böylece ESHOT’un tamamında ihtiyaç duyulan yıllık enerjinin yüzde 62’si güneşten sağlanacak.
Atıktan enerji üreten tesisleri gezdiler
Türkiye ve Litvanya'daki belediye kapasitelerinin güçlendirilmesi ve yerel yönetimlerde iyi uygulama örneklerinin artırılması amacıyla hayata geçirilen proje kapsamında, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Harmandalı Düzenli Atık Depolama Tesisi, İzmir Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi ile Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetim Tesisleri de incelendi.
Harmandalı Düzenli Atık Depolama Tesisi’nde de heyete mekanik ayırma ve elektrik üretimi konusunda bilgi verildi. Burada güncel boru metrajının yaklaşık 176 kilometreyi bulduğu, 22 motor ile 32 megavat (Mwh) elektrik üretildiği, üretilen elektriğin 190 bin evin ısıtma ve aydınlatma ihtiyacına eşdeğer enerji sağladığı aktarıldı. Tesiste 1 ton çöpten 50 ile 240 metreküp biyogaz elde edildiği, 1 metreküp biyogazdan da 2 kilovatsaat (kwh) elektrik üretildiği, büyük ölçüde sera gazı salımı azaltıldığı vurgulandı. Tesiste rehabilitasyon çalışmaları kapsamında 147 bin 500 metrekare alanın bitkilendirme ile ağaçlandırma çalışmalarının tamamlandığı, bölgeye 30 bin yalancı akasya, limoni servi, erguvan ile akçaağaç dikildiği vurgulandı. Yine 60 bin kazayağı ile katırtırnağı da dikilenler arasında. Sahanın etaplar halinde rehabilite edileceği belirtildi.
